Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dijital Öykülerin Yazma Becerisinde Kullanılabilirliği Üzerine: Kuramsal Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 108 - 123, 30.12.2022

Elif Nur Eroğlu

Öz

Günümüzde Türkçe artık sadece ana dil olarak değil aynı zamanda yabancı bir dil olarak da öğretilmektedir. Özellikle son yıllarda Türkiye’nin politik olarak aktifleşmesi ve üniversitelerde yabancı öğrencilerin artmasıyla Türkçe öğretimi giderek yaygınlaşmış durumdadır. Sadece ders kitabı üzerinden yapılan dersler özellikle günümüz şartlarındaki öğrenciler için belirli bir süre sonra ilginin kaybolmasına yol açmakta ve öğrencilerin motivasyonunu düşürmektedir. Teknoloji, günümüzde hayatın büyük bir bölümüne yer edinmiştir. Teknolojinin önemli araçlarından biri hâline gelen Web 2.0 araçlarının da kullanımı günümüzde giderek yaygınlaşmış bir durumdadır. Web 2.0 araçlarının eğitim ortamlarına sağlamış olduğu birçok çeşitli olanaklar vardır. Dijital öykü de bu olanaklardan biridir. Web 2.0 araçları öğrenci–öğrenci ve öğrenci-öğretmen etkileşimini, gerekli görüldüğünde ise öğrenmenin sınıf dışında da devam etmesini sağlamaktadır. Öğrenmenin sınıf dışında devam etmesini sağlamak öğrencilerin geliştirilmesi hedeflenen becerilerini daha hızlı geliştirmesine yardımcı olmaktadır. Eğitimde teknoloji kullanımının öğrencilerin motivasyonu üzerinde olumlu bir etkisi olmaktadır. Yabancılara Türkçe öğretiminde öğrencilerin zorlandığı becerilerden biri yazma becerisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yazma becerisi diğer becerilere göre karmaşık süreçleri barındıran bir beceri olarak görülmektedir. Sadece ders kitaplarında düz yazma etkinlikleri yaptırmak öğrenenlerin ilgilerini ve motivasyonlarını kaybetmelerine yol açmaktadır. Bu nedenle öğrenme ortamında farklı yazma etkinlikleri ile öğrenenlerin ilgilerini kaybetmemeleri sağlanmalıdır. Dijital öyküleri oluşturmada yazma çok önemli bir kısmı kapsamaktadır. Bu bağlamda dijital öykülerin yazma becerisinin geliştirilmesinde kullanılabilirliği açısından yazma becerisini destekleyebileceği düşünülmüştür. Literatür incelemesi sonucunda yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dijital öykülerin yazma becerisinde kullanılabilirliği ile ilgili bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Çalışmada; “Dijital Öykü”, “Eğitimde Dijital Öykü “, “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dijital Öykü ve Yazma Becerisi” ve “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dijital Öykü Kullanımı ve Örnek Etkinlikler” başlıklarına yer verilmiştir. Bu başlıklar altında; literatürden hareketle eğitimde ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dijital öykülerin işlevselliğine ilişkin kuramsal bir çerçeve çizilmiş, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazma becerilerinin geliştirilmesinde dijital öykülerin kullanılabileceği örnek etkinlikler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital öykü, yabancılara Türkçe öğretimi, yazma becerisi

Kaynakça

• Altunkaya, H. (2019). Yazma eğitimi. H. Kavruk ve H. Kurnaz (Ed.). Türkçe Öğretimi (ss. 81-110) içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Arslan, M. ve Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkin Kullanımı. Dil Dergisi, 147, 63-86.
• Ayvaz Tunç, Ö. ve Karadağ, E. (2013). Postmodernden Oluşturmacılığa Dijital Öyküleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 310-315.
• Aydın, E. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dijital Hikâye Anlatımının Yaratıcı Yazma Becerisine Etkisi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Aydın, E. & Ciğerci, F. M. (2020). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dijital Hikâye Anlatımının Yazma Kaygısına Etkisi. Journal of History School, 45, 1078- 1097.
• Baki, Y. (2015). Dijital Öykülerin Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Yazma Sürecine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Baki, Y. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Yazma Becerilerinin Geliştirilmesinde Dijital Öykülerin Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 964-995.
• Barret, H.C. (2009). How To Create Simple Digital Stories. http://electronicportfolios.com/digistory/howto.html adresinden 10.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ciğerci, F. M. (2015). İlkokul Dördüncü Sınıf Türkçe Dersinde Dinleme Becerilerinin Geliştirilmesinde Dijital Hikâyelerin Kullanılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demirkol, S. (2021). Dijital Öykü Çalışmalarının Dil Becerilerine Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Erol, F. (2021). Covid-19 (Koronavirüs) Salgını Sürecinde Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazma Becerisinin Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Adıyaman.
• Garrety, C. M. (2008). Digital Storytelling: An Emerging Tool For Student And Teacher Learning. Doctoral dissertation, Iowa State University, ABD. https://dr.lib.iastate.edu/server/api/core/bitstreams/7ba51d51-bd59-43f4-afcb-06b279e2abd8/content adresinden 27.04.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Güneş, F. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe yazma öğretimi: yaklaşım ve modeller. A. Şahin (Ed.). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (ss. 499-523) içinde. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• İnal, S. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe yazma öğretimi: yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yazmanın önemi ve yazma etkinlikleri. A. Şahin (Ed.). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (ss. 526-534) içinde. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Jakes, DS ve Brennan, J. (2005). Hikayeleri yakalamak, hayatları yakalamak: dijital hikaye anlatımına giriş. http://www.jakesonline.org/dst_techforum.pdf Küngerü, A. (2016). Bir Ifade Aracı Olarak Dijital Öykü Anlatımı. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 33-45.
• Ohler, J. (2006). The World Of Dijital Storytelling, Edicational Leadership, 63(4), 44-47.
• Robin, B. (2006) The Educational Uses Of Digital Storytelling. Society for Information Technology and Teacher Education International Conference, 1, 709-716.
• Robin, B. (2008). The Educational Uses Of Digital Storytelling. https://www.researchgate.net/publication/228342171 adresinden 27.04.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sawyer, C. B., & Willis, J. M. (2011) Introducing Digital Storytelling To Influence The Behavior Of Children And Adolescents. Journal of Creativity in Mental Health, 6(4), 274-283. doi: 10.1080/15401383.2011.630308
• Tabak, G. (2017). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dijital Öykü Kullanımı. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Tiryaki, E. N. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazma Eğitimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 38-44.
• Tolisano, S. R. (2008). Digital storytelling - Part II [Web log post]. http://langwitches.org/blog/2008/04/25/digital-storytelling-part-ii/
• Yılmaz, Y., Üstündağ, M. T. ve Güneş, E. (2017). Öğretim Materyali Olarak Dijital Hikâye Geliştirme Aşamalarının Ve Araçlarının İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1621-1640.