Pandemide Türkiye’nin Dijital Diplomasi ve Dijital Halkla İlişkiler Örnekleri: www.covid19turkey.com ve www.turkiyestopscovid.com

Yıl 2023, Sayı: 63, 88 - 115, 28.09.2023

Serkan Ökten

https://doi.org/10.47998/ikad.1228989

Öz

Öz
Bu çalışmada tüm dünyada yeni bir dönem yaşatan Covid-19 pandemi sürecinde neredeyse tüm ülkelerce kullanılan dijital diplomasi ve dijital halkla ilişkilerin Türkiye özelinde Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından bu konuya özgü hazırlanan iki internet sitesi örneği üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. İnternet sitelerinin yapısal kurgusu, verilmek istenen mesajlar gibi unsurları anlamak için içerik analizi tekniği kullanılmış, elde edilen veriler stratejik iletişim teorisi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışma sonucu pandemiyle mücadele ve turizmin canlandırılması hedefi kapsamında söz konusu internet sitelerinin hedefledikleri kitleye göre Türkçe, İngilizce ve Rusça olarak iç ve dış kamuoyuna yönelik mesajları iletmeleri amacıyla tasarlandıklarını göstermektedir. İçerikler incelendiğinde pandemi sürecinde Türkiye’nin kendisine yeten ve bunun ötesinde tüm dünya ülkelerine yardım eden güçlü bir ülke olduğu mesajı taşıdığı görülmektedir. Ayrıca, ekonomik ve teknolojik gelişimiyle turistik ve kültürel güzellikler de öne çıkarılmaktadır. Etkileşimin artırılması için www.turkiyestopscovid.com sosyal medya hesaplarının yoruma açılması, sitelerin daha fazla tanıtımının yapılması ve Türkiye’ye en çok turistin geldiği ülkeler düşünüldüğünde www.covid19turkey.com sitesinde Almanca ve Arapçaya da yer verilmesi önerilen konulardır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Diplomasi, Covid-19 Pandemisi, Türkiye, Stratejik İletişim, Dijital Halkla İlişkiler

Digital Diplomacy and Digital Public Relations Examples of Türkiye in the Pandemic: www.covid19turkey.com and www.turkiyestopscovid.com

Öz

Abstract
tries during the Covid-19 pandemic, which brings a new era all over the world, in Türkiye, through two websites examples prepared specifically for this subject by the Presidency of Communications. Content analysis technique was used to understand the elements such as structural structure of the websites and the messages intended to be given, and the obtained data were evaluated within the framework of strategic communication theory. The results of the study show that, within the scope of the aim of combating the pandemic and revitalizing tourism, the websites were designed to convey messages to the domestic and foreign public in Turkish, English and Russian, depending on the audience they target. When the contents are examined, it is seen that Türkiye carries the message that it is a strong country that is self-sufficient and beyond that helps all the countries of the world during the pandemic process. In addition, economic and technological development and touristic and cultural beauties are also highlighted. In order to increase interaction, opening www.turkiyestopscovid.com social media accounts for comments, promoting the sites more, and considering the countries where the most tourists come to Turkey, including German and Arabic on www.covid19turkey.com are the recommended topics.

Anahtar Kelimeler

Digital Diplomacy, Covid-19 Pandemic, Türkiye, Strategic Communication, Digital Public Relations

