The Predictive Role of Positive Mental Health Skills in Social Media Addiction of Faculty of Health Sciences Students and Factors that Affect

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 419 - 429, 04.10.2024

Ayse Büyükbayram Arslan , Suzan Özgür , Nazlı Ecem Açıkgöz

https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1521733

Öz

Objective: The study was conducted to examine the predictive role of positive mental health skills and affecting factors in social media addiction among students of the Faculty of Health Sciences.

Material and Method: The research, which is descriptive and relational in nature, was conducted with 693 students studying at the Faculty of Health Sciences of a state university in the Aegean Region of Turkey in the fall semester of the 2023-2024 academic year has been carried out. Research data was obtained through the Introductory Information Form, the Social Media Addiction Scale (SMAS), and the Positive Mental Health Scale (PMHS). Descriptive statistical analysis, Mann Whitney U, Kruskal Wallis H Test, Spearman correlation analysis and linear regression analysis were used to analyze the data.

Results: 79.6% of the students participating in the research were female, with an average age of 20.45±2.17 years. PMHS total mean score was 75.70±14.42; SMAS total score average was 96.6±28.55. It was found that there was a significant difference between the SMAS total, PRSS total and subscale score averages according to the students' descriptive characteristics (p<0.05). Additionally, the positive mental health subscales explained 21% of the total variance in social media addiction (Model 1; R2 = 0.211, p<0.01); The autonomy, personal satisfaction, and prosocial attitude sub-dimensions were found to be predictors of social media addiction.

Conclusion: Students' social media addiction is at the "low addiction" level and their positive mental health skills are at a good level. In addition, the autonomy, personal satisfaction, and prosocial attitude skills of positive mental health directly affect social media addiction. Efforts should be made to develop these skills in order to reduce the risk of social media addiction in future health professionals.

Anahtar Kelimeler

Social media addiction, positive psychology, mental health, health education, student

Proje Numarası

1919B012305523

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığında Pozitif Ruh Sağlığı Becerilerinin Yordayıcı Rolü ve Etkileyen Etmenler

Öz

Amaç: Çalışma Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığında pozitif ruh sağlığı becerilerinin yordayıcı rolünü ve etkileyen etmenleri incelemek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişkisel nitelikte olan araştırma, Türkiye’de Ege Bölgesinde bir devlet üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde 2023-2024 öğrenim yılı güz döneminde öğrenim gören 693 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMBÖ), Pozitif Ruh Sağlığı Ölçeği (PRSÖ) ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik analizi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis H Testi, Spearman korelasyon analizi ve linear regresyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %79,6’sı kadındır, yaş ortalamaları 20,45±2,17’dir. PRSÖ toplam puan ortalaması 75,70±14,42; SMBÖ toplam puan ortalaması 96,6±28,55’tir. Öğrencilerin tanıtıcı özelliklerine göre SMBÖ toplam, PRSÖ toplam ve alt boyutları puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca pozitif ruh sağlığı alt boyutlarının sosyal medya bağımlılığında toplam varyansın %21'ini açıkladığı (Model 1; R2=0,211, p<0,01); özerklik, kişisel memnuniyet, prososyal tutum alt boyutlarının sosyal medya bağımlılığının yordayıcıları olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı “az bağımlı” düzeyinde ve pozitif ruh sağlığı becerileri iyi düzeydedir. Ayrıca pozitif ruh sağlığının özerklik, kişisel memnuniyet, prososyal tutum becerileri sosyal medya bağımlılığını doğrudan etkilemektedir. Geleceğin sağlık profesyonellerinde sosyal medya bağımlılığı riskini azaltmak amacıyla bu becerileri geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya bağımlılığı, pozitif psikoloji, ruh sağlığı, sağlık eğitimi, öğrenci.

Etik Beyan

Araştırmanın Etik Yönü Araştırmanın yürütülebilmesi için öncelikle Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği ve Pozitif Ruh Sağlığı Ölçeğinin Türkçe uyarlamasını, geçerlilik ve güvenirlilik çalışmasını yapan araştırmacılardan mail aracılığıyla ölçek kullanım izni alınmıştır. Daha sonra İzmir Katip Çelebi Üniversitenin Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (25.08.2022 tarihli 0345 numara ile) etik kurul onayı ve araştırmanı yapılacağı üniversitede resmi yazı ile kurum izni alınmıştır. Veri toplama öncesinde öğrencilere araştırmanın amacı ve önemi hakkında açıklama yapılmış ve gönüllü onamları alınmıştır. Çalışma Helsinki Bildirgesi ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirilmiştir

Destekleyen Kurum

Çalışma TÜBİTAK–2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı kapsamında desteklenmiştir.

