Sosyal Ağlarda Sanal Kimlik Kullanımının İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 55, 146 - 160, 22.09.2021

Esra Barut Tuğtekin , Özcan Dursun

https://doi.org/10.47998/ikad.900821

Öz

Sanal kimlikler; bireylerin tercihleri doğrultusunda yapılandırarak oluşturdukları dijital kimlikleridir. Bu kimlikler sosyal ağ ortamındaki her davranışı açıklamak için kullanılabilir bir potansiyele sahiptir. Sanal kimlikler paylaşım, beğeni, gizlilik ve güvenlik olmak üzere dört başlık çerçevesinde incelenmiştir. Bu kimliğini kullanan birey, sanal dünyada kabul edilebilmek için toplumun genel normlarıyla tutarlı bir görünüm sergilemeyi tercih edebilir. Bu tercih ise sosyal ağlardaki sanal kimlik profillerini, sosyal ağ kullanım amaçlarının yanı sıra kabul görme ve onaylanma isteği doğrultusunda düzenlemeyi tetiklemektedir. Dolayısıyla sosyal ağlardaki sanal kimliklerin onay bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım amaçlarıyla nasıl bir ilişki içerisinde olduğu bu araştırmanın odağını oluşturmaktadır. Sosyal ağlar üzerinden katılım sağlayan 577 katılımcıyla dijital veri toplama aracı ile bu araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada sonuçlarına göre sosyal ağ kullanım amacı, sanal kimlik profilleri ve onay bağımlılığının ortalamanın üzerinde göstergeleri bulunurken; kullanım amaçlarında iletişimin, sanal kimlik kullanımında ise paylaşımın öne çıktığı görülmektedir. Sosyal ağlardaki sanal kimliklerde erkeklerin gizlilik boyutuna, kadınların ise güvenlik boyutuna daha çok dikkat ettiği görülmüştür. Ayrıca sosyal ağ kullanım amaçları, onay bağımlılığı ve sanal kimlik profilleri birbirleriyle orta düzeyde anlamlı ilişkilere sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Sanal kimlik, Onay bağımlılığı, sosyal ağlar