Kaynakça

• 14 Sayılı “İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” Yayımlandığı Resmî Gazetenin Tarihi – Sayısı: 24/7/2018 – 30488
• Açıkalın, Ş. N., & Sarı, E., (2021). Post-Truth ve dijital diplomasi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1689-1701. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.982260
• Aktaş, M. (2021). Stratejik iletişim araştırmalarında yeni yönelimler: Uluslararası literatürdeki tartışmalar üzerine bir analiz. Selçuk İletişim, 14(1), 363-382. https://doi.org/10.18094/josc.818336
• Argenti, P. A., Howell, R. A., & Beck, K. A. (2005). The strategic communication imperative. MIT Sloan Management Review, 46(3), 83-89.
• Arpacıoğlu, K. (2021). Türkiye’de diplomasinin dijital uygulamalarının değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(41), 745-772. https://doi.org/10.35408/comuybd.818938
• Aslan, P. & O. Göksu, O. (2016) "Digital Diplomacy Global Perception and Turkey" 14th International Symposium Communication in the Millennium , İstanbul, Türkiye, 573-590.
• Aycan, E., & Çalışkan, S. (2020). Dijital kamu diplomasisi aracı olarak Türkçe öğretimi: yunus emre enstitüsü internet sitesi incelemesi özet. Sanat ve İnsan Dergisi, 2020-4 (2), 133-140. http://sanatveinsan.com/wp-content/uploads/2021/05/4.2.11.DIJITAL-KAMU-DIPLOMASISI-ARACI-OLARAK-TURKCE-OGRETIMI-YUNUS-EMRE-ENSTITUSU-INTERNET-SITESI-INCELEMESI-Ersin-Aycan-Sadik-Caliskan.pdf
• Babacan, M. (2021). Türk dış politikasının dijital kapasitesi: Pandemi perspektifinden dijital diplomasi uygulamaları. UPA Strategic Affairs, 2(1), 119-142. https://dergipark.org.tr/tr/pub/upa/issue/60728/899027
• Baştan, Y., & Karagül, S. (2021). Diplomasinin dönüşümü ve dijital diplomasi. TroyAcademy, 6(3), 777-803. https://doi.org/10.31454/troyacademy.959312
• Blackbird.AI (2020). 10.1Covid-19 (Coronavirus) Disinformation Report-Volume 3.0 https://www.blackbird.ai/reports/
• Bruno Kessler Vakfı (2020). Covid19 Infodemics Observatory, (10.12.2020). https://covid19obs.fbk.eu/#/
• Budak, E. (2020). Türk Diasporasına yönelik dijital diplomasi: Yurtdışı Türkler Ve Akraba Topluluklar Başkanlığı üzerine bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 535-558. https://doi.org/10.19145/e-gifder.644852
• Budak, M. M. (2022). Kamu Diplomasisi ve Dijital İletişim. Erciyes İletişim Dergisi, 9(1), 317-335. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.997103
• Ceyhan, A. İ. (2020). Dijitalleşen kamu diplomasisi üzerine kısa bir analiz. Uluslararası İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Dergisi 3(2), 85-100. http://ijeass.gedik.edu.tr/tr/pub/issue/58658/847255
• Coombs, W. T. (2015). The value of communication during a crisis: Insights from strategic communication research. Business horizons, 58(2), 141-148. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2014.10.003
• Cornish, P., Lindley-French, J., & Yorke, C. (2011). Strategic communications and national strategy. Chatham House, The Royal Institute of International Affairs. https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/r0911stratcomms.pdf
• Çağlayan, S., & Pelenk Özel, A. (2021). Dünya liderlerinin yürüttüğü Twiplomasi faaliyetlerine yönelik bir analiz. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (36), 243-267. https://doi.org/10.31123/akil.988482
• Çatal, B. (2015). Diplomaside değişim ve dönüşüm: Siber diplomasi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 2(3), 43-54. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mad/issue/35779/443819
• Çetintaş, H. B. (2020). Stratejik iletişim planlaması ile kurumsal iletişim stratejisinin geliştirilmesi: Literatüre dayalı bir yaklaşım. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 21(2), 93-105. https://dergipark.org.tr/tr/pub/doujournal/issue/66683/1043218
• Doğan, H., & Tok, T. N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi: Eğitim ve Bilim Dergisi örneği. Current Research in Education, 4(2), 94-109. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baebd/issue/55426/669075
• Doğmuş, E. (2022). Siyasal iletişim ve dijital halkla ilişkiler temelinde Aristoteles’in retorik yaklaşımı: Siyasal liderler üzerine bir analiz, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (20), 92-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kilad/issue/73874/1219600
• Ekici, K. D. (2021). Dijital diplomasiye genel bir bakış. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi; Cilt: 13/YAZ, Sayı: 51; p-ISSN: 1308-8041, e-ISSN: 1309-4033. https://doi.org/10.31454/troyacademy.959312
• Ekşi, M & Taş, F. D. (2020). Dijital diplomasi yeni bir tür diplomasi midir?. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 4(2), 213-239. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uksad/issue/59215/851149
