Aday İmajı Oluşumunda Etkili Faktörler: “31 Mart 2019 Yerel Seçimleri Örneği”

Yıl 2020, Sayı: 50, 1 - 27, 28.07.2020

Şükrü Balcı , Elif Kaya , Betül Karadeniz , Hüseyin Abaylı

Öz

Günümüzde geniş seçmen kitlelerine seslenen siyasal kampanyaların yapısında; aday imajlarının öneminin artmasıyla birlikte, önemli değişim ve dönüşüm yaşanmaktadır. Bu haliyle aday imajı, hem genel hem de yerel seçimlerde seçmenlerin tercihleri üzerinde belirleyici bir etken olabilmektedir. İşte bu araştırma 2019 Yerel Seçimlerinde Konya’daki seçmenin zihinlerinde bir adaya ilişkin imaj oluştururken hangi faktörlerden etkilendiklerini tespit etmek için yürütülmüştür. Saha araştırması yönteminin kullanıldığı çalışmada veriler, 450 katılımcıdan yüz yüze anket tekniğiyle toplanmıştır. Araştırma sonucunda aday imajı oluşumunda etkili yedi faktör tespit edilmiştir. Bunlar; Medya, İletişim, Kişisel Özellikler, Tecrübe, Dış Görünüş, Parti ve Sosyo-Kültürel Özellikler’dir. Bu faktörler içerisinde aritmetik ortalama değeri itibariyle; katılımcıların en çok puan verdikleri faktör Kişisel Özellikler’dir. Katılımcılar, bir yerel seçimde tercihte bulunurken; siyasi adayın çalışkan, samimi, dürüst ve güvenilir olmasını daha çok önemsemektedir. Bunun yanında yerel adayın sosyal konulara duyarlı olması, halkla etkin iletişim kurması, herkese karşı tarafsız yaklaşması ve iyi bir ekibinin olması aday imajı değerlendirmesinde önem atfedilen özellikler arasında yer almaktadır. Aday imajı indeksi üzerinde parti bağlılığı, adayın kendisi, lider, yakın çevre ve arkadaş grubu, ideoloji, medya yayınları, kamuoyu araştırma sonuçları, din ve inanç sistemi, siyasal kampanya faaliyetleri, geçmiş seçimlerde oy verilen parti ya da aday ile ekonomik kazanımlar pozitif; mensup olunan ya da ilgi duyulan cemaat ise negatif yönde anlamlı belirleyicidir.

