İş Saygınlığının İş Performansı ve Yaşam Tatminine Etkisine Yönelik Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt 7, Sayı 18, 285 - 297, 30.06.2022

Suzan URGAN Murat AK

https://doi.org/10.25204/iktisad.1088260

Öz

Bu çalışma ile iş saygınlığının iş performansı ve yaşam tatminine etkisi akademisyenler perspektifinden ele alınmıştır. Günümüzdeki dinamik değişimler iş saygınlığını insan onuruna yakışır iş ya da insana yakışır iş anlamlarıyla asgaride sahip olunması gereken bir unsur olarak ortaya çıkarmaktadır. Araştırmada amaç çok farklı işleri yüksek bir başarı ile yapması beklenen akademisyenlerin algılamış oldukları iş saygınlıklarının onların performanslarını ve yaşam tatminlerini etkileyip etkilemediğinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaçla basit tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılarak 289 akademik personelden veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21 paket programı ile analiz edilmiştir. Akademisyenlerin algılamış oldukları iş saygınlıklarının iş performanslarına ve yaşam tatminlerine etkisini belirleyebilmek için regresyon analizi uygulanmıştır. Yapılan regresyon analizi ile akademisyenlerin algılamış oldukları iş saygınlıklarının iş performansı ve yaşam tatmini düzeylerini etkilediği ortaya çıkarılmıştır. Bu bulgular insana yakışır iş bağlamında ele alınan iş saygınlığının, literatürde ele alınmış şekliyle fiziksel işlerle uğraşan çalışanlar kadar akademisyenler için de önem arz ettiği sonucunu ortaya koyarak akademisyenlerin iş performansını ve yaşam tatminini etkilediğini göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

İş Saygınlığı, İş Performansı, Yaşam Tatmini, İnsana Yakışır İş

A Study on Academics Towards the Effect of Decent Job on Job Performance and Life Satisfaction

Öz

In this study, the effect of job prestige towards job performance and life satisfaction is discussed from the perspective of academics. Today’s dynamic changes reveal job prestige as a factor that should be owned at least suitable to human or human dignity. The aim of the study is to reveal whether the perceived job prestige of academics, who are expected to do very different jobs with high success, affects their performance and life satisfaction. For this purpose, data were collected from 289 academic staff using simple random sampling method. The obtained data were analyzed with the SPSS 21 package program. Regression analysis was conducted to determine the effect of academicians’ perceived job prestige on their job performance and life satisfaction. As a result of the regression analysis, it is revealed that the job prestige perceived by the academicians affected the levels of job performance and life satisfaction. These findings show that job prestige, which is considered in the context of job suitable to human, is as important for academics as it is for employees working physically, as discussed in the literature, and shows that job prestige of academics affect their job performance and life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Decent Job, Job Performance, Life Satisfaction, Job Suitable to Human

Kaynakça

• Ak, B. (2010). Hipotez testi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 73-82). Asil Yayıncılık.
• Alghamdi, F. S. (2015). Another look at job and life satisfaction among employees: Evidence from a developing country. American Journal of Industria and Business Management, 5, 11-19. http://dx.doi.org/10.4236/ajibm.2015.51002.
• Anker, R., Chernyshev, I., Egger, P., Mehran, F. ve Ritter, J. A. (2003). Measuring decentwork with statistical indicators. International Labour Review, 142(2), 147-178.
• Atalay, S. (2019). Akademik Taylorizm, performans yönetimi ve akademik üretimde niceliğin önemi: Akademisyenler üzerine niteliksel bir çalışma. Sefad, 42, 291-322.
• Atar, A., Urgan, S. ve Erdoğan, P. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki iyimserlik-kötümserlik ve yaşam tatmininin demografik değişkenler açısından incelenmesi. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 7(7), 263-278.
• Bayrak, S. (2018). İnsana yakışır iş kavramı bakımından Türkiye’de inşaat sektörünün genel görünümü. Çalışma ve Toplum, 58(3), 1531-1554.
• Bekmezci, M. ve Mert, İ. S. (2018). Yaşam tatmini ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Toros Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 166-177.
• Bingöl, D. (2013). İnsan kaynakları yönetimi. Beta Yayıncılık.
• Borman, W. C. ve Motowidlo, S. J. (1997). Task performance and contextual performance: The meaning for personel selection research. Human Performance, 10,99-109.
• Burchell, B., Sehnbruch, K., Piasna, A. ve Agloni, N. (2014). The quality of employment and decentwork: Definitions, methodologies, and ongoing debates. Cambridge Journal of Economics, 38, 459–477.
• Büyükgöze-Kavas, A. ve Autin, K. L. (2019). Decentwork in Turkey: Context, conceptualization, and assessment. Journal of Vocational Behavior, 112, 64-76.
• Campbell, J. P. ve Wiernik, B. M. (2015). The modeling and assessment of work performance. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior,2(1), 47-74
• Çivilidağ, A., Yanar, A., Kızılırmak, B. ve Denizli, T. (2018). Mesleki benlik saygısı, sürekli kaygı ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(3), 45-60.
• Çolak, A. (2019). Sosyal politikanın uluslararası taraflarından uluslararası çalışma örgütü ve küreselleşme. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 5(1), 73-84.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Demirer, M. C. ve Polatcı, S. (2019). Örgütsel-sosyal destek ile duygusal zekânın iş ve yaşam tatmini üzerine etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 381-399.
• Diener, A. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletein, 95(3), 542-573.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Doğan, Y. (2005). Organizasyonlarda pozitif ve negatif duygusallığın çalışanların görev ve bağlamsal performansları üzerine etkisini belirlemeye yönelik Kayseri’de bir araştırma. (Yayınlanmamış YL Tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri
• Doğan, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2009). Pozitif ve negatif duygusallığın çalışanların performansları üzerindeki etkisi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(18), 165-190.
• Erdoğan, P. (2021). İş tatmini ile tükenmişlik ilişkisi: Bir meta-analiz çalışması. Bmıj, 9(2), 405-425. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i2.1749.
• Ferris, G. R., Blass, F. R., Douglas, C., Kolodinsky, R. W. ve Treadway, D. C. (2003). Personal reputation in organizations. In: J. Greenburg (Ed.), Organizational behavior: The state of the science (2nd ed., p. 211–246). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Ferraro, T., Moreira, J. M., dosSantos, N. R., Pais, L. ve Sedmak, C. (2018). Decentwork, work motivation and psychological capital: An empirical research. Work: Journal of Prevention, Assessment & Rehabilitation, 60(2), 339–354.
• Fombrun, C. ve van Riel, C. B. (1997). The reputationall and scape. Corporate Reputation Review, 1(1-2), 5-13.
• Ghai, D. (2003). Decentwork: Concept and indicators. International Labour Review, 142(2), 113-145.
• Global Child Forum (2021, 7 Aralık). Decentwork. https://www.globalchildforum.org/theme/decentwork.
• Green, F. (2021). Decentwork and the quality of work and employment. Global Labor Organization Discussion Paper Series, 817.
• Gül, H. ve Avcı, M. (2018). Kurumsal itibarın kariyer yönetimi üzerindeki etkileri: KTMÜ örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(34), 53-69. Gürbüz, S. ve F. Şahin (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Felsefe yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Hall, A., T, Zinko, R., Perryman, A. A. ve Ferris, G. R. (2009). Organizational citizenship behavior and reputation: Mediators in the relationships between accountability and job performance and satisfaction. Journal of Leadership & Organizational Studies. 15(4), 381-392, doi:10.1177/15480518093315.
• Hogan, R. ve Shelton, D. (1998). A socioanalytic perspective on job performance. Human Performance, