A Study on the Effect of Professional Accountant’s Psychological Capital in Their Burnout

Yıl 2023, , 553 - 567, 30.06.2023

Reyhan Sarıçiçek

https://doi.org/10.25204/iktisad.1288944

Öz

This research is conducted to measure the effect of psychological capital on burnout in professional accountants. In this context, data were collected from 408 professional members registered in Balıkesir Chamber of Certified Public Accountants by survey method. Research hypotheses were analyzed using the SPSS 23 program. As a result of the research analysis, it is determined that all dimensions of psychological capital did not have a significant effect on emotional exhaustion, the hope dimension of psychological capital had a significant and negative effect on depersonalization, and the dimensions of resilience, hope, and self-efficacy of psychological capital had a significant and positive effect on the sense of personal achievement. In addition, 86.2% of the change in the sense of personal achievement is explained by resilience, hope, and self-efficacy.

Anahtar Kelimeler

Professional Accountants, CPA, Accounting Profession, Psychological Capital, Burnout

Muhasebe Meslek Mensuplarının Psikolojik Sermayelerinin Tükenmişliğe Etkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu araştırma muhasebe meslek mensuplarının psikolojik sermayelerinin tükenmişliğe etkisini ölçmek üzere gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Balıkesir Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odasına kayıtlı 408 meslek mensubundan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırma verileri SPSS 23 programı ile analiz edilmiştir. Araştırma analizleri sonucunda, psikolojik sermayenin tüm boyutlarının duygusal tükenme üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı, psikolojik sermayenin umut boyutunun duyarsızlaşma üzerinde anlamlı ve negatif bir etkisinin olduğu, psikolojik sermayenin psikolojik dayanıklılık, umut ve özyeterlilik boyutlarının ise kişisel başarı hissi üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca kişisel başarı hissindeki değişimin %86,2’si psikolojik dayanıklılık, umut ve özyeterlilik tarafından açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Meslek Mensupları, SMMM, Muhasebe Mesleği, Psikolojik Sermaye, Tükenmişlik