Anahtar Kelimeler

Aday, İmaj, Siyasal Tutumlar, Yerel Seçim, Saha Araştırması

Kaynakça

• Arklan, Ü. (2015). "Yerel Seçim Kampanyalarının Seçmen Tercihine Etkisi. 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri Sivas Araştırması". Turkish Studies, 10(6), 121-156.
• Arklan, Ü. (2016). "Seçmenlerin Seçim Kampanyalarından Yararlanma Amaçları: 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri Sivas Araştırması". Şükrü Balcı (Ed.), 7 Haziran’dan 1 Kasım’a Türkiye’de Siyasal İletişim Uygulamaları (ss. 109-156), Konya: LiteraTürk Academia Yayınları.
• Aydın Kılıç, E. (2013). "Seçmen Tercihinde İmaj Faktörü: Siyasal Parti ve Aday İmajı Karşılaştırmasına Yönelik Bir Alan Araştırması". Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 46-73.
• Bakan, Ö. (2005). Kurumsal İmaj. Konya: Tablet Kitabevi.
• Bal, E., & Delal, Ö. (2019). "Siyasal Bilgilenmede Twitter Kullanımı Üzerine Panoramik Bir Değerlendirme". Social Sciences (NWSASOS), 14(3), 118-132.
• Balcı, Ş. (2003). "Politik Kampanyalarda İmaj Yönetimi (Genç Parti Örneği)". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 143-162.
• Balcı, Ş. (2016). "Siyasal Karar Sürecinde İletişm Araç ve Yöntemlerinin Etki Düzeyleri: '7 Haziran 2015 Genel Seçimleri Örneği'". Şükrü Balcı (Ed.), 7 Haziran’dan 1 Kasım’a Türkiye’de Siyasal İletişim Uygulamaları (ss. 71-108), Konya: LiteraTürk Academia Yayınları.
• Balcı, Ş., & Bal, E. (2017). "Dini ve Ahlaki Değerlerin Oy Verme Davranışı Üzerindeki Etkinliği: "Cinsiyetler Arası Karşılaştırma". Bünyamin Ayhan vd. (Eds.), Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları 2017 (ss. 478-487), Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları,.
• Balcı, Ş., Tanacı, F., Dağlı, A. N., & Bayrak, E. (2019). 16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Referandumu Sürecinde Siyasal Bilgilenme ve Medya: Eğitim Düzeyine Göre Bir Karşılaştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 1-16.
• Balmas, M., & Sheafer, T. (2010). "Candidate Image in Election Campaigns: Attribute Agenda Setting, Affective Priming, and Voting Intentions". International Journal of Public Opinion Research, 22(2), 204-229.
• Barrett, A. W., & Barrington, L. W. (2005). "Is a picture worth a thousand words? Newspaper photographs and voter evaluations of political candidates". The Harvard International Journal of Press/Politics, 10, 98-113.
• Baykasoğlu, A., Dereli, T., Sönmez, A. İ., & Yağcı, E. (2004). "İmaj Yönetimi". Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 3- 18.
• Bekiroğlu, O., & Bal, E. (2014). Siyasal Reklamcılık. Konya: Literatürk Yayınları.
• Blumler, J. G., & Kavanagh, D. (1999). "The third age of political communication: Influences and features. Political Communication, 16, 209-230.
• Camaj, L., & Northup, T. (2019). "Dual-Screening the Candidate Image during Presidential Debates: The Moderating Role of Twitter and Need to Evaluate for the Effects on Candidate Perceptions". Journal of Broadcasting & Electronic Media, 63(1), 20-38.
• Can, A. (2016). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. (4. Baskı). Ankara:Pegem Akademi.
• Canöz, K. (2010). "Seçmen Tercihinde Aday İmajının Rolü: 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri Öncesinde Konya Seçmeni Üzerine Bir Araştırma". Selçuk İletişim, 6(2), 95-114.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (Fourth Edition). Boston: Pearson Press.
• Çağlar, N., & Gelir, Y. (2014). "Yerel Seçimlerde Aday İmajı: 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri Öncesinde Isparta Seçmeni Üzerine Bir Araştırma". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Biimler Dergisi, 16(2), 27- 50.
• Çakır, H., & Biçer, A. (2015). "Türkiye Yerel Seçimlerinde Seçmen Tercihlerini Etkileyen Kriterler: 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri Kayseri Örneği". Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 98- 112.
• Çakır, Ö. (2002). Profesyonel Yaşamda Kişisel İmaj ve Sosyal Yaşam Etiketi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Damlapınar, Z. & Balcı, Ş. (2005). "Seçmenin Zihnindeki Aday İmajını Belirleyen Etkenler: 28 Mart 2004 Yerel Seçimleri Alan Araştırması". Selçuk İletişim Dergisi, 4(1), 58- 79.
• Damlapınar, Z. & Balcı, Ş. (2014). Siyasal İletişim Sürecinde Seçimler, Adaylar, İmajlar. Konya: LiteraTürk Yayınları.
