Kanser Hastalarındaki Bakım Gereksinimlerinin Karşılanmasında Hemşirelik Uygulamalarının Etkinliğinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 215 - 221, 31.05.2022

Arzu Güngör Tolasa Yasemin Tokem

Öz

Amaç: Araştırma; kanser hastalarındaki bakım gereksinimlerinin karşılanmasında hemşirelik uygulamalarının etkinliğini incelemek amacıyla planlanmış bir çalışmadır.

Gereç ve Yöntem: Araştırma örneklemine dört aylık sürede dahiliye, gastroenteroloji ve tıbbi onkoloji-palyatif bakım kliniklerinde yatan 320 hasta ve bu kliniklerde çalışan 31 hemşire alınmıştır. Araştırmadaki veriler araştırmacı tarafından ilgili literatür doğrultusunda hazırlanan ‘’Hasta, Hemşire Tanılama Formu’’ ve ‘’Bakım Gereksinimleri Anketi (Hasta Formu ve Hemşire Formu)’’ kullanılarak toplanmıştır.

Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 60,24±9,95 yıl ve %66,6’sı da erkektir. Hastaların %86,3’ünün hastalığını uzun süre tedavi gerektiren bir hastalık olarak algıladıkları belirlenmiştir. Hastaların hastalığa bağlı yaşadıkları beslenme sorunları, ağrı, nefes darlığı, bulantı-kusma, barsak şikayetleri, idrar yolu şikâyeti, ağız içi problemler ve uykusuzluk şikayetinin giderilmesinde hemşirelik uygulamalarının yardımcı olduğu; şikayetlerin giderilmesinde farmakolojik yöntemlerin daha etkili olduğu saptanmıştır. Hastaların yaşadıkları yorgunluk şikayetinin giderilmesinde ilaç dışı hemşirelik uygulamalarının daha etkili olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin yaş ortalaması 30,23±5,14’dür. Hemşirelere sorulan sorularda; verdikleri hemşirelik bakımına güvendikleri, verilen bakımın hastaların hastalığa bağlı yaşadığı yan etkileri azalttığı ve hastaların ilaç tedavisi almalarını kolaylaştırdığı belirlenmiştir.

Sonuç: Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda hastaların birçok semptomunun farmakolojik uygulamalar ile azaldığı, ancak yorgunluk semptomunun non-farmakolojik girişimlerle hafifletildiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kanser, bakım gereksinimleri, hemşirelik

Investigation of the Effectiveness of Nursing Practices in Meeting the Care Needs of Cancer Patients

Öz

Objective: The research is a study to investigate the effectiveness of nursing practices in meeting the care needs of cancer patients.

Material and Method: Three hundred and twenty patients hospitalized in internal medicine clinics and 31 nurses working in these clinics were included in the study sample. The data in the study were collected using the "Patient, Nurse Diagnosis Form" and the "Nursing Needs Questionnaire (Patient Form and Nurse Form)" prepared by the researcher in accordance with the relevant literature.

Results: The average age of the patients was 60,24±9,95 years. It was found that %86,3 of the patients perceived their disease to require long-term treatment. Nursing practices are helpful in eliminating nutritional problems, pain, shortness of breath, nausea-vomiting, bowel complaints, urinary tract complaints, oral problems and insomnia experienced by patients due to the disease; pharmacological methods were found to be more effective in eliminating symptoms. The average age of the nurses was 30,23±5,14. In the questions asked to the nurses; It has been determined that they trust the nursing care they provide, that the care provided reduces the side effects of the disease and makes it easier for the patients to take medication.

Conclusion: As a result of the data obtained from the study, it was found that many symptoms of the patients were reduced by pharmacological applications, but the symptom of fatigue was relieved by non-pharmacological interventions.

