Buses as an Area of Social Interaction in Metropolitans: The Case of Ankara

Yıl 2023, Sayı: 62, 148 - 167, 01.07.2023

Ayşe Mirza Girgin

https://doi.org/10.47998/ikad.1271291

Öz

In this study, the ways and ways in which people interact with each other in urban life are examined in terms of public transportation space. Big cities are places where people from various geographies, cultures, ethnic, religious and professional differences come together and try to create, recreate and maintain the culture of living together. The meeting place of urban residents, who embody all these differences and can be separated from each other due to urban segregation, is public spaces. Public transportation vehicles, as a public space, are quite inclusive in the context of interacting citizens, as a place that includes all genders, where people traveling between different neighborhoods come together and thus allow class/cultural transition. This situation may lead to the formation of a communication environment and a richer structure of the content of this communication. Therefore, this study aimed to investigate the nature of communication, the place of individuals in their daily lives and the potential for impact in buses, which are an important meeting place in the city. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 30 people residing in different districts of Ankara, half of whom were women and half men, from three different age groups, between the ages of 19-79. As a result of these interviews, the citizens who come together in public transportation, on the one hand, present a general reflection of the society they live in with their daily acts, communication and interaction styles, on the other hand, they reconstruct the areas of that society such as culture, politics and daily life.

Anahtar Kelimeler

urban, social interaction, public transport, public spare, bus

Büyükşehirlerde Toplumsal Etkileşimin Vuku Bulduğu Bir Alan Olarak Otobüsler: Ankara Örneği

Öz

Bu çalışmada kişilerin kent yaşamında birbirleriyle etkileşime girme biçim ve yolları toplu ulaşım mekânı özelinde incelenmektedir. Büyük kentler çok çeşitli coğrafyalardan, kültürlerden, etnik, dini ve mesleki farklar taşıyan kişilerin bir araya geldiği ve birlikte yaşama kültürünü oluşturmaya, yeniden oluşturmaya ve sürdürmeye çalıştıkları yerlerdir. Tüm bu farkları bünyesinde barındıran ve kentsel ayrışma ile birbirinden uzak düşen kent sakinlerinin bir araya gelme mekânı ise kamusal alanlardır. Kahvehane, cami, hastane, park gibi alanlar kamusal alanların ilk akla gelen örnekleri olsa da, buralar genel olarak bulundukları bölge ve semtin sosyal, ekonomik ve kültürel özellikleri ile sınırlı bir kamusallık sergiler. Bu noktada toplu ulaşım araçları, diğer kamusal alanlardan içerdiği insan yelpazesinin çeşitliliği açısından ayrışır. Toplu ulaşım araçları tüm cinsiyetleri içeren, farklı semtler arasında yolculuk eden kişilerin bir araya geldiği ve dolayısıyla sınıfsal/kültürel geçişkenliğe izin veren bir mekân olarak, etkileşime giren yurttaşlar bağlamında daha kapsayıcıdır. Bu durum ise bir iletişim ortamının oluşmasına ve bu iletişimin içeriğinin daha zengin bir yapıda olmasına neden olabilir. Dolayısıyla bu çalışmada kentte önemli bir karşılaşma mekânı olan otobüslerde ortaya çıkan iletişimin mahiyeti, bireylerin gündelik yaşamlarındaki yeri ve etki potansiyelinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 19-79 yaş aralığında üç farklı yaş grubundan, yarısı kadın yarısı erkek olmak üzere Ankara’nın farklı semtlerinde ikamet eden 30 kişiyle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler sonucunda, toplu ulaşımda bir araya gelen yurttaşların gündelik edimleri, iletişim ve etkileşim biçimleriyle bir yandan yaşadıkları toplumun genel bir yansımasını sundukları öte yandan o toplumun kültür, siyaset ve gündelik yaşam gibi alanlarını durmaksızın yeniden inşa ettikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