• Devran, Y. (2004). Mesaj, Strateji ve Taktikler Siyasal Kampanya Yönetimi (İkinci Baskı). İstanbul: Odak İletişim.
• Dincer, M. K. (1988). İş Yaşamında ve Özel Yaşamda Kişisel İmaj. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım .
• Doğan , A., & Göker, G. (2010). "Yerel Seçimlerde Seçmen Tercihi: 29 Mart Yerel Seçimleri Elazığ Seçmeni Örneği". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 159- 187.
• Doğan, A., & Göksel , G. (2010). "Yerel Seçimlerde Seçmen Tercihi (29 Mart Yerel Seçimleri Elazığ Seçmeni Örneği)". Eskişehir Osmangazi İİBF Dergisi, 5(2), 159- 187.
• Druckman, J. N., Jacobs, L. R., & Ostermeier, E. (2004). "Candidate Strategies to Prime Issues and Image". The Journal of Politics, 66(4), 1180-1202.
• Funk, C. L. (1999). "Bringing the Candidate into Models of Candidate Evaluation". The Journal of Politics, 61(3), 700-720.
• Garramone, G. M. (1986). "Candidate Image Formation: The Role of Information Processing". In Lynda Lee Kaid, Dan Nimmo & Keith R. Sanders (Eds.) New Perspectives on Political Advertising (pp. 235-247), Carbondale: Southern Illinois University Press.
• Geçer, E., & Beşikçi, S. (2017). Siyasal İletişimin Amerikanlaşması: Recep Tayyip Erdoğan ve Barack Obama Örneği. Yeni Düşünceler, 8, 41- 56.
• Grabe , Maria Elizabeth; Bucy, Eric Page;. (2009). Image Bite Politics News and The Vısual Framıng of Elections . New York: Oxford University Press.
• Graber, D. A. (1972). "Personal Qualities in Presidential Images: The Contribution of the Press". Midwest Journal of Political Science, 16(1), 46-76.
• Güllüpunar, H. (2010). Siyasal İletişim ve Aday İmajı. Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Güllüpunar, H. (2013). "Belediye Başkanlığı Aday İmajı Algısı: Gümüşhane Örneği". İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 29-45.
• Güllüpunar, H., Diker, E. & Aslan, E. Ş. (2013). "Oy Verme Yaklaşımları Bağlamında Aday Merkezli Seçmen Tercihi Üzerine Deneysel Bir Araştırma". Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21.
• Güllüpunar, H. (2016). "Siyasal Lidere Duyulan Güvenin Liderin İmajı Üzerindeki Etkisi: 1 Kasım 2015 Milletvekili Genel Seçimleri Bağlamında Gerçekleştirilen Bir Araştırma". Şükrü Balcı (Ed.), 7 Haziran'dan 1 Kasım'a Türkiye'de Siyasal İletişim Uygulamaları (ss. 157- 201), Konya: Literatürk Yayınları.
• Güz, N. (1995). "Siyasal Tercihleri Belirlemede Kitle İletişim Araçlarının Rolü (Mart 1994 Yerel Seçimleri Ankara Örneği)". Amme İdaresi Dergisi, 28(1), 113-128.
• Hacker, K. L. (Ed.), (2004). Presidential candidate images. Rowman, New York: Littlefield Publishers, Inc.
• Hacker, K. L.; Zakahi, W. R., Giles, M. J., & McQuitty, S. (2000). "Components of Candidate Images: Statistical Analysis of The Issue‐Persona Dichotomy in The Presidential Campaign of 1996". Communication Monographs, 67(3), 227-238.
• Hayes, D. (2005). "Candidate qualities through a partisan lens: A theory of trait ownership". American Journal of Political Science, 49, 908-923.
• Hoegg, J., & Lewis, M. V. (2011). "The impact of candidate appearance and advertising strategies on election results". Journal of Marketing Research, 48(5), 895-909.
• https://www.yenihaberden.com/konyada-oy-kullanacak-secmen-sayisi-920666h.htm, (Erişim: 30 Mart 2019).
• Hultman, M., Ulusoy, S. & Oghazi, P. (2019). "Drivers and outcomes of political candidate image creation: The role of social media marketing". Psychology & Marketing, 36, 1226-1236.
• Jacobs, L. R., & Shapiro, R. Y. (1994). "Issues, Candidate Image, and Priming: The Use of Private Polls in Kennedy's 1960 Presidential Campaign". The American Political Science Review, 88(3), 527-540.
• Johns, R., & Shephard, M. (2007). "Gender, Candidate Image and Electoral Preference". The British Journal of Politics and International Relations, 9, 434-460.
• Karakoç, E., & Taydaş, O. (2016). "Aday İmajı Oluşumunda Lider Fotoğraflarının Önemi: "7 Haziran 2015 Genel Seçimleri”. Şükrü Balcı (Ed.), 7 Haziran'dan 1 Kasım'a Türkiye'de Siyasal İletişim Uygulamaları (s. 243- 280), Konya: Literatürk Yayınları.
• Keeter, S. (1987). "The illusion of intimacy: Television and the role of candidate personal qualities in voter choice". Public Opinion Quarterly, 51(3), 344-358.
• Kurtuldu, S. H. (2006). "Politik Parti ve Politik Lider Reklamları". Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 292- 306.
