Codex Cumanicus’un Söz Varlığı ile Kumuk Türkçesinin Söz Varlığının Ses ve Anlam Farklılığı Görülmeyen Kelimeler Bakımından Karşılaştırılması

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 11, 15 - 69, 29.02.2024

Gökçe Yükselen Peler , Beytullah Kocabaş

https://doi.org/10.59305/ijvuts.1409788

Öz

Ses ve anlam değişmeleri lehçeler arasında görülebilen, bir dilin lehçelerindeki ayırt edici özelliklerden birisidir. Ses değişmeleri kelime başlarında, kelime ortalarında ve kelime sonlarında görülebilir. Lehçeler arasındaki bu ses değişmelerinin en önemli sebeplerinden birisi de zamanla lehçeler arası farklılıkların oluşmasıdır. Öte yandan Eski Türkçeden gelen, yazılışları ve anlamları aynı olan kelimeler yaşanılan coğrafyaya ve zamana göre farklı anlamlara sahip olmuştur.
Kıpçak Türkçesinin önemli dil yadigârlarından olan Codex Cumanicus ile günümüzde Kafkasya bölgesinde konuşulan Kumuk Türkçesinin ses ve anlam özellikleri bakımından karşılaştırmalı olarak daha önce hiç ele alınmamış olması bizi böyle bir konuda çalışma yapmaya yönlendirmiştir. Çalışmada Codex Cumanicus ile Kumuk Türkçesinin ses ve anlam bakımından farklılık göstermeyen sözcüklerinin karşılaştırması yapılacaktır. Çalışmada Kıpçak Dönemi eseri olan Codex Cumanicus ve Kumuk Türklerinin kelimelerini içeren Kumuk Türkçesi Sözlüğü ön planda olacak, ses ve anlam farklılaşması görülmeyen kelimeler araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kumuk Türkçesi, Codex Cumanicus, Kıpçak Türkçesi

Destekleyen Kurum

Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SYL-2020-9705

Teşekkür

Çalışmamıza katkılarından dolayı Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi'ne teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Argunşah, M., & Güner, G. (2015). Codex Cumanicus. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Aksoy, Numan Durak (2010). “Kumuk Türkleri”, Prof. Dr. Harun Güngör Armağanı, Hazırlayanlar: Mustafa Argunşah-Mustafa Ünal, İstanbul: Kesit Yayınları.
• Bala, Mirza (1979). “Kumuklar” maddesi, İslâm Ansiklopedisi, C. VI (ss. 986-990), İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.