Kaynakça

• Arklan, Ü. (2016). Sosyal medyanın siyasal amaçlı kullanımı: Ağ kuşağının kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(2), 618-657.
• Atıcı, B. ve Çevik Polat, Ö. (2010). Sosyal ağların ilköğretim öğrencilerinin başarısı ve öğrenme ortamı tercihine etkisi. IETC, İstanbul, TURKEY.
• Aydın, İ. E. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımları üzerine bir araştırma: Anadolu Üniversitesi örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 373-386.
• Bandilli, M. (2015). Generation Y, technology and our strive for success. https://futurelabeurope.eu/2015/09/07/generationy-technology-and-our-strive-for-success/,15.11.2016 adresinden erişilmiştir.
• Barut Tuğtekin, E., & Dursun, Ö. Ö. (2020). Examining virtual identity profiles of social network users with respect to certain variables. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 10(2), 427-464.
• Benson, V., Saridakis, G., & Tennakoon, H. (2015). Purpose of social networking use and victimisation: Are there any differences between university students and those not in HE?. Computers in Human Behavior, 51, 867-872.
• Brandtzæg, P. B. & Heim, J. (2009). Why people use social networking sites. Proceedings of the HCI International 2009. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 143–152.
• Burns D. (2006). İyi Hissetmek. Dördüncü baskı, İstanbul, Psikonet Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cesur, A., & Dil, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medyada benlik sunumları ve yansımaları: Çankırı Karatekin Üniversitesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(7), 13-32.
• Çetin, E. (2009). Sosyal iletişim ağları ve gençlik: Facebook örneği. Proceedings of International Davraz Congress, 1094-1105. http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/bilim/bilim15.pdf adresinden erişilmiştir.
• Dursun, Ö. Ö. ve Barut, E. (2016). Sosyal medyanın yeni sorunsalı: Sanal kimlikler. Eğitim Teknolojileri Okumaları 2016 (Eds: Aytekin İşman, Hatice Ferhan Odabaşı, Buket Akkoyunlu). Salmat Basım Yayıncılık.
• Ellison, N. B., Vitak, J., Steinfield, C., Gray, R., & Lampe, C. (2011). Negotiating privacy concerns and social capital needs in a social media environment. In Privacy online, 19-32. Springer Berlin Heidelberg.
• Fiske, John. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev. Süleyman İrvan, Ankara: Bilim ve Sanat.
• Fogel, J., & Nehmad, E. (2009). Internet social network communities: Risk taking, trust, and privacy concerns. Computers in Human Behavior, 25(1), 153-160.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education (8. Ed.). New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• Global Digital Report (2021). Digital in 2021. https://wearesocial.com/digital-2021 adresinden erişilmiştir.
• Goffman, E. (2016). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (3.ed.). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Huck, S. W. (2012). Reading Statistics and Resarch (6.ed.). Boston: Pearson.
• İmamoğlu, S. E., & Aydın, B. (2009). Kişilerarası ilişki boyutları ölçeğinin geliştirilmesi. Studies in Psychology, 29, 39-64.
• Kang, M., & Schuett, M. A. (2013). Determinants of sharing travel experiences in social media. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(1-2), 93-107.
• Karal, H., & Kokoç, M. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(3), 251-263.
• Karlı, İ. (2010). Medya kuruluşları sosyal paylaşım ağlarını neden kullanır? II. International Coference of New Media and Interactivity, İstanbul.
• Koçer, M. (2012). Erciyes Üniversitesi öğrencilerinin internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (18), 70-85.
• Leskovec, J., Huttenlocher, D., & Kleinberg, J. (2010, April). Predicting positive and negative links in online social networks. In Proceedings of the 19th International Conference on World Wide Web, 641-650. ACM.
• Loreti, P., Bracciale, L., & Caponi, A. (2018). Push attack: Binding virtual and real ıdentities using mobile push notifications. Future Internet, 10(2), 13, 1-17.
• Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
• Mazman, S. G. ve Usluel, Y. K. (2011). Gender differences in using social networks. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 10(2), 133-139.
• Mohamed, N. and Ahmad, I.H. (2012). Information privacy concerns, antecedents and privacy measure use in social networking sites: Evidence from Malaysia. Computers in Human Behaviour, 28, 2366–2375.
• Muscanell, N. L., & Guadagno, R. E. (2012). Make new friends or keep the old: Gender and personality differences in social networking use. Computers in Human Behavior, 28(1), 107-112.
• Nilan, PamP., Feixa, Carles. (2006). Global Youth? Hybrid Identities, Plural Worlds, London: Routledge.
• Okumuş, V., & Parlar, H. (2018). Çocukların sosyal medya kullanım amaçları ve ebeveyn tutumları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 357-368.
• Özdemir, S. S., Özdemir, M., Polat, E. ve Aksoy, R. 2014. Sosyal medya kavramı ve sosyal ağ sitelerinde yer alan online reklam uygulamalarının incelenmesi. Electronic Journal Of Vocational Colleges. www.ejovoc.org/makaleler/aralik_2014/pdf/06.pdf adresinden erişilmiştir.
• Parveen, F., Jaafar, N. I., & Ainin, S. (2015). Social media usage and organizational performance: Reflections of Malaysian social media managers. Telematics and Informatics, 32(1), 67-78.
• Ramasubbu, S. (2016). From gen X to Y and Z: Technology and the generation gap. http://www.huffingtonpost.com/surenramasubbu/from-gen-x-to-y-and-ztec_b_7645410.html adresinden erişilmiştir.
• Usluel, Y.K., Demir, Ö. ve Çınar, M. (2014). Sosyal ağların kullanım amaçları ölçeği. Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 5(2).
• Williams, D., Consalvo, M., Caplan, S., & Yee, N. (2009). Looking for gender (LFG): Gender roles and behaviors among online gamers. Journal of Communication, 59, 700–725.