• Lawson, C., Lenz, G. S., Baker, A., & Myers, M. (2010). "Looking Like a Winner: Candidate Appearance and Electoral Success in New Democracies". World Politics, 62(4), 561-593.
• Mattes, K., Spezio, M., Kim, H., Todorov, A., Adolphs, R., & Alvarez, M. R. (2010). "Predicting Election Outcomes from Positive and Negative Trait Assessments of Candidate Images". Political Psychology, 31(1), 41- 58.
• Mazzolini, G., & Schulz, W. (1999). ‘‘Mediatization’’ of politics: A challenge for democracy?". Political Communication, 16, 247-262.
• McCain, J., & Campbell, K. W. (2018). "Narcissism and Social Media Use: A Meta-Analytic Review". Psychology of Popular Media Culture, 7(3), 308-327.
• McCombs, M., Llamas, J. P., Lopez-Escobar, E., & Rey, F. (1997). "Candidate Images in Spanish Elections: Second- Level Agenda-Setting Effects". journalism & Mass Communication Quarterly, 74(4), 703-717.
• Miller, A. H., Wattenberg, M., & Malanchuk, O. (1985). "Schematic assessments of presidential candidates". American Political Science Review, 80, 521-540.
• Miller, W. E., & Shanks, J. M. (1996). The New American Voter. Cambridge: Harvard University.
• Negiz, N., & Akyıldız, F. (2012). "Yerel Seçimlerde Seçmenin Tercihi Üzerinde Aday İmajının Etkisi: Uşak Örneği". Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 172- 199.
• Newman, B. I. (2001a). "An Assessment of the 2000 US Presidential Election: A Set of Political Marketing Guidelines". Journal of Public Affairs, 1(3), 210-216.
• Newman, B. I. (2001b). "Image-Manufacturing in the USA: Recent US Presidential Elections and Beyond". European Journal of Marketing, 35(9/10), 966-970.
• Özerkan, Ş., & İnceoğlu, Y. (1997). İletişimde Etkileme Süreci: Seçim Kampanyalarından Örneklerle, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Peterson, D. A. (2018). "The Dynamic Construction of Candidate Image". Electoral Studies, 54, 289-296.
• Rahat, G., & Sheafer, T. (2007). "The personalization(s) of politics: Israel, 1949–2003". Political Communication, 24, 65-80.
• Rosenberg, S. W., & McCafferty, P. (1987). "The Image and Vote: Manipulating Voter’s Preferences". Public Opinion Quarterly, 51, 31-47.
• Rosenberg, S. W., Bohan, L., McCafferty, P., & Harris, K. (1986). "The Image and the Vote: The Effect of Candidate Presentation on Voter Preference". American Journal of Political Science, 30(1), 108-127.
• Schill, D. (2012). "The Visual Image and the Political Image: A Review of Visual Communication Research in the Field of Political Communication". Review of Communication, 12(2), 118- 142.
• Sharlamanov, K., & Jovanoski, A. (2014). "The Role of Image in the Political Campaigns". International Journal of Scientific & Engineering Research, 5(6), 599-603.
• Sheafer, T. (2008). "Charismatic communication skill, media legitimacy and electoral success". Journal of Political Marketing, 7, 1-24.
• Shyles, L. (1984). "Defining "Images" of Presidential Candidates from Televised Political Spot Advertisements". Political Behavior, 6(2), 171-181.
• Stephen, T., Harrison, T., Husson, W., & Albert, D. (2004). "Interpersonal communication styles of political candidate: Predicting winning and losing candidates in three U.S. Presidential Election". In K. Hacker (Ed.), Presidential Candidate Images (pp. 177–196). New York: Rowman and Littlefield Publishers.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson Publications.
• Teyyare, E., & Avcı, M. (2016). "Yerel Seçimlerde Seçmen Davranışları: 2014 Yerel Seçimleri ve Zonguldak İli Örneği". Siyaset, Ekonomi ve Yöntem Araştırmaları Dergisi, 4(1), 51- 76.
• Tomz, M., & Van Houweling, R. P. (2008). "Candidate Positioning and Voter Choice". American Political Science Review, 102(3), 303-318.
• Tosun, T. (2003). Siyasette Yeniden Mevzilenmeler, İstanbul: Büke Kitapları.
• Uztuğ, F. (1999). Siyasal Marka Seçim Kampanyaları ve Aday İmajı. Ankara: MediaCat Yayınları.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). "Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama". Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 15-28.
• Yıldız, N. (2001). “Siyasette Liderlik (Lidersizlik) Sorunu ve Medyanın Rolü”, Uluslararası İletişim Sempozyumu, Medyanın Manipülasyon Gücü Sempozyumu Bildiriler Kitabı, No: 43, Eskişehir, 98-103.
• Yıldız, N. (2002). Türkiye’de Siyasetin Yeni Biçimi: Liderler İmajlar Medya, Ankara: Phoenix Yayınevi.