Proje Numarası

1919B012305523

Teşekkür

Araştırmaya katılmayı kabul eden ve destek veren sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Savcı M, Aysan F. Technological addictions and social connectedness: Predictor effect of internet addiction, social media addiction, digital game addiction and smartphone addiction on social connectedness. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences. 2017;30(3):202–16. DOI: 10.5350/DAJPN2017300304.
• Unver H, Benli TE, Unver Z. The effect of social media addiction on nomophobia in health professional candidates. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2021;13(3):526–32. DOİ: 10.5336/NURSES.2020-79138.
• Turkiye İstatistik Kurumu. Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması [Internet]. 2023. Available from: https://data.tuik. gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim- Arastirmasi-2023-49407 Erişim Tarihi. 15.07.2024.
• Sağar ME. Yetişkin bireylerde sosyal medya bağımlılığının irdelenmesi. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi. 2019;2(1):29–42.
• Cheng C, Lau Y ching, Chan L, Luk JW. Prevalence of social media addiction across 32 nations: Meta-analysis with subgroup analysis of classification schemes and cultural values. Addictive Behaviors [Internet]. 2021;117:106845. Available from: https://doi.org/10.1016/j. addbeh.2021.106845.
• Ergen RM, Akacan B. Universite oğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile duygusal zeka duzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakultesi Dergisi [Internet]. 2021;(52):582–99. Available from: https://orcid.org/0000-0002-1722-9050.
• Ostic D, Qalati SA, Barbosa B, Shah SMM, Galvan Vela E, Herzallah AM, et al. Effects of social media use on psychological well-being: A mediated model. Front Psychol. 2021;12:678766. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.678766.
• Huang C. A meta-analysis of the problematic social media use and mental health. International Journal of Social Psychiatry. 2022;68(1):12–33. DOI: 10.1177/0020764020978434.
• Azizi SM, Soroush A, Khatony A. The relationship between social networking addiction and academic performance in Iranian students of medical sciences: a cross-sectional study. BMC Psychology [Internet]. 2019;7(28):1–8. Available from: https://doi.org/10.1186/s40359-019-0305-0.
• Karaaslan Eşer A, Ayaz Alkaya S. Hemşirelik oğrencilerinin sosyal medya bağımlılık durumu ve gelişmeleri kacırma korkusunun incelenmesi. SBU Hemşirelik Dergisi. 2019;1(1):27–36.
• Mersin S, İbrahimoğlu O, Saray Kılıc H, Bayrak Kahraman B. Social media usage and alexithymia in nursing students. Perspect Psychiatr Care. 2020;56(2):401–8. DOI: 10.1111/ppc.12448.
• Baysan-Arabaci L, Taş G, Kavaslar İ, Dikmen M, Teke C. Hemşirelik oğrencilerinin sosyotropi-otonomi kişilik ozellikleri ve kişilerarası duyarlılıkları ile facebook bağımlılıkları arasındaki ilişki. Bağımlılık Dergisi e. 2017;18(3):69–79.
• Kocak M, Traş Z. Universite oğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ile sosyal ortamlarda gelişmeleri kacırma korkusu ve yaşamın anlamı arasındaki yordayıcı ilişkiler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2021;10(3):1618–31.
• Balcı Ş, Karakoc E, Oğut N. Psychological well-being as a predictor of social media addiction: A survey on health workers. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying. 2020;7(1):35–63.
• Ordu Z, Baysan Arabaci L, Buyukbayram Arslan A. The relationship between nurses’ emotional intelligence skills and positive mental health. J Educ Res Nurs. 2022;19(2):174–81. DOI:10.5152/jern.2022.43402.
• Teke C, Baysan Arabacı L. The validity and reliability of positive mental health scale. Alpha Psychiatry. 2018;19(Special Issue 1):21–8. DOI: 10.5455/apd.284116.
• Seligman MEP, Csikszentmihalyi M. ‘Positive psychology: An introduction’: Reply. American Psychologist. 2001;56(1):89–90. DOI:10.1037/0003-066X.56.1.89.
• Filiztekin M, Baysan Arabacı L. Oğrenci hemşirelerin pozitif ruh sağlığı ile kişilik ozellikleri arasındaki ilişki. FBU-JOHS. 2022;2(1):395–412.
• Mohamed SM, Mostafa MH. Impact of smartphone addiction on depression and self-esteem among nursing students. Nursing Open. 2020;7(5):1346–53. DOİ: 10.1002/NOP2.506.
