An Investigation of Social Sciences Student Teachers’ Reflections on Contracted Teacher Practice

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 24 - 37, 30.06.2017

Hilmi Demirkaya , Orhan Ünal

Öz

A variety of appointment procedures have been applied to teacher appointments in Turkey so far. Especially in recent years, new methods have begun to be applied in teacher appointments. The regulation on contracted teacher employment (published in August 2016) amended teacher appointments. Along with this regulation, the student teachers are required to succeed in oral examination (interview) as well as the examinations like SPSE (State Personnel Selection Examination) and TOTFI (Test of Teaching Field Information) in order to be appointed. The appointments of the candidates who become entitled to be appointed as a result of these examinations, are carried out by complying new regulation that imposes various obligations. The compulsory service duration and the status of teacher are the prominent ones of these innovations. 

The present study is designed to examine the reflections of social studies student teachers on contracted teacher practice and oral examination (interview) method applied in recruitment of contracted teachers. To attain this goal, an interview form developed by the researchers and presented to expert review, have been prepared.Through this interview, the student-teachers are asked the following questions; “What are your views on contracted teacher practice?, What are your views on the oral examination (interview) applied in the selection of contracted teacher?, and in your opinion, what are the criteria to be taken into account in teacher appointments?” The study group consists of 51 student teachers studying at the major of Social Studies Teaching in Akdeniz University. The case study design of qualitative research methods is used in the study. The collected data are analysed through descriptive and content analysis techniques. As a result of analysis, various categories are formed from the findings collected.

The reflections of student teachers on contracted teacher practice are divided into two categories as positive and negative. While the reflections of student-teachers considering the contracted teacher practice as a negative application are collected in five sub-categories, the positive reflections are collected in three sub-categories. The reflections on the oral examination (interview) method are categorized as "it will be useful" and "it will not be useful". The reflections of student-teachers regarding the oral examination (interview) as useful are collected in four sub-categories. The negative reflections on oral examination (interview) are collected in three sub-categories. The answers to the question "what are the criteria to be taken into account in teacher appointments?" are collected in two categories like the qualities that a student teacher should have and the criteria to be taken into account in the appointment of teachers.

As a result of the research, the majority of social science student-teachers have reported negative opinions on contracted teacher practice. Besides, they generally believe that the oral examination (interview) practice is not practical due to a variety of reasons.

Anahtar Kelimeler

Social studies, contracted teacher, oral examination (interview), teacher, teacher assignment

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Öz

Türkiye’de öğretmen atamalarında geçmişten günümüze gelene kadar farklı atama usulleri uygulanmıştır. Özellikle son yıllarda öğretmen atamalarında yeni yöntemler uygulanmaya başlanmıştır. Ağustos 2016’da yayımlanan “sözleşmeli öğretmen istihdamına ilişkin yönetmelik” ile öğretmen atamalarında yine değişikliğe gidilmiştir. Bu yönetmelik kapsamında öğretmen adaylarının atanabilmek için Kamu Personeli Seçme Sınavı ve Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinden başarılı olmaları gerektiği gibi sözlü sınavdan da başarılı olmaları gerekmektedir. Bu sınavlardan başarılı olup atanmaya hak kazanan adayların atamaları ise çeşitli yükümlülükleri beraberinde getiren yeni yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Bu yükümlülükler arasında mecburi hizmet süresi ve öğretmenliğin statüsü gibi önemli yenilikler ön plana çıkmaktadır.

Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına ve sözleşmeli öğretmen alımında uygulanan sözlü sınav (mülakat) yöntemine yönelik görüşlerinin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşü alınan görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunda öğretmen adaylarına; “Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleriniz nelerdir?”, “Sözleşmeli öğretmen seçiminde uygulanan sözlü sınav (mülakat) yöntemine ilişkin görüşleriniz nelerdir?” ve “Size göre öğretmen atamalarında dikkate alınması gereken ölçütler nelerdir?” soruları yöneltilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Akdeniz Üniversitesi sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 51 adet öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesi sonucunda elde edilen bulgulardan çeşitli kategoriler oluşturulmuştur.

Öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri olumlu ve olumsuz olarak iki kategori altında toplanmıştır. Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasını olumsuz bir uygulama olarak değerlendiren öğretmen adaylarının verdiği cevaplar beş alt kategoride toplanırken sözleşmeli öğretmenlik uygulamasını olumlu bir uygulama olarak değerlendiren öğretmen adaylarının verdiği cevaplar üç alt kategoride toplanmıştır. Öğretmen adaylarının öğretmen atamalarında uygulanan sözlü sınav yöntemine ilişkin görüşleri ise sözlü sınavın faydalı olduğu ve sözlü sınavın faydalı olmadığı şeklinde iki kategoride değerlendirilmiştir. Sözlü sınavın faydalı olduğunu düşünen öğretmen adaylarının cevapları dört alt kategoride, faydalı olduğunu düşünen öğretmen adaylarının görüşleri ise üç alt kategoride değerlendirilmiştir. Öğretmen adaylarının, “Size göre öğretmen atamalarında dikkate alınması gereken ölçütler nelerdir?” sorusuna verdikleri cevaplar; öğretmen adayının sahip olması gereken özellikler bağlamında ve öğretmen atama usulü bağlamında olmak üzere iki farklı kategoride değerlendirilmiştir.

Araştırma sonucunda; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çoğunluğu sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik olumsuz görüş bildirmiştir. Yine sosyal bilgiler öğretmen adayları genel olarak sözlü sınav yönteminin çeşitli sebeplerden dolayı yararlı bir uygulama olmadığını düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, sözleşmeli öğretmenlik, sözlü sınav, öğretmen, öğretmen ataması

Kaynakça

• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 15-28.
• Akyüz, Y. (2001). Başlangıçtan 2001’e Türk Eğitim Tarihi. Genişletilmiş sekizinci basım. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
• Ataç, E. (2003). “21. Yüzyılda Öğretmen Eğitimi: Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Değerlendirilmesi” konulu panelde yaptığı açılış konuşması.18 Nisan 2003/Anadolu Üniversitesi-Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 1-31.
• Ayas, C. ve Demirkaya, H. (2015). Sosyal Bilgiler Öretmen Adaylarının Coğrafya Yeterlikleri Açısından Coğrafya Derslerini Ve Kendilerini Değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), 657-666.
• Baskan, G. Aydın, A. ve Madden, T. (2006). Türkiye’deki Öğretmen Yetiştirme Sistemine Karşılaştırmalı Bir Bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 35-42.
• Bilir, A. (2011). Türkiye'de Öğretmen Yetiştirmenin Tarihsel Evrimi ve İstihdam Politikaları. (Turkish). Journal Of Faculty Of Educational Sciences, 44(2), 223-246.
• Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri (Çev. Edt: Bütün, M. ve Demir, S. B). 2. Baskı, Ankara: Siyasal Kitap.
• Çelikten, M. Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2): 207-237.
• Corbin, J. & Strauss, A. L. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). London: Sage Publications.
• Erdem E ve Soylu, Y. (2013). Öğretmen adaylarının KPSS ve Alan sınavına ilişkin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1): 223-236.
• Gündüz, H. B. (2008). Öğretmenlerin Sözleşmeli İstihdamı ve Durumlarına İlişkin Sözleşmeli Öğretmenlerin Görüşleri. The Journal of SAU Education Faculty, 40-60.
• Karadeniz, Y. Demir, S. B. (2010). Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasının Değerlendirilmesi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 55-77.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme. Ankara üniversitesi eğitim bilimleri fakültesi dergisi, 35 (1-2), 1-14
• Kilimci, A. S. (2011). Türkiye’de Öğretmen Olmak. S. A. Kilimci (Ed.), Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme içinde (s. 117- 136). Ankara: Pegem Akademi.
• Koçoğlu, E. (2017).Sosyal Bilgiler Öğretiminde Akıllı Tahta Kullanımı. R.Sever, E.Koçoğlu (Ed.) Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (s.165-177). Ankara: Pegem Akademi.
• MEB (2011). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Öğretmen Yeterlikleri “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri” ve “Özel Alan Yeterlikleri. http://otmg.meb.gov.tr/
• MEB (2016, 3 Ağustos). Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik, 29790 Sayılı Resmi Gazete (Son Erişim Tarihi: 06.02.2017) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160803-22.htm
• Nartgün, Ş. S. (2008). Aday Öğretmenlerin Gözüyle Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atama Esasları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 47-58.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Sisteminin Sorunları. Seta Analiz.
• Şahin, İ. (2011) Öğretmen Adaylarının Öğretmen İstihdamı ve Mesleki Geleceklerine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 1167-1184
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.