Türkçe Ders Kitaplarının Bilimsel Yeterlik Ölçütlerine Göre İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 237 - 255, 31.12.2023

Tuğçe Çelik

Öz

Bu çalışmada 8. sınıf Türkçe ders kitabının Talim Terbiye Kurulu tarafından yayımlanan bilimsel yeterlik ölçütlerine uygunluğu incelenmiştir. Çalışma kapsamında 8. Sınıf Türkçe ders kitabı bilimsellik ilkesine uygunluk, metin içeren görsellerdeki bilgiler, alıntıların kullanımı, soru yazım ilkelerine uygunluk ve standart bölümlere uygunluk bağlamlarında incelenmiştir. Yapılan bu incelemelerde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Belirlenen alt başlıklardan elde edilen bulgularda, kitapta yer alan hatalı/eksik bilgiler düzenlenmiş ve tablolarla halinde gösterilmiştir. Araştırmanın sonucunda ders kitaplarında bilimsellik ilkesine uygun hareket edilmesi, alıntıların kullanımında daha özenli olunması ve standart bölümlere birtakım eklemeler yapılması gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, Türkçe ders kitapları, ders kitabı incelemeleri, bilimsel yeterlik ölçütleri

Kaynakça

• Akduman, G. ve Hatipoğlu, Z. (2021). Kim Bu Z Kuşağı?. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 5(9), 203-226.
• Akran, S. K. ve Karakaş, G. (2023). Öğretmen Adaylarının Z Kuşağı Kavramına İlişkin Algılarının Belirlenmesi: Bir Metaforik Analiz Çalışması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 11(1), 103-129.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demir, A. (2019). İsnad Atıf Sistemi 2. Edisyon. Ankara: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Demirel, Ö. (2017). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güven, Y. (2022). Öğretim Araç Ve Gereçleri. Selvi, K. (Ed.) (2022). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gündüz, E., Yılmaz, M. ve Çimen, O. (2016). MEB Ortaöğretim 10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabının Bilimsel İçerik Bakımından İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 414-430.
• Karavar, H. (2018). Sekizinci Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabının Bilimsel Yeterlilik Açısından İncelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(2), 88-95.
• Kartal, S. P. ve Altunel, C. T. (2017). Behçet Hastalığı İsminin Verilişi. Turkiye Klinikleri Journal of Dermatology Special Topics, 10(4), 259-64.
• Kılıç, D. (2005). Ders Kitabının Öğretimdeki Yeri. Demirel. Ö., Kıroğlu, K. (Ed.). (2005). Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kızılay Kan Hizmetleri, https://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kan-bagisi-nasil-gerceklesir/52 adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Maden, S. (2021). Türkçe Ders Kitapları ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri: Bir İçerik Analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 30-45.
• MEB (2022). Taslak Ders Kitabı ve Eğitim Araçları ile Bunlara Ait Elektronik İçeriklerin İncelenmesinde Değerlendirmeye Esas Olacak Kriterler ve Açıklamaları. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu. https://kitapinceleme.meb.gov.tr/Documents/de%C4%9Ferlendirmeye_esas_olacak_kriterler_ve_a%C3%A7%C4%B1klamalar%C4%B1.pdf adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu, Ankara. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Özdemir, S. (2019). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Ders Kitabı İncelemeleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Öztürk, T. (2012). Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Birleşik Basım.
• Sarıtaş, M. (2013). Öğretimde Yararlanılan Araç Gereçler ve Etkili Kullanımı. Sarıtaş, M. (Ed.) (2013). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Sur, E. (2022). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metin Altı Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(1), 430-451.
• Sur, E. (2023). Türkçe Ders Kitaplarına Yönelik Hazırlanan Çalışmalardaki Eğilimler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12(1), 194-220.
• Tırpan, M. B. (2015) Kriyobiyoloji: Soyu Tükenmekte Olan Canlılar İçin Bir Umut. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/kriyobiyoloji-soyu-tukenmekte-olan-canlilar-icin-bir-umut adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Torun, F., Doğan, Y. ve Gülüm, K. (2020). Seyit Onbaşı’nın Çanakkale Savaşlarındaki Rolüne Yönelik Öğrencilerin ve Öğretmen Adaylarının Metaforik Algıları: Boylamsal Bir Araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (43), 63-86
• Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. (t.y.). https://tees.yesevi.edu.tr/ adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türk, O. ve Karadağ, M. (2022). Fen Lisesi 12. Sınıf Fizik Ders Kitabının Bilimsel İçerik Bakımından İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 417-431.
• Türkiye Milli Paralimpik Komitesi (t.y). https://www.tmpk.org.tr/musabakalar/2016-rio-yaz-paralimpik-oyunlari/#:~:text=Rio%202016%20Paralimpik%20Oyunlar%C4%B1%207,65%20bin%20ki%C5%9Fi%20taraf%C4%B1ndan%20izlendi. adresinden 01.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Ülper, H. (2010). Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yelken, T. Y. (2017). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Çimen, O., Karakaya, F. ve Aslan, İ. (2021). 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Bilimsel İçerik ve Kazanımlar Açısından İncelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 8(2), 101-122.
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Diken, E. H. ve Çimen, O. (2017). 8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabındaki Biyoloji Konularının Bilimsel İçerik Açısından İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 17-35.