• Balcı Ş, Karakoc E, Oğut N. Sağlık calışanları arasında sosyal medya bağımlılığı: İki boyutlu benlik saygısının rolu. Akdeniz Universitesi İletişim Fakultesi Dergisi. 2020;(33):296–317.
• Akcay Bekiroğlu H, Şahin E. Kişisel beceriler, kişilerarası beceriler ve genel ruh durumu ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin universite oğrencileri ornekleminde analizi. Marmara Universitesi Oneri Dergisi. 2022;17(58):691–720. DO1: 10.14783/maruoneri.1078185.
• Tutgun Unal A, Deniz L. Development of the social media addiction scale. AJIT-e. 2015;6(21):51–70. Available from: https://doi.org/10.5824/1309-1581.2015.4.004.x.
• Lluch-Canut T, Puig-Llobet M, Sanchez-Ortega A, Roldan-Merino J, Ferre-Grau C, Positive Mental Health Research Group. Assessing positive mental health in people with chronic physical health problems: Correlations with socio-demographic variables and physical health status. BMC Public Health. 2013;13(1). DOI: 10.1186/1471-2458-13-928.
• Aparicio-Martinez P, Ruiz-Rubio M, Perea-Moreno AJ, Martinez- Jimenez MP, Pagliari C, Redel-Macias MD, et al. Gender differences in the addiction to social networks in the Southern Spanish university students. Telematics and Informatics [Internet]. 2020;46:101304. Available from: https://doi.org/10.1016/j.tele.2019.101304.
• Sahu M, Gandhi S, Sharma MK, Marimuthu P. Social media use and health promoting lifestyle: An exploration among Indian nursing students. Invest Educ Enferm. 2020;38(2):e12. DOI: 10.17533/udea.iee.v38n2e12.
• Persil Ozkan O, Ozcelik Ersu D, İrturk OS. Genclerde sosyal medya bağımlılığı ve beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İzmir Katip Celebi Universitesi Sağlık Bilimleri Fakultesi Dergisi. 2024;9(2):225–33. Available from: https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1309136.
• Akyol Guner T, Demir İ, Erdem S. Universite oğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ile akademik oz yeterlik ve yalnızlık arasındaki ilişki ve etkileyen faktorler. Journal of Higher Education and Science [Internet]. 2022;12(3):508–18. Available from: https://doi.org/10.5961/higheredusci.1139247.
• Teixeira S, Ferre-Grau C, Canut TL, Pires R, Carvalho JC, Ribeiro I, et al. Positive mental health in university students and its relations with psychological vulnerability, mental health literacy, and sociodemographic characteristics: A descriptive correlational study. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2022;19(6):1–12. Available from: https://doi.org/10.3390/ijerph19063185.
• Kucukkaya B, Ozdemir B, Sut HK. Hemşirelik Oğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımı ile Akademik Başarı ve Akademik Ozyeterlik Arasındaki İlişki. Sağ Aka Derg [Internet]. 2022;9(1):31–41. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sagakaderg/issue/68718/945297.
• Cevik C, Ciğerci Y, Kılıc İ, Uyar S. Relationship between smartphone addiction and meaning and purpose of life in students of health sciences. Perspect Psychiatr Care. 2020;56(3):705–11. DOİ: 10.1111/PPC.12485.
• Marquez-Hernandez V V., Gutierrez-Puertas L, Granados-Gamez G, Gutierrez-Puertas V, Aguilera-Manrique G. Problematic mobile phone use, nomophobia and decision-making in nursing students mobile and decision-making in nursing students. Nurse Education in Practice. 2020;49:102910. DOI: 10.1016/j.nepr.2020.102910.
• Valdez GFD, Cayaban ARR, Al-Fayyadh S, Korkmaz M, Obeid S, Sanchez CLA, et al. The utilization of social networking sites, their perceived benefits and their potential for improving the study habits of nursing students in five countries. BMC Nursing. 2020;19(1):1–14. Available from:https://doi.org/10.1186/s12912-020-00447-5.
• Malak MZ, Shuhaiber AH, Al-amer RM, Abuadas MH, Aburoomi RJ. Correlation between psychological factors, academic performance and social media addiction: model-based testing. Behaviour and Information Technology [Internet]. 2022;41(8):1583–95. Available from: https://doi.org/10.1080/0144929X.2021.1891460.
• Vaingankar JA, Van Dam RM, Samari E, Chang S, Seow E, Chua YC, et al. Social media-driven routes to positive mental health among youth: Qualitative enquiry and concept mapping study. JMIR Pediatrics and Parenting. 2022;5(1):1–14. DOİ: 10.2196/32758.