GAZETE HABERLERİYLE DESTEKLENMİŞ SOSYAL BİLGİLER DERSİ DENEYİMİ ÖĞRENCİLERE ÇOKLU BAKIŞ AÇISI KAZANDIRMAK NOKTASINDA NE DENLİ ETKİLİDİR?: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 103 - 123

Yücel Kabapınar Cemal Gökhan Ol

Öz

Öğrencilerin sosyal bilimlerin metodolojisi doğrultusunda düşünmelerini ve uygulamalar yapmalarını sağlamak, kendisine sunulan yazılı, görsel vb. kaynakları değerlendirerek çoklu bakış açısını, karar verme ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek açısından gazete haberleri, sosyal bilgiler dersi için önemli bir kaynaktır. Öğrenciler geçmişteki veya günümüzdeki sosyal problemlerle gazete gibi ilgi çekici, öğrencileri konuşmaya ve görüş bildirmeye teşvik eden bir kaynak aracılığıyla karşılaştırıldığında, günlük yaşamla dersler arasında ilişki kurulması da sağlanır. Bu çalışmanın amacı, gazete haberlerinin bir kaynak olarak kullanıldığı sosyal bilgiler öğrenme ortamlarında öğrencilerin sınıf içi iletişimde ortaya koydukları çoklu bakış açısı içeren ifadelerin niteliğini değerlendirmektir. Bu araştırmada, yeni bir öğretim uygulamasının etkileri araştırıldığından, nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Avrupa yakasındaki bir devlet okulunda 6. sınıfa devam eden 31 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın uygulayıcısı aynı zamanda araştırmacı olan öğretmendir. Araştırmada veri toplama aracı olarak gazete haberlerini temel alan bir anlayışla hazırlanan ve uygulanan öğretim sürecindeki sınıf içi iletişim kesitlerinden yararlanılmıştır. Sınıf içi iletişim kesitleri önceden belirlenen ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda; gazete haberlerinin kullanıldığı öğrenme ortamlarında, öğrencilerin kendi görüşleriyle öğrenme sürecine dahil olmalarını anlatan bence/bana göre ifadelerini kullanma, arkadaşının görüşüne katılma ya da katılmama, empati kurma, farklı görüşlere/farklılıklara saygı duyma, görüş değiştirme gibi durumlara sıkça rastlanmıştır. Bu açıdan gazete haberlerinin kullanıldığı öğrenme ortamlarında öğrencilere sosyal bilimler metodolojisinin kazandırmayı hedeflediği karar verme, problem çözme ve eleştirel düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerinin kazandırılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, kanıt kullanma, gazete

Kaynakça

• Kabapınar, Y. ve Ol, C. G., (2021). “Yaşamın Sınıfa Yansıması Olarak Örnek Olay Yöntemi: “Çözülecek Binlerce Sorun Var”. Kuramdan Uygulamaya Örnek Olay (s.3-23), Ankara: PegemA.
• Kabapınar, Y., (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. - (Ed.). Ankara: PegemA.
• Kabapınar, Y. ve Ol, C. G., (2021). “Sosyal Bilgiler Dersinde Gazete Haberlerine Dayalı Örnek Olay Yöntemini Kullanmak”. Kuramdan Uygulamaya Örnek Olay (s.131-152), Ankara: PegemA. Kabapınar, Y., (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. - (Ed.). Ankara: Pegem Akademi.