REKLAMCILIK ÖNLİSANS PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN YARATICILIĞA İLİŞKİN METAFORLARI

Yıl 2022, Sayı: 59, 44 - 62, 26.09.2022

Elvan Özaydın

https://doi.org/10.47998/ikad.1067001

Öz

Bu araştırma reklamcılık programı öğrencilerinin yaratıcılık kavramına ilişkin algılarını, metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Reklamcılık Programının 2019 yılı bahar döneminde ilk defa “yaratıcı düşünce yöntem ve teknikleri” dersi alan birinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Reklamcılık programı birinci sınıf öğrencilerinin seçilme amacı ise, yaratıcılık becerisinin meslekleri için aranan önemli bir beceri olmasıdır.
Nitel bir çalışma olan araştırmanın deseni olgubilimdir (fenomenoloji). Toplanan verilerin çözümlemesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin “Yaratıcılık … gibidir. Çünkü …” şeklinde verilen cümleleri tamamlamaları istenmiştir. Katılım gösteren öğrencilerden yaratıcılık kavramına ilişkin algılarını ortaya koyan bir metafor üretmeleri beklenmiştir. Dağıtılan 54 veri toplama aracından 50 tanesi değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Araştırma sonucunda reklamcılık programı öğrencilerinin yaratıcılığı nasıl algılandıklarına ilişkin ürettikleri metaforlar gerekçeleriyle değerlendirilerek, yedi farklı kategoride gruplandırılmıştır. Metaforların kategoriler bazında dağılımı; değişim/dönüşüm (14), özgürlük (11), özgünlük (8), keşfetmek (6), sonsuzluk (5), belirsizlik (4), umut (2) şeklindedir. Öğrencilerin en çok ürettiği metaforlar; gökyüzü (3), özgürlük (3), bebek (3), kuş (3) olarak belirlenmiştir. Araştırma bulguları öğrencilerin yaratıcılığı genel olarak olumlu simgelerle betimlerken, en çok değişim/dönüşüm, özgürlük ve özgünlük kaynağı olarak gördüklerini ortaya koymaktadır. Bu sonuçların yaratıcılık eğitimleri için yol gösterici olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, Algı, Metafor, Reklamcılık Programı Öğrencileri

Destekleyen Kurum

Bulunmamakta

Proje Numarası

Bulunmamakta

Teşekkür

Uzman görüşü ve kategorilerin oluşturulması hususunda katkılarından dolayı Amasya Üniversitesinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarından; Sayın Şenay Yapıcı ve Sayın Mehmet Yapıcı’ya teşekkürlerimi sunarım.

METAPHORS OF ADVERTISING ASSOCIATE DEGREE PROGRAM STUDENTS REGARDING CREATIVITY

Öz

This research was carried out in order to reveal the perceptions of the students of the advertising program about the concept of creativity through metaphors. The study group of the research consists of first-year students who took the "creative thinking methods and techniques" course for the first time in the spring semester of 2019, in the Vocational School of Social Sciences, Advertising Program of Amasya University. The purpose of choosing the first year students of the advertising program is that the creativity is an important skill sought for their profession. The design of the research, which is a qualitative study, is phenomenology. Content analysis method was used in the analysis of the collected data. Students were asked to complete the given sentences “Creativity is like …. Because…”. Participating students were expected to produce a metaphor that revealed their perceptions of the concept of creativity. Of the 54 data collection tools, 50 were evaluated.
As a result of the research, the metaphors produced by the students of the advertising program about how they sense creativity were evaluated and grouped in seven different categories. Distribution of metaphors on the basis of categories; change/transformation (14), freedom (11), originality (8), exploring (6), eternity (5), uncertainty (4), hope (2). The metaphors most produced by students; sky (3), freedom (3), baby (3), bird (3). Research findings reveal that while students generally describe creativity with positive symbols, they mostly see it as a source of change/transformation, freedom and originality. It can be said that these results are guiding for creativity education.