Anahtar Kelimeler

Cancer, care needs, nursing

Kaynakça

• World Health Organization. World Cancer Report: Cancer research for cancer prevention. Lyon; 2020 Available from: https://shop.iarc.fr/products/world-cancer-report-cancer-research-for-cancer preventionpdf
• Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, Bray F. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209-249. doi: 10.3322/caac.21660. Epub 2021 Feb 4. PMID: 33538338.
• Harrison JD, Young JM, Price MA, Butow PN, Solomon MJ. What are the unmet supportive care needs of people with cancer? A systematic review. Support Care Cancer. 2009;17(8):1117-28. doi: 10.1007/s00520-009 0615-5. Epub 2009 Mar 25. PMID: 19319577.
• Yıldırım NK, Kaçmaz N, Özkan M. Yetişkin Kanser Hastalarının Destekleyici Bakım Gereksinimleri ve Verilen Hizmet Arasındaki Boşluk. DEUHYO ED 2013;6:231–40. Available from: http://acikerisim.deu. edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/4659/23-82-1-PB. pdf?sequence=1&isAllowed=y
• King’s College London. Patients’ Needs Assessment Tools in Cancer Care: Principles and Practice. London; July 2005 Available from: https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/7522748/ar-patients-needsassessment final-with-cover-page-v2.pdf
• Sutherland G, Hill D, Morand M, Pruden M, McLachlan SA. Assessing the unmet supportive care needs of newly diagnosed patients with cancer. Eur J Cancer Care (Engl). 2009;18(6):577-84. doi: 10.1111/j.1365 2354.2008.00932.x. Epub 2009 Jun 22. PMID: 19549286.
• Al-Husban RY, Obeidat R, Shamieh O. Unmet Supportive Care Needs of Jordanian Patients with Colorectal Cancer: A Cross-Sectional Survey. Asia Pac J Oncol Nurs. 2021;8(5):565-572. doi: 10.4103/apjon.apjon-2110. PMID: 34527787; PMCID: PMC8420928.
• Van der Kruk SR, Butow P, Mesters I, Boyle T, Olver I, White K, Sabesan S, Zielinski R, Chan BA, Spronk K, Grimison P, Underhill C, Kirsten L, Gunn KM; Clinical Oncological Society of Australia. Psychosocial well-being and supportive care needs of cancer patients and survivors living in rural or regional areas: a systematic review from 2010 to 2021. Support Care Cancer. 2021;14:1–44. doi: 10.1007/s00520-021-06440-1. Epub ahead of print. PMID: 34392413; PMCID: PMC8364415.
• Sadırlı SK, Ünsar S. Edmonton Symptom Assessment Scale (ESAS) in Patients with Cancer: The Turkish Study of Validity and Reliability. Fırat Saglık Hizmetleri Dergisi 2009;4(11):79–95. Yıldırım S, Gürkan A. Psikososyal Açıdan Kanser ve Psikiyatri Hemşiresinin Rolü. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2010; 26: 87-97.
• Ursavaş FE, Karayurt Ö, İşeri Ö. Meme Kanseri Nedeniyle Meme Koruyucu Cerrahi Yapılan Bir Hastaya Roy Uyum Modeline Temellendirilmiş Hemşirelik Yaklaşımı. J Breast Health 2014; 10: 134-140 DOI: 10.5152/tjbh.2014.1910
• Kıdak LB, Aksaraylı M. Yatan Hasta Memnuniyetinin Değerlendirilmesi ve İzlenmesi: Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2008; 10:87-122.
• Temiz G, Durna Z. Evaluation of Quality of Life and Health Care Needs in Cancer Patients Receiving Chemotherapy. J Cancer Educ. 2020;35(4):796-807. doi: 10.1007/s13187-019-01533-2. PMID: 31054110.
• Chou YH, Chia-Rong Hsieh V, Chen X, Huang TY, Shieh SH. Unmet supportive care needs of survival patients with breast cancer in different cancer stages and treatment phases. Taiwan J Obstet Gynecol. 2020;59(2):231-236. doi: 10.1016/j.tjog.2020.01.010. PMID: 32127143.
• Fu H, Teleni L, Crichton M, Chan RJ. Supportive care and unmet needs in patients with melanoma: a mixed methods systematic review. Support Care Cancer. 2020;28(8):3489-3501. doi: 10.1007/s00520-020-05464-3. Epub 2020 Apr 27. PMID: 32342223.
• Konstantinidis TI, Spinthouri M, Ramoutsaki A, Marnelou A, Kritsotakis G, Govina O. Assessment of Unmet Supportive Care Needs in Haematological Cancer Survivors. Asian Pac J Cancer Prev. 2019 May 25;20(5):1487-1495. doi: 10.31557/APJCP.2019.20.5.1487. PMID: 31127913; PMCID: PMC6857858.
• Hintistan S, Çilingir D, Nural N, Gürsoy AA. Hematolojik kanserli hastaların kemoterapiye bağlı yaşadıkları semptomlara yönelik uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1(3):153-64.
• Aslan Ö, Vural H, Kömürcü Ş, Özet A. Kemoterapi alan kanser hastalarına verilen eğitimin kemoterapi semptomlarına etkisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 1(10): 15-28.
• Bektaş HA, Akdemir N. Kanserli bireylerin fonksiyonel durumlarının değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2006;26:488-499.
• Komurcu S, Nelson KA, Walsh D, Donnelly SM, Homsi J, Abdullah O. Common symptoms in advanced cancer. Semin Oncol. 2000;27(1):24-33. PMID: 10697019.
• Tokgöz G, Yaluğ İ, Özdemir S, Yazıcı A, Uygun K, Aker T. Kanser Hastalarında Majör Depresyon Yaygınlığı ve İlişkili Etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008;9(1):59-66.
• Rainbird K, Perkins J, Sanson-Fisher R, Rolfe I, Anseline P. The needs of patients with advanced, incurable cancer. Br J Cancer. 2009;101(5):759-64. doi: 10.1038/sj.bjc.6605235. Epub 2009 Aug 4. PMID: 19654579; PMCID: PMC2736850.
• Muntlin Athlin Å, Brovall M, Wengström Y, Conroy T, Kitson AL. Descriptions of fundamental care needs in cancer care-An exploratory study. J Clin Nurs. 2018;27(11-12):2322-2332. doi: 10.1111/jocn.14251. Epub 2018 Apr 25. PMID: 29292542.