21. Yüzyıl Öğretmenlerinin Bilgi ve Yeterlik Alanlarının Belirlenmesi: Bir Delphi Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 146 - 171, 08.01.2024

Büşra Akyüz Tingil Gülçin Mutlu Emine Pekkarakaş

Öz

Bu çalışma farklı paydaşlarca kabul görecek bir 21. Yüzyıl öğretmen profilinin belirlenmesini amaç edinmiştir. 21. Yüzyıl ideal öğretmen profilini ve bu yüzyılın öğretmeninin sahip olması gereken yeterlikleri belirlemek amacı ile Delphi tekniğinden yararlanılmıştır. Bu doğrultuda beş farklı paydaş grubuna dahil olan katılımcılardan bir katılımcı paneli oluşturularak çalışmaya toplam 34 katılımcı davet edilmiştir. Katılımcılar öğretmen (n = 10), okul müdürü (n = 7), eğitim fakültesi öğrencisi (n = 6) öğretim üyesi (n = 7) ve politika yapıcı (n = 4) sınıfına dahil edilen kişilerden oluşmaktadır. Türk eğitim sisteminde aktif bir rol oynayan paydaşların 21. Yüzyılda bir öğretmenin sahip olması gereken yeterlikler ve öğretmenlik bilgisinin ne olması konusundaki görüşleri Delphi tekniğine özgü aşamalar içinde karma yöntemlerin kullanılması ile elde edilmiştir. Üç tur halinde yürütülen bu çalışmada ilk turdaki yazılı bilgi formları ve ikinci turdaki görüşmeler aracılığı ile elde edilmiş olan nitel verilerin çözümlenmesi sonucunda çalışmaya ait nicel ölçme aracı, öğretmen yeterlikleri sıralama ölçeği formu oluşturulmuştur. Nitel veriler içerik analizi ile çözümlenirken, nicel verilerin analizinde sıralama yargıları ile ölçekleme yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmaya ait nihai sonuçlar 21. yüzyıl öğretmeninin rehber olma, kişilerarası iletişim becerisine sahip olma, öğrenci özelliklerini bilme gibi tutum ve davranışla ilgili yetkinliklerinin alan bilgisi, pedagojik alan bilgisi ve sınıf yönetimi gibi mesleki bilgilere kıyasla katılımcı grubu tarafından da uzlaşı sağlayacak biçimde daha çok önemsendiğini ortaya koymuştur. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin teknolojik pedagojik bilgisi ve mesleği ve eğitim sistemi ile ilgili mevzuatı bilmesi ile ilgili olan yeterlikleri ise sırasıyla katılımcılar tarafından en az tercih edilen yeterlik alanlarıdır.

Anahtar Kelimeler

21. yüzyıl öğretmen özellikleri, öğretmen yeterlikleri, öğretmenlik bilgi alanları, Delphi tekniği, karma desen araştırması

Kaynakça

• Callison, D. & Lamb, A. (2004). Key words in instruction. Audience analysis. School Library Media Activities Monthly, 21(1), 34-39.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). Sage.
• Çetin, A., Ünsal, S., & Hekimoğlu, E. (2021). 2018-2019 Öğretim Yılında Güncellenen Öğretmen Yetiştirme Lisans Programının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (52), 337-358. https://doi.org/10.53444/deubefd.904931