MYNDOS ANTİK KENTİ AYAZMA YAPISI

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 609 - 644, 28.12.2020

Metehan İhtiyar

https://doi.org/10.37093/ijsi.837739

Cited By: 1

Öz

Antik Myndos Kenti, Karia Bölgesi’nin önemli yerleşim yerlerinden birisidir. Makale konusu olan Ayazma ise bu antik kentin Liman Yapısı’nda bulunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde liman girişinde yer alan yapı kalıntısında 3 sezon sürdürülen kazı çalışmaları anlatılmıştır. Burada Liman Yapısındaki ayazma kuyusunun ve mozaikli alanın bulunduğu odalar mimari açıdan değerlendirilip ana hatlarıyla ortaya konmuştur. Torba, Sardes ve Kos mozaikleri stil ve motif özellikleri açısından Myndos Liman yapısındaki mozaikle çok yakın benzerlik göstermektedir.
Söz konusu mozaikler MS Geç 5. Erken 6. yüzyıla tarihlenmektedir. Bu durum aynı zamanda Myndos Ayazması’nın tarihine de ışık tutmaktadır. Tatlı su kuyusunun bulunduğu arka oda da üzeri haç motifli birçok mermer plaka ve freskolu sıva parçalarının bulunması burasının daha önce kutsal bir amaca hizmet eden yapı olduğunu düşündürmektedir. Bu alanda henüz kazılar tamamlanamamış olsa da Liman Yapısının Ayazma olarak inşa edilmiş olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Myndos, Ayazma, Kutsal Su, Mozaik, Antik Liman

A HAGIASMA STRUCTURE IN THE MYNDOS ANCIENT CITY

Öz

Ancient Myndos City is one of the important coastal settlement in Caria region. The Hagiasma which is subject of this article located in the entrance of the ancient Harbor at Myndos. In the first part of this study, the summary of three excavation seasons have been performed and the structure of Hagiasma and the rooms located on the Floor with Mosaics in the Harbor Structure have been evaluated in terms of architecture and demonstrated with outlines. The mosaics of Kos, Torba, Sardes and Myndos harbor Mosaics belong to same repertoire in terms of motif and style. These mosaics, which have the similar labours with Harbor Mosaic in Myndos, can be dated to the late 5th century and the early 6th century AD.
This case also sheds light on the history of Myndos Hagiasma. It is possible to say that the Port Complex is a structure that serves as a sacred purpose. Due to the presence of a crucifix in several marble slabs, the well, located in the back room, should be built as a Hagiasma. Even if excavations is not completed in this area, we think that harbor structure was built as a hagiasma.

Anahtar Kelimeler

Myndos, Hagiasma, Holy Water, Mosaic, Ancient Harbour

Kaynakça

• Brouscari, Ersi (1997). “The Tyche of Cos on a Mosaic from a Late Antique House in Cos”, Isager, S.; Poulsen B. (Eds.). Halicarnassian Studies, 2, Odense, 65–77.
• Dumankaya, Oktay (2013). “Myndos Antik Kenti’nde Su Temini”, Yardımcı N. (Ed.). 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi ve Sergisi, Bursa, 270-276.
• Dumankaya, Oktay (2015). “Koyunbaba Ancient Stone Quarry Dock”, International Journal of Environment and Geoinformatics, 2(3), 40-48.
• Dumankaya, Oktay; Gündüz, Serkan (2016). “Myndos Antik Kenti'nin Doğu Limanı ve Yapıları”, Şahin, Derya (Ed.). Myndos Araştırmaları –I Myndos Studies –I, Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa, 9-34.
• Dumankaya, Oktay; Gündüz, Serkan (2016). “Myndos Sualtı Araştırmalarında Yeni Bir Keşif: Batı Limanı”, Myndos Araştırmaları –I Myndos Studies –I, Derya Şahin (Ed.), Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa, 1-8.
• Gierson, Philip (1993). Byzantine Coins 2. 1, A. R. Bellinger - P. Grierson (Eds.). DOC, Washington.
• Gündüz, Serkan (2008). “Antik Limanlar Işığında Myndos Limanı ve Liman Yapıları”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• İhtiyar, Metehan (2016). “Myndos Ayazması”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Karakaya, Enis (1991). “Ayazmalar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 4 (TDV), 229-230.
• Karakaya, Enis (1993). “Ayazma”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 172-174.
• Karakaya, Enis (2001-2002). “Bizans Ayazmaları (Bir Deneme)”, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, 16, 35-45.
• Mercangöz, Zeynep (2004). “Ortaçağda Hristiyanlık İnancında Ökaristi ve Sanattaki Yansımaları: Bizans Sanatında Ökaristi Sembolleri”, Sanat ve İnanç, 2, 43-52.
• Öretmen, Aynur (1997). “İstanbul’un Ayazmaları ve Balıklı Ayazma”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Özet, Aykut (2008). “Excavation in the Torba Manastary”, V. Pedersen (Ed.). Halicarnassian Studies, Odense, 9-42.
• Özet, Aynur (2015). “Myndos Asar Adası Cam Buluntuları I 2009-2014”, Myndos Araştırmaları / MyndosStudien Band I, Bursa.
• Piri Reis (1988) Kitab-ı Bahriye, E. Z. Ökte (Ed.). İstanbul Araştırma Merkez Yayınları, 2. Cilt, İstanbul.
• Saldern, Axel v. (1980). Ancient and Byzantine Glass from Sardis. Harward University Press Cambridge, London.
• Şahin, Derya (2011). “Myndos Mosaics”, M. Şahin (Ed.). XI. Uluslararası Antik Mozaik Sempozyumu, İstanbul, 865-872.
• Şahin, Derya; Tok, Emine (2012). “Myndos Asar / Tavşan Adası Ekmek Mühür Kalıbı ve Hacı Pulları”. TÜBA-KED, 10/2012, 9-19.
• Şahin, Mustafa; Şahin, Derya; Aslan, Erdoğan; Gündüz, Serkan (2007). “2005 Yılı Myndos Kazısı”, 28. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Dösimm Basımevi, Ankara, 559-572.
• Şahin, Mustafa (2008a). “2006 Yılı Myndos Kazısı”, 29. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Dösimm Basımevi, Ankara, 21-38.
• Şahin, Mustafa; Gündüz, Serkan; Aslan, Erdoğan (2008b). “Myndos Sualtı Araştırmaları - 2006”, 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Ankara, 1-10.
• Şahin, Mustafa (2011). “Myndos Kazıları - 2009”, 32. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Ankara: Allame Tanıtım ve Matbaacılık Hizmetleri, 154-175.
• Şahin, Mustafa (2013). “Myndos Kazısı – 2012”, 35. Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt, Muğla, 400-417.
• Şahin, Mustafa (2014). “Myndos Kazısı – 2013”, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 3. Cilt, Ankara: Dösimm Basımevi, 19-44.
• Şahin, Mustafa; Seifert, Martina (2014), “Myndos – Eine Karische Hafenstadt”. Antike Welt, 6/2014, 46-56.
• Tok, Emine (2001). “Erken Bizans Dönemi Zemin Mozaiklerine Sardes Örneğinde Bir Bakış”. Sanat Tarihi Dergisi XI, Ege Üniversitesi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 135-159.