kent, toplumsal etkileşim,, toplu ulaşım, kamusal alan, otobüs

Kaynakça

• Bauman, Z. (2010). Sosyolojik düşünmek. (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Eserin orijinal basım tarihi 1996).
• Bennett, A. (2013). Kültür ve gündelik hayat. (N. Tokdoğan, B. Şenel ve U. Y. Kara Çev.). Phoenix Yayınları. (Eserin orijinal basım tarihi 2005).
• Cooley, C. H. (1918). Social process. Charles Scribner’s Son.
• Coser, L. A. (1997). Amerikan eğilimleri. İçinde T. Bottomore ve R. Nisbet (Editörler) ve (A. Şener, Çev.). Sosyolojik çözümlemenin tarihi (ss. 459-496). Ayraç Yayınevi.
• Fraser, N. (2014). Kamusal alanı yeniden düşünmek: Gerçekte varolan demokrasinin eleştirisine bir katkı. İçinde Editör M.Özbek. (Editör), Kamusal alan. (ss. 103-132). Hil Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1991).
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (H. Özel ve C. Güzel, Çev.). Ayraç Yayınevi.
• Goffman, E. (2014a). Damga: Örselenmiş kimliğin idare edilişi üzerine notlar. (Ş. Geniş-L. Ünsaldı ve S. N. Ağırnaslı, Çev.). Herektik Yayınları. (Bu kitabın orijinali 1963 yılında yayınlanmıştır).
• Goffman, E. (2014b). Gündelik yaşamda benliğin sunumu. (B. Cezar, Çev.). Metis Yayınları. (Bu eserin orijinali 1959 yılında yayınlanmıştır).
• Goffman, E. (2016). Kamusal alanda ilişkiler: Toplum yaşamın mikro ilişkileri. (M. F. Karakaya, Çev.). Herektik Basın Yayın. (Eserin orjinali 1971’de yayınlandı).
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. M. Özbek (Editör). İçinde Kamusal alan (s. 95-102). Hil Yayınları. (Bu eserin orijinali 1964 yılında yayınlanmıştır).
• Kivisto, P. (2020). Sosyolojinin temel kavramları. (İ. Çapcıoğlu ve S. Yavuz, Çev.). Atıf Yayınları. (Bu eserin orijinali 2003 yılında yayınlanmıştır.
• Layder, D. (2006). Sosyal teoriye giriş. (Ü. Tatlıcan Çev.). Küre Yayınları. (Bu eserin orijinali 2005 yılında yayınlanmıştır).
• Manning, P. (2007). Erving Goffman and modern sociology. Polity Press. (Bu eserin orijinali 1992 yılında yayınlanmıştır.)
• Mead, G. H. (1972). Mind, self, and society: From the standpoint of a social behaviorist. In Morris, C. (Ed.), The University of Chicago Press. (Bu eserin orijinali 1934 yılında yayınlanmıştır.)
• Mirza Girgin, A. (2022). Gündelik yaşamda kamusal kent mekânlarındaki sosyal karşılaşmalarda etkileşim pratikleri: Ankara şehiriçi otobüslerinde alan araştırması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Mirza Girgin, A. & Hülür, H. (2021). Toplu ulaşım sosyolojisinin temel boyutları: literatür incelemesi ve alan gözlemleri. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(44), 8391-8419.
• Noelle-Neumann, E. (2002), Suskunluk sarmalı kuramının medyayı anlamaya katkısı. İçinde S. İrvan (Editör), Medya kültür siyaset (ss. 379-392). Ark Yayınları.
• Paloma, M. (2010). Çağdaş sosyoloji kuramları. (H. Erbaş, Çev.). Gündoğan Yayınlar.
• Simmel, G. (2005). “Metropol ve zihinsel yaşam”. İçinde A. Aydoğan (Editör), Şehir ve cemiyet. (ss. 167-184). İz Yayıncılık.
• Singer. J.E.. U. Lundberg ve M. Frankenhaeuser. (1978) Stress on the Train: A Study of Urban Commuting. In Baum, A., Singer, J.E., Valins, S. (Editörler), Advances in Environmental Psychology. 1, 345–361.
• Slattery, M. (2017). Sosyolojide temel fikirler. Sentez Yayıncılık. (Bu eserin orijinali 1991 yılında yayınlanmıştır.)
• Sustain, C. R. (2002). Günlük gazetemiz: İnternet demokrasi için gerçekten bir nimet mi?. Cogito, 30, 176-190.
• Wallace R. A. ve Wolf, A. (2020). Çağdaş sosyoloji kuramları. (L. Elburuz ve M. R. Ayas, Çev.). Doğu Batı Yayınları. (Bu eserin orijinali 1995 yılında yayınlanmıştır.)