Anahtar Kelimeler

Creativity, Sense, Metaphor, Advertising Program Students

Proje Numarası

Bulunmamakta

Kaynakça

• Açıl, F. Y. & Kanlı, E. (2018). Psikoloji bölümü öğrencilerinin yaratıcılık kavramına ilişkin metaforik algıları. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 8 (1), 2-15.
• Alyakut, Ö., & Küçükkömürler, S. (2018). Gastronomi eğitimi alan üniversite öğrencilerinin mesleklerine yönelik metafor algılarının değerlendirilmesi. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 823-852.
• Arıoğlu, E. (1999). Yaratıcı düşünce ve eğitim. http://arioglu.net/bildiriler/ yaraticidusunceveegitim.pdf, (Erişim tarihi: 02.11.2021).
• Başkaya, I. G. & Çelik, S. S. (2020). Perceptions towards creativity and creativity related concepts by metaphor analysis. Ilkogretim Online - Elementary Education Online, 19 (1), 240-251. http://ilkogretim-online.org.tr. doi:10.17051/ilkonline.2020.65559. (Erişim tarihi: 01.11.2021)
• Batı, U. (2013 ). Reklamın dili. Alfa Basım Yayım. 3. Basım.
• Baysal, K. & Saçılık, Y. M. (2021). Yiyecek içecek işletmeciliği lisans öğrencilerinin “ziyafet” kavramına ilişkin metaforik algıları. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5 (1), 75-86.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (covid-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 1- 23.
• Budak, G. (1998). Yenilikçi yönetim yaratıcı birey. İstanbul:Sistem Yayıncılık.
• Çağlıyan, T. (2020). Sınıf eğitimi öğretmen adaylarının yaratıcılığa ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Temel Eğitim Dergisi / Journal of Primary Education, 2(2), 28-33.
• Çelik, O. B. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sınav kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Journal of Human Sciences, 17(2), 746-755. doi:10.14687/jhs.v17i2.6003.
• Dündar, F. N. (2020). Reklamda metafor ve görsel metafor. Pearson journal of social sciences & humanities, 5(9), 41-53.
• Draaisma, D. (2014). Bellek metaforları: Zihinle ilgili fikirlerin tarihi. Çev. Güral Koca. Metis yayınları. İkinci basım
• Döş İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (http://sbe.gantep.edu.tr), 9(3), 607 -629. ISSN: 1303-0094
• Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75, 649–672.
• Elden, M., Ulukök, Ö. & Yeygel, S. (2011). Şimdi reklamlar. İletişim yayınları. 5. Baskı.
• Foster, J. (2015). Fikir nasıl bulunur? Çev: Dinç Tayanç. Mediacat.
• Güler, A., Halıcıoğlu, B. M. & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Johansson, F. (2013). Yaratıcılık ve inovasyon: Medici etkisi yaratmak. Çev.:Dinç Tayanç. 2. Baskı. İstanbul: Mediacat
• Kotler, P. & Kotler, M. (2013). Küresel pazarlarda büyümenin sekiz yolu. Çev.: Ebru Kızıldağ. İstanbul: Mediacat.
• Köroğlu, Ö., Manav, S. & Karaca, Ç. K. (2018). Turizm rehberliği öğrencilerinin "Türk mutfağı" kavramına ilişkin algılarının metaforlar yöntemi ile belirlenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 10(2), 114-129.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. Çev: G. Y. Demir. Paradigma Yayınları
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa delta Pi Record, 41 (4), 172-175.
• Mazlum, Ö. (2011). Rengin kültürel çağrışımları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 125- 138.
• Mcgill, M. E., Slocum, J. W ve Lei, D. (1992). Management practices in learning organizations. Organizational Dynamic, 21 (Summer),5-16.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2014). Qualitative data analysis: An expanded source book. Thousand Oaks, Sage Publications Inc.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. Mess Yayınları.
