ÇALIŞAN KADINLARIN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE YAŞ, EĞİTİM DURUMU, GELİR DÜZEYİ GİBİ ETKENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 34 - 42, 01.06.2022

Musa Eroğlu

Öz

Kişilik bireyin kendisinden kaynaklanan tutarlı davranış kalıpları ve kişilik içi süreçler” olarak tanımlanabilir. Psikolojik sağlamlık ya da dayanıklılık ise, tehdit, travma, trajedi,ciddi sağlık problemleri veya ailesel ve ilişkisel sorunlar, işyeri ve maddi sıkıntılar gibi strese sebep olan durumlara karşı, bireyin uyum sağlama süreci veya değişimin/felâketlerin başarılı biçimde aşma yeteneği olarak tanımlanır. Bu çalışma Çalışan kadınların psikolojik sağlamlıkları ile kişilik özelliklerini incelemek için yapılmıştır. Araştırmada nominal ve ordinal veriler frekans analiziyle, ölçek puanları ortalama ve standart sapma değerleri ile tanımlanmıştır. Ölçek geçerliliği için Cronbach Alpha iç tutarlılık analizi yapılmıştır. Ölçek boyutlarının normallik dağılımlarının analizinde Kolmogorov Smirnov testi kullanılmıştır. Fark analizlerinde, ölçek boyutlarının normal dağılıma uyması nedeniyle, One Way ANOVA testi kullanılmıştır. ANOVA testinde varyans homojenliği için Levene’s testi, Post Hoc kıyaslamalarda Tukey testi kullanılmıştır. Korelasyon analizinde Pearson’s korelasyon analizi, regresyon analizinde Genel Lineer Model (GLM) analizi yapılmıştır. Araştırmaya Mersin Üniversitesinde çalışan 278 kadın katılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kişilik boyutları ile psikolojik sağlamlık arasında bir ilişki olduğu aynı şekilde yaş, medeni durum gelir gibi demografik değişkenlerin psikolojik sağlamlığa etki edebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çalışan Kadınlar, Psikolojik Dayanıklılık, Kişilik

Kaynakça

• Atik, E. L. (2013). Liseli Ergenlerde Bağlanma Stilleri ve Psikolojik Sağlamlık Düzeyleri Arasındaki İlişkide Öz-Yansıtma ve İçgörünün Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, M. & Egemberdiyeva, A. (2018). “Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin İncelenmesi”, Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1): 37-53
• Bacanlı, H , İlhan, T , Aslan, S . (2009). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (Sdkt) . Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 7 (2) , 261-279
• Basım HN, Çetin F.(2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeğinin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatr dergisi,104-112
• Bilgin, M . (2017). Ergenlerin Beş Faktör Kişilik Özelliği İle Bilişsel Esneklik İlişkisi . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 16 (62) , 945-954 .
• Costa, P.T.,& McCrae,R.R. (1992). The NEO-PI-R: Professional manuel, Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• Costa. P. T., Jr., McCrae, R. R.. & Dye. D. A. (1991). Facet scales for Agreeableness and Conscientiousness: A revision of the NEO Personality Inventory. Personality and Individual Differences. 12, 887-898
• Crowley, B. J.vd. (2003). Psychological hardiness and adjustment to life events in adulthood. Journal of Adult Development, 10(4), 237-248
• Çetin, F , Varoğlu, A . (2009). Özellikler Bağlamında Girişimcinin Beş Faktör Kişilik Örüntüsü . Savunma Bilimleri Dergisi , 8 (2) , 51-66 .
• Ciltaş, Ç. (2019). Kadın Konukevi Hizmeti Almakta Olan Kadınların Psikolojik Dayanıklılık ile Umut Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Demir, Y . (2015). Ortaokul ve Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi . Bartın University Journal of Faculty of Education , 4 (1) , 137-150 .
• Deniz, S , Çimen, M , Yüksel, O . (2020). Psikolojik Sağlamlığın İş Stresine Etkisi: Hastane Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma . İşletme Bilimi Dergisi , 8 (2) ,
• Develioğlu, K. ve Tekin, Ö. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Yabancılaşma Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 18 (2), 15-30.
• Doğan, O. (2005). Spor psikolojisi. Nobel Kitabevi
• Erkuş, A , Tabak, A . (2010). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma . Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 23 (2) , 213-242 .
• İnanç, B., Yerlikaya, E. (2016). Kişilik Kuramları. Pagem Akademi yayınları,11. Baskı,.
• Karduz, F.F. (2019) Affetme Eğilimi Kazandırmaya Yönelik Psikoeğitim Programının Affetme Eğilimi Kazandırma Ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Sakarya Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü.
• Kılıç, Ş. D. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 6(1). 195-219.
• Lambert, C. E., & Lambert, V. A. (1999). Psychological hardiness: State of the science. Holistic Nursing Practice, 13(3), 11-1
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81
• Saygılı, M , Onay, Ö , Ayhan, M . (2017). Kişilik Özellikleri Bağlamında Yaşam Memnuniyeti Üzerine Bir Araştırma . Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi , 5 (2) , 61-72
• Somer, O. (1998). Türkçe’de Kisilik Özelliği Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş faktör Modeli. Türk Psikoloji Dergisi. 13 (42), 17-312
• Toplu-Demirtaş, E. (2017). Kişilik ve kişiliğin temel kavramları. D. Gençtanırım-Kurt ve E. Çetinkaya-Yıldız (Ed.), Kişilik kuramları içinde (s. 1-32). Ankara: Pegem Akademi.
• Özyılmaz, Ö , Gülbetekin, G . (2018). İlkokul Öğretmenlerinin Kişilik Özellikleri ile Mesleki Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi . İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 4 (2) , 231-246
• Türker Yıldız, N. (2018). Yetişkinlerde Dindarlık ve Psikolojik Sağlamlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazıcı Çelebi, G. (2021). “Kadınların Kişilik Özellikleri ile Psikolojik Sağlamlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Mavi Atlas, 9(1): 132 - 146