Bilim Merkezlerinin Kent Markalaşmasındaki Rolü ve Konya Örneği

Yıl 2012, Sayı: 34, 98 - 109, 25.06.2012

H. Nur Görkemli Başak Solmaz

Öz

Bilimi geniş kitleler üzerinde daha popüler kılmak amacıyla kurulan ve eğitimle
eğlencenin bir arada yer aldığı bilim merkezleri dünyada 1960’lı yıllarda hizmet vermeye
başlamıştır. Sayıları gün geçtikçe artan bilim merkezleri yüksek ziyaretçi sayılarıyla şehirler
üzerinde büyük etkilere sahiptir. Bilim merkezlerinin etkileri bireysel, toplumsal, politik ve
ekonomik olarak sıralanabilir. Özellikle ziyaretçilerin sayısı ve yaptıkları harcamalar, kent için
önemli bir gelir kaynağı oluşturmakta ve istihdam etkisi yaratmaktadır. Bilim merkezindeki
faaliyetler ve ziyaretçiler medyanın da ilgisini artırıp, kentin popülerliğine katkı sağlar.
Bireylere ve topluma sağladığı katkıların ise, uzun vadede yenilikleri, buluşları ve kalkınmayı
beraberinde getirme potansiyeli vardır. Türkiye’de TÜBİTAK destekli ilk bilim parkı
Konya’da 2013 yılı içerisinde hizmete girecektir. Konya, sosyal, ekonomik kültürel ve altyapı
verileriyle büyük ölçüde markalaşmaya hazır bir kent olarak göze çarpmaktadır. Kültür ve
Turizm Bakanlığı 2023 eylem planında, Konya’yı Türkiye’deki diğer 14 kentle birlikte, marka
kent yapma hedefi koymuştur. Mevcut değerlerine ek olarak, yeni açılacak bilim merkezinin
Konya’nın markalaşmasında önemli bir katkı yaratacağı öngörülmektedir. Bu çalışma bilim
merkezlerini ve çevresine sağlayacağı olanakları mevcut literatür taramasıyla ortaya koyarken,
aynı zamanda Konya’nın markalaşma potansiyeline katkılarını da değerlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

bilim merkezleri, marka kentler, Konya

Role of Science Centers on City Branding-The Case of Konya

Öz

Science centers, which were first established in 1960s to make science popular on the
masses, are places where education and entertainment come together. The number of science
centers continuously increase in the world and with their high number of visitors, they have
great impacts on the cities. Impacts of science centers can be classified as individual, social,
political and economical. Especially the large number of visitors and their spending has an
important income and employment effect on cities. The activities and high number of visitors
also attracts the media interest and this increase popularity of the city. Its individual and social
impacts have a potential to bring innovations and development in the long run. The first
TUBITAK (The Scientific and Technological Research Council of Turkey) supported science
center will be opened in Konya in the year 2013. With many of its social economic, cultural
and infrastructural data, Konya seems ready for becoming a branded city. Together with 14
other cities in Turkey, Ministry of Culture and Tourism selected Konya to be a branded city in
its 2023 Action Plan. In addition to its existing values, it is expected that the science park,
which will be opened shortly, will have great contributions for Konya’s branding activities. In
this study, the science centers and their impacts are reviewed by literature study and the
possible contributions of Konya Science Center to Konya’s branding potential are evaluated.

Anahtar Kelimeler

science centers, branded cities, Konya

Kaynakça

• European Network of Science Scienters and Museums (2012), sciencecenters. org.uk/reports/downloads/impact-of-science-discovery-centers-reviewof- worlwide-studies.pdf , ErişimTarihi: 15.05.2012.
• Falk, J. ve Needham, M. (2010), “Measuring Impact of Science Center on Its Community”, Journal of Research in Science Teaching, Vol.48, (No. 1). s.1-12.
• Garnett, R. (2002), The Impact of Science Centers/Museums on Their Surrounding Communities. Summary Report; http:// astc.org/ resource/ case/ Impact_Study02.pdf ,Erişim Tarihi : 24.04.2012.
• Greene, P. (2001), “Reinventing the Science Museum-The Museum of Science and Industry in Manchester and The Regeneration of Industrial Landscapes”, The European Museum Forum Annual Lecture, 2001, Gdansk, Poland.
• Kalkınma Bakanlığı, Kurumsal ve Stratejik Yönetim Dairesi Başkanlığı (2012), www.sp.gov.tr/documents/Turizm_Strateji_2023.pdf. ErişimTarihi:11.05.2012.
• Kavaratzis, M. (2004), “From City Marketing to City Branding”, Place Branding, 1, (1), s.58-73.
• Konya Bilim Merkezi/Tübitak (2012), www.kbm.org.tr. Erişim Tarihi: 17.07.2012.
• Konya Valiliği (2012), www.konya.gov.tr/dosyalar/Konya_Sosyo-Ekonomik Gostergeler.pdf. Erişim Tarihi: 18.06.2012.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü (2012), www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr. Erişim Tarihi: 12.07.2012.
• Matarasso François (1997) “Use or Ornament? The Social Impact of Participation in the Arts Published by Comedia”; www.comedia.org.uk/pages/pdf/downloads/ use_or_ornament.pdf . Erişim Tarihi : 11.05.2012.
• McKercher, B., Ho, P. SY. ve du Cros, H. (2004), “Attributes of Popular Cultural Attractions in Hong Kong”, Annals of Tourism Research, Vol.31, (No.2), s.393-407.
• Mevlana Kalkınma Ajansı (2011), İstatistiklerle Konya, Mevlana Kalkınma Ajansı Planlama ve Koordinasyon Birimi, Konya.
• Mevlana Kalkınma Ajansı (2012), Konya’nın 116 Başlıkta Türkiye’deki Yeri, Konya.
• Paddison, R. (1993), “City marketing”, Image Reconstruction and Urban Regeneration, Urban Studies. 30, (2), s.339-350.
• Persson, Per-E. (1999), “Science Centers: A Motivational Asset” Paper Presented at the UNESCO and ICSU World Conferenceon Science, Budapest, Hungary, June 28.
• Persson, Per-E., (2000), “Community Impact of Science Centers: Is There Any?”, The Museum Journal, Vol.43, s. 9-17.
• Richards, G. ve Wilson J. (2004), “The Impact of Cultural Events on City Image: Rotterdam”, Cultural Capital of Europe, Urban Studies, Vol.41, (No.10), s.1931-1951.
• Sargın, S. ve Temurçin, K. (2009), “Türkiye’de Suçlar ve Mekansal Dağılışı”, Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül 2009.
• Şahin, G. (2010), “Turizmde Marka Kent Olmanın Önemi: İstanbul Örneği”, Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tübitak (2012), www. tubitak. gov. tr/ home. do? ot= 5&rt= 1 &sid= 466 & pid =461 &cid=11199. Erişim Tarihi: 18.06.2012.
• Weitze, M.D., (2004), “Sciece Centers: Examples from US and from Germany”. From the itinerant lectures of the 18th century to popularizing physics in the 21st century-exploring the relationship between learning and entertainment. Proceedings of conference held in Pognana sul Lario, Italy, June 1-6, 2003.
• Winfield-Pfefferkoern, J. (2005), “The Branding of Cities, Exploring City Branding and the Importance of Brand Image”. Yüksek Lisans Tezi. Syracuse: Syracuse Üniversitesi. www.museumplanner.org/worlds-top-10-science-centers/ Erişim Tarihi: 11.05.2012.