IS PROUDHON A PETTY BOURGEOIS SOCIALIST?

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 71 - 95, 25.06.2018

Berkay Demiray

Öz

In the history of
political philosophy, the debate between anarchism and marxism has an important
place. What sets the tone of this debate, which finds its expression especially
from the second half of the 19th century, is the one-on-one debates between Pierre-Joseph
Proudhon, the “first” thinker who declared himself an anarchist, and his
contemporary Karl Marx. On the one hand, both Proudhon and Marx formed the
conceptual framework and methodology of their own theories, on the other hand
campaigned to carry the banner for the working class, which began to make its
presence thoroughly in the public space through the various revolts it brought
out in Europe.

Therefore, among the
aims of this study; as well as introducing anarchist and marxist theories,
focusing on the “personal” debate between Marx and Proudhon by way of the
distinction between scientific socialism and utopian socialism. In connection
with this, there is an also effort to find out what Marx’s “petty bourgeois
socialist” definition means and whether or not this definition aimed at
disgracing Proudhon and anarchist thought.

Anahtar Kelimeler

Classical Anarchism, Pierre-Joseph Proudhon, Marxism, Karl Marx, Petty Bourgeois Socialism

PROUDHON KÜÇÜK BURJUVA SOSYALİSTİ MİDİR?

Öz

Siyaset felsefesi
tarihinde, anarşizm ile marksizm arasındaki tartışma önemli bir yer
tutmaktadır. Kendi ifadesini özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren
bulan bu tartışmanın gidişatını belirleyen şey, kendisini anarşist olarak ilan
etmiş “ilk” düşünür olan Pierre-Joseph Proudhon ile çağdaşı Karl Marx
arasındaki birebir tartışmalardır. Hem Proudhon hem de Marx, bir yandan kendi
teorilerinin kavramsal çerçevesini ve metodolojisini oluştururken, diğer yandan
da Avrupa’da çıkardığı çeşitli isyanlar yoluyla kendisini kamusal alanda iyiden
iyiye hissettirmeye başlayan işçi sınıfının bayraktarlığını yapma mücadelesi
içine girmişlerdir.

Dolayısıyla bu
çalışmanın amaçları arasında; anarşist ve marksist teorileri tanıtmanın yanı
sıra, bilimsel sosyalizm-ütopik sosyalizm ayrımı üzerinden Marx ve Proudhon
arasındaki “kişisel” tartışmaya odaklanmak vardır. Ayrıca bununla bağlantılı
olarak, Marx’ın “küçük burjuva sosyalisti” tanımının ne anlama geldiğini ve bu
tanımın Proudhon’u ve anarşist düşünceyi gözden düşürme amacı taşıyıp
taşımadığını anlama çabası vardır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Anarşizm, Pierre-Joseph Proudhon, Marksizm, Karl Marx, Küçük Burjuva Sosyalizmi

Kaynakça

• Berman, Marshall (2011). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor: Modernite Deneyimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cantzen, Rolf (2015). Daha Az Devlet Daha Çok Toplum: Özgürlük/Ekoloji/Anarşizm. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Crowder, George (1999). Klasik Anarşizm. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Çiğdem, Ahmet (2015). Aydınlanma Düşüncesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Engels, Friedrich (2015). Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm. İstanbul: Zeplin Kitap.
• Hilmer, Johannes (2000). “Two Views About Socialism: Why Karl Marx Shunned an Academic Debate with Pierre-Joseph Proudhon”. Democracy&Nature: The İnternational Journal Of İnclusive Democracy, 6 (1), 85-92.
• Kropotkin, Pyotr (2015). Anarşi: Felsefesi-İdeali. İstanbul: Kaos Yayınları.
• Küçükkalay, Abdullah Mesud (2015). İktisadi Düşünce Tarihi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Marx, Karl; Engels, Friedrich (2014). Anarşizm Üzerine. Ankara: Sol Yayınları.
• Meriç, Cemil (2013). Sosyoloji Notları ve Konferanslar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Meriç, Cemil (2011). Kırk Ambar. C.II. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Newman, Saul (2006). Bakunin’den Lacan’a: Anti Otoriteryanizm ve İktidarın Altüst Oluşu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Proudhon, Pierre-Joseph (2014). Mülkiyet Nedir?. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Proudhon, Pierre-Joseph (2014). Federasyon İlkesi. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Proudhon, Pierre-Joseph (2012). İktisadi Çelişkiler Sistemi ya da Sefaletin Felsefesi. İstanbul: Kaos Yayınları.
• Riazanov, David (2011). Karl Marx/Friedrich Engels: Hayatı ve Eserlerine Giriş. İstanbul: Belge Yayınları.
• Thomas, Paul (2000). Marx ve Anarşistler. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Ward, Colin (2000). Eylemde Anarşi. İstanbul: Kaos Yayınları.
• Woodcock, George (2014). Anarşizm: Bir Düşünce ve Hareketin Tarihi. İstanbul: Kaos Yayınları.