• Ercan, A. (2020). Diplomasinin değişen tanımları ad hoc diplomasiden Twiplomacy ve tekploması çağına. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(39), 135-148. https://doi.org/10.35343/kosbed.732145
• Geçer, E. (2021). Dijital siyaset ve diplomasi: Psikolojik bir yaklaşım. Yusuf Adıgüzel, Y. ve Bostancı, M. (Ed.), Dijital İletişimi Anlamak-2.Palet Yayınları. Konya.
• Gifford, J. (2010). Digital public relations: E-Marketing's big secret. Continuing Higher Education Review, (74), 62-72.
• Gölbaşı, S.D, Metintaş S, Önsüz MF. (2022). Web sitelerinde yer alan COVID-19 ile ilişkili mitlerin infodemi açısından değerlendirilmesi: Bir içerik analizi. Turk J Public Health; 20(1), 138-151. https://doi.org/10.20518/tjph.932008
• Grunig, J. E. (2009). Paradigms of global public relations in an age of digitalization. PRism, 6(2), 1-19.
• Gümüş, N. (2018). Sosyal medyanın kamu kurumları tarafından kamusal pazarlama aracı olarak kullanılması: 81 il valiliği üzerinde bir araştırma, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 189-212. https://doi.org/10.11616/asbed.v18i41997.505870
• Günek, A. (2018). Amerikan kamu diplomasisinin üç evresi: propaganda, geleneksel kamu diplomasisi ve stratejik iletişim. The Journal of Social Science, 2(3), 54-72. https://doi.org/10.30520/tjsosci.425898
• Gürcan, M. (2012). Stratejik iletişim modeli ve güvenlik alanına uygulanabilirliği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 8(15), 99-138. https://dergipark.org.tr/tr/pub/guvenlikstrtj/issue/7528/99172
• Gürdal, E. (2021a). Dijital diplomatlar: Dijital diplomaside yeni nesil diplomatlar. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 6(1), 114-127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuiibfaid/issue/61094/880417
• Gürdal, E. (2021b). Dijital kamu diplomasisi mi dijital gözetim mi?. Mecmua, (11), 417-434. https://doi.org/10.32579/mecmua.865689
• Güregen, E.P., Öztürk, H.S., & Yiğit, B.C. (2021). Halkla ilişkiler ve diplomasi ayrımının muğlaklaşması: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Twitter hesabı incelemesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 383-418. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iausos/issue/61127/899197
• Hallahan, K., Holtzhausen, D., Van Ruler, B., Verčič, D., & Sriramesh, K. (2007). Defining strategic communication. International journal of strategic communication, 1(1), 3-35. https://doi.org/10.1080/15531180701285244
• Huang, Y.-H. C., Wu, F., & Huang, Q. (2017). Does research on digital public relations indicate a paradigm shift? an analysis and critique of recent trends, Telematics and Informatics, 34(7), 1364-376. https://doi.org/10.1016/j.tele.2016.08.012
• Huang, Z.A. (2022). “Wolf Warrior” and China’s digital public diplomacy during the COVID-19 crisis. Place Brand Public Dipl. (18), 37–40. https://doi.org/10.1057/s41254-021-00241-3
• İris, M. & Akdemir, T. (2020). Kamu diplomasisinde dijital dönüşüm: Büyükelçilerin Twitter üzerinden gerçekleştirdikleri dijital diplomasi faaliyetlerinin incelenmesi. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 11(42), 12-54. https://doi.org/10.5824/ajite.2020.03.001.x
• Karsak, B., Altuntaş, E. Y., & Demren, G. A. S. (2018). Stratejik iletişim yönetiminde dijital kanalların önemi: Halkla ilişkiler uygulayıcılarının dijital kanal kullanımlarına yönelik niteliksel bir araştırma. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 1(1), 6-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hire/issue/37109/427445
• Kılıçaslan, E. (2020). Marka inşası bağlamında Türk Kamu Diplomasisi: Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Örnekleri. ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, (3), 64-83. http://arts.artuklu.edu.tr/tr/pub/issue/52718/674274
• Korhan, S. (2018). Dijital diplomasi aracılığıyla tanınma çabası: Kosova örneği. Cyberpolitik Journal, 3(5&6), 83-96.
• Koyuncu, S., & Medin, B. (2017). Resmi aktörler bağlamında dijital kamu diplomasisi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(4), 1233-1244. https://doi.org/10.24289/ijsser.309106
• Köse, E. (2017). Dijital diplomasinin sosyo-ekonomik ve sosyo-politik yapıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Kayfor 15 Özel Sayısı), 2347-2370. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/53208/711070
• Mboya, C. (2021) Kenya’s digital diplomacy amid COVID-19: New tools in an old toolbox?, South African Journal of International Affairs, 28(3), 429-448. https://doi.org/10.1080/10220461.2021.1960596
• Mert, Y. L. (2016). Kamu kurumlarının hakla ilişkiler bölümlerinde örgütlenme sorunları ve çözüm önerileri, Erciyes İletişim Dergisi, 4(4), 136-154. https://doi.org/10.17680/akademia.09655
• Natarajan, K. (2014) Digital public diplomacy and a strategic narrative for India, Strategic Analysis, 38(1), 91-106. https://doi.org/10.1080/09700161.2014.863478