• Nalinci, S. & Yapıcı, M. (2020). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin enflasyon ve işsizliğe ilişkin metaforları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (101), 481-492
• Onur, D. (2018). Psikoloji kuramları ve yaratıcılık ilişkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 8(1), 145-156.
• Özaydın, E. (2020). Örgütsel yenilikçilik ve pazarlama yenilik stratejilerinde pazarlama yöneticilerinin bireysel becerilerinin rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özden, Y. (1998). Öğrenme ve Öğretme. 2. Baskı. Pegem.
• Öztürk, Ş. (2015). Türk kültüründe renk kavramı ve renklerin maddi kültür unsurlarına yansıması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pratte, R. (1981). Metaphorical models and curriculum theory, Curriculum Inquiry, 11(4), 307-320, doi: 10.1080/03626784.1981.11075264
• Pekdoğan, S. & Kanak, M. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcılığa ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 138-147.
• Peltekoğlu, F. B. (2010). Kavram ve kuramlarıyla reklam. Beta Yayınları.
• Renner, T. & Feldman R. S. (2015). Aklımın aklı: Psikoloji: PSYCHMART. Çev. Ed.: Mithat Durak, Emre Şenol Durak, ve Ufuk Kocatepe. Ankara: Mc Graw Hill. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Saban, A. İ. & Özcan S. E. (2020). An investigation of pre¬school teachers' creativity perceptions through metaphors, Pedagogies: An International Journal, doi: 10.1080/1554480X.2020.1781640
• Saylık, A., Saylık, N. & Sağlam, A. (2021). Eğitimcilerin gözünden Türk eğitim sistemi: Bir metafor çalışması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 18(1), 522-546. http://efdergi.yyu.edu.tr, doi:10.33711/yyuefd.919424. ISSN: 1305-2020.
• Schmitt, R. (2005). Systematic metaphor analysis as a method of qualitative research. The Qualitative Report, 10 (2), 358-394. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2005.1854
• Simonton, D. K. (2001). The Psychology of Creativity: A Historical Perspective. (Unpublished Doctoral Dissertation).USA: University of California
• Snyder, C.R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4): 249– 75.
• Türk Dil Kurumu (TDK), (2021). https://sozluk.gov.tr/ adresinden 01.11.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Tok, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcılık kavramına ilişkin algılarının metaphor analizi yoluyla incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 4(2), 1-8.
• Uztuğ, F. (2009). Reklam. Pazarlama İletişimi (ss. 29-46). Ed:Yavuz Odabaşı. 6. Baskı. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 2850/1807 29-46
• Ülgen, G. (1990). Yaratıcılık ve eğitim. Yaşadıkça Eğitim Dergisi,13, Ekim-Kasım-Aralık.
• Ürper, Y. (2009). Girişimcilikte Yaratıcılık. Girişimcilik (ss.19-40). Ed: Yavuz Odabaşı. 6. Baskı. T.C.Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 1567/824 19-40.
• Üst Can, Ç. & Solmaz, C. (2021). Aşçılık programı öğrencilerinin mesleklerine yönelik metafor algıları ve mutfak departmanında kariyere yönelik düşünceleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9 (2), 810-834.
• Yıldırım A. & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık
• Yıldızlı, H., Erdol, T. A., Baştuğ, M., & Bayram, K. (2018). Türkiye’de öğretmen kavramı üzerine yapılan metafor araştırmalarına yönelik bir meta-sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 43(193), 1-43.
• Wagener, A. E. (2017). Metaphor in professional counseling. Professional Counselor, 7(2), 144–154.
• Woon, J. & Ho, Y. (2005). Metaphorical construction of self in teacher narratives. Language and Education, 19 (5), 359-379.
• Zeren Nalinci, G. & Yapıcı, M. (2020). Öğretmen adaylarının sanat ve yaratıcılığa ilişkin metaforları, International Social Sciences Studies Journal, 6 (57), 918-924.