Kaynakça

• Akbaba, A. N. B. ve Bulut, N. (2021). Pandemi sürecinde muhasebe meslek mensuplarının mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. European Journal of Managerial Research (EUJMR), 5(Özel), 35-48.
• Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 123-140.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. (Geliştirilmiş 3. Baskı). Sakarya Kitabevi, Sakarya.
• Bakarich, K. M., Marcy, A. S. ve O’Brien, P. E. (2022). Has the fever left a burn? A study of the impact of COVID-19 remote working arrangements on public accountants’ burnout. Accounting Research Journal, 35(6), 792-814.
• Balıkesir SMMMO 2020 Faaliyet Raporu (2021, 9 Mayıs). https://www.blksmmmo.org.tr/faaliyetra-poruyeni/depo/haberresim/20210201_3361627460u.pdf
• Barratt, J. M. ve Duran, F. (2021). Does psychological capital and social support impact engagement and burnout in online distance learning students?. The Internet and Higher Education, 51, 100821.
• Basım, H. N. ve Şeşen, H. (2005). Çalışma yaşamında tükenmişlik: Sosyal hizmet uzmanları ile hemşireler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 57-70.
• Bayarçelik, E. B., Durmaz, B. V. ve Gürler, N. (2019). İş stresi ve pozitif psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerine etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. İnsan ve İnsan, 6(21), 493-523.
• Çetin, F. ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Çetin, F., Şeşen, H. ve Basım, H. N. (2013). Örgütsel psikolojik sermayenin tükenmişlik sürecine etkileri: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu University Journal of Social Sciences, 13(3).
• Dawkins, S., Angela M., Scott, J. ve Sanderson, K. (2013). Building on the positives: A psychometric review and critical analysis of the construct of psychological capital. Journal of Occupational and Organizational Psychology, (86), 348–70.
• Deran, A. ve Beller, B. (2015). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine Giresun il merkezinde yapılan bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (45), 69-93.
• Ding Y, Yang Y, Yang X, Zhang T, Qiu X, He, X., Wang, W., Wang, L. ve Sui, H. (2015) The mediating role of coping style in the relationship between psychological capital and burnout among Chinese nurses. Plos One 10(4), 0122128.
• Doğan, Z. ve Nazlıoğlu, E. H. (2010). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine bir araştırma. Is, Guc: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 12(3).
• Fathi, N., Heirani, F. ve Shahmoradi, N. (2018). The effect of psychological capital of accounting students on the quality of their working life. Journal Of Management And Accounting Studies, 6(03), 1-6.
• Freudenberger, H. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
• Gong, Z., Chen, Y., ve Wang, Y. (2019). The influence of emotional intelligence on job burnout and job performance: Mediating effect of psychological capital. Frontiers in psychology, 10, 2707.
• Güney, S. ve Akdağ, H. (2018). Tükenmişlik sendromunun muhasebe meslek mensupları açısından incelenmesi (Erzincan ve Erzurum illerinde bir araştırma). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2), 447-460.
• Harris, M., Riley, J. ve Venkatesh, R. (2020). Psychological capital and robotic process automation: Good, bad, or somewhere in-between? Journal of Emerging Technologies in Accounting, 17(1), 71-76.
• Kılınçarslan, T. B. ve Küçüksüleymanoğlu, R. (2019). Muhasebe meslek mensuplarının mesleki tükenmişlik düzeylerinin araştırılması: Bursa ili örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Özel Sayı), 617-636.
• Kotan, L. ve Aygün, M. (2016). Muhasebe meslek mensuplarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Van ili örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (4).
• Li, Q. (2021). The influence of psychological capital on accounting professional ethics. Psychiatria Danubina, 33(suppl 6), 299.
• Lima, L. G. D., Nassif, V. M. J. ve Garçon, M. M. (2020). The power of psychological capital: The strength of beliefs in entrepreneurial behavior. Revista de Administração Contemporânea, 24, 317-334.
• Lin, T. L. (2013). The relationships among perceived organization support, psychological capital and Employees’ Job burnout in international tourist hotels. Life Science Journal, 10(3), 2104-2112.
• Liu, Y., Aungsuroch, Y., Gunawan, J. ve Zeng, D. (2021). Job stress, psychological capital, perceived social support, and occupational burnout among hospital nurses. Journal of Nursing Scholarship, 53(4), 511-518.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B. ve Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572.
• Luthans, F., Luthans, K. W. ve Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: beyond human and social capital. Business Horizons, 47(1), 45–50.
• Luthans, F., ve Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33, 143-160.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R. ve Lester, P. B. (2006). Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5, 25-44.
• Luthans, F., Youssef, C. M. ve Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: developing the human competitive edge. New York, NY: Oxford University Press.
• Luthans, F., Youssef, C. M. ve Rawski, S. L. (2013). A tale of two paradigms: the impact of psychological capital and reinforcing feedback on problem solving and innovation. Integrating Organizational Behavior Management with Industrial and Organizational Psychology, 125-142.
• Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior, 2(2), 99-113.
• Mıhçı, Y. (2021). Psikolojik sermayenin örgütsel sessizlik üzerine etkisinin incelenmesi muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• Ocak, M. ve Güler, M. (2017). Psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerine etkisi: Görgül bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (49), 117-134. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.323907
• Öz, B. ve Çeviren, S. M. (2017). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu: Mersin örneği. Ömer Halis Demir üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, 10(3), 41-59.
• Özbezek, B. D. (2021). Psikolojik sermayenin yenilikçi davranış üzerindeki etkisinde psikolojik güvenliğin aracılık rolü. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(64), 1720-1740.
• Özbezek, B. D., Paksoy, H. M. ve Çopuroğlu, F. (2021). Covid-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarının sosyal destek algılarının tükenmişlik düzeyine etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 413-434.
• Özbezek, B. D., Paksoy, H. M., Paksoy, S. ve Gültekin, V. M., (2022). Etik liderliğin bilgi uçurma üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin aracılık rolü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 649-662.
• Öztürk, M. S. (2020) A research about the organizational psychological capital levels of certified public accountants (Chapter 19). Hadnbook Of Research On Positive Organizational Behavior For Improved Workplace Performance, 330-349.
• Pletsch, C.S. ve Zonatto, V.C.d.S. (2018), Evidence of the effects of psychological capital on the transfer of knowledge from accounting students to business organizations, Journal of Knowledge Management, 22(8), 1826-1843. https://doi.org/10.1108/JKM-04-2018-0270
• Pradhan, R. K., Jandu, K., Panda, M., Hati, L. ve Mallick, M. (2022). In pursuit of happiness at work: exploring the role of psychological capital and coping in managing COVID-19 stress among Indian employees. Journal of Asia Business Studies, 16(6), 850-867.
• Rehman, S.u., Qingren, C., Latif, Y. ve Iqbal, P. (2017). Impact of psychological capital on occupational burnout and performance of faculty members. International Journal of Educational Management, 31(4), 455-469.
• Saithong-in, S. ve Ussahawanitchakit, P. (2016). Psychological capital and job performance: An empirical research of certified public accountants (CPAs) in Thailand. The Business & Management Review, 7(5), 499.
• Selimoğlu, S. K., Cengiz, A. A., Özdemir, A. ve Begüm, Yalı, B. (2021). Covid-19 ile birlikte muhasebe mesleğindeki stresin yeni halleri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 1-18.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth ed.) Pearson, Boston.
• Taysı, K. ve Canbaz, S. (2018). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine İstanbul ilinde bir araştırma. Mali Cozum Dergisi/Financial Analysis, (146).
• Temelli, F. ve Şendurur, U. (2018). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu: TRA1 ve TRA2 bölgelerinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 375-406.
• Tokmak, M. (2018). Pozitif psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerine etkileri: Kamu çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(3), 863-878.
• Tösten, R., Arslantaş, H. İ. ve Şahin, G. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerinin tükenmişliğe etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 726-744.
• Vîrgă, D., Baciu, E. L., Lazăr, T. A. ve Lupșa, D. (2020). Psychological capital protects social workers from burnout and secondary traumatic stress. Sustainability, 12(6), 2246.
• Yardley, K. (2012). Psycholigical capital as a positive resource to asisist with the organizational outcomes of woek family conflict. Master Thesis. Massey University, New Zealand.
• Yaşar, A. (2018). Psikolojik sermayenin tükenmişlik sendromu üzerinde etkisi: sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Youssef, C. M. ve Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of hope, optimism, and resilience. Journal of management, 33(5), 774-800.