• Nielsen (2020) The Impact of COVID-19 on Media consumption across North Asia. (Mart 2020) https://www.nielsen.com/apac/en/insights/report/2020/the-impact-of-covid-19-on-media-consumption-across-north-asia/
• Ovalı, A. Ş. (2020). Türkiye-ABD ilişkilerinde Twitter diplomasisi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 17(65), 23-45. https://doi.org/10.33458/uidergisi.672450
• Özcan, A. B. & Tokdemir, A. S. (2022). Covid-19 pandemisi döneminde Türkiye’nin kamu diplomasisi uygulamaları. İletişim ve Diplomasi, 7(Kamu Diplomasisi ve Ülke Markalama Özel Sayısı), 117-136. https://doi.org/10.54722/iletisimvediplomasi.1109010
• Özdemir, M. (2020). Dijital diplomasi ve sosyal medya: Barış Pınarı Harekâtı kapsamında Türkiye Washington Büyükelçiliğinin Twitter kullanımı. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 3(2), 87-105. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hire/issue/57099/674695
• Peltekoğlu, F. B. & Askeroğlu, E. D. (2019). Dijital halkla ilişkiler: Fenomenler dijital marka elçisi olabilir mi?, Selçuk İletişim, 12(2), 1044-1067. https://doi.org/10.18094/josc.596295
• Posetti, J., & Bontcheva, K. (2020). Disinfodemic. Deciphering Covid-19 disinformation, Policy brief 1. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
• Seyidov, İ., & Özoran, B. A. (2021). Dijital diplomaside Instagram aracılığıyla sosyal medya fenomenlerinin kullanımı: Troya Ören Yeri örneği. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (6), 139-160. https://doi.org/10.16878/gsuilet.867937
• Sharma, A. & Sisodia, V. (2022). Digital diplomacy and the global pandemic, Media Asia, 49(1), 62-64. https://doi.org/10.1080/01296612.2021.1973324
• Shumba, E. (2021) An investigation into ‘Wolf Warrior’ diplomacy in Africa via Twitter and Facebook at the height of the COVID-19 pandemic, South African Journal of International Affairs, 28(3), 471-483. https://doi.org/10.1080/10220461.2021.1976267
• Sönmez, H. Ş. (2020). Dijital ortamda yapılan halkla ilişkilerin bir aracı olarak kurumsal bloglar: 2019 Yılı Türkiye’nin en değerli 25 markası üzerine bir inceleme, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (16), 185-207. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kilad/issue/57944/793571
• Şantaş, G., & Şantaş, F. (2018). Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 163-168. https://doi.org/10.22312/sdusbed.298160
• T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2021), “Ulusal Kamu Diplomasisi Strateji Belgesi ve Eylem Planı” hazırlandı. 06.07.2021.“Ulusal Kamu Diplomasisi Strateji Belgesi ve Eylem Planı” hazırlandı | Türkiye Cumhuriyeti | İletişim Başkanlığı (iletisim.gov.tr), (Erişim Tarihi: 27.09.2022)
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2023).Turizm İstatistikleri, (20.08.2023). https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). COVID-19 Bilgilendirme Platformu Genel Koranavirüs Tablosu https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2022)
• Tanyeri Mazıcı, E. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde dijital diplomasi: T.C. Dışişleri Bakanlığı üzerine bir araştırma. Turkish Studies, 15(4), 1087-1104. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44438
• Tuncer, B. B. (2020). Covıd-19 sürecinde Türkiye Cumhuriyeti Devletinin uluslararası halkla ilişkileri, kamu diplomasisi örneği olarak dış yardımlarla yarattığı etki üzerine bir değerlendirme. The Journal of Social Science, 4(8), 438-455. DOI:10.30520/tjsosci.776867
• Van Ruler, B. (2018). Communication theory: An underrated pillar on which strategic communication rests. International Journal of Strategic Communication, 12(4), 367-381. https://doi.org/10.1080/1553118X.2018.1452240
• Westcott, N. (2008). Digital diplomacy: The impact of the internet on international relations. SSRN Electronic Journal. (16), 1-20.
• Wright, D. K. & Hinson, M. D. (2008). How blogs and social media are changing public relations and the way it is practiced, Public Relations Journal, 2(2), 1-21.
• Yeşilyurt, E. F. (2022), “Türkiye’yi 8 ayda en çok Alman, Rus ve İngiliz turist ziyaret etti”, (13.10.2022). https://www.aa.com.tr/tr/gundem/turkiye-yi-8-ayda-en-cok-alman-rus-ve-ingiliz-turist-ziyaret-etti/2710242
• Yağmurlu, A. (2019). Dijital diplomasi: Kamu diplomasisi çerçevesinden Avrupa birliği üye ülkeleri ve Türkiye dışişleri bakanlıkları internet uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 1267-1295. DOI: 10.19145/e-gifder.554946
• Yıldırım, G. (2015). Türkiye Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü’nün faaliyetlerinin kültürel diplomasi bağlamında incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 2-24. https://dergipark.org.tr/tr/pub/e-kiad/issue/49300/629719
• Yücel, G. (2016). Dijital diplomasi. TRT Akademi, 1(2), 748-760. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trta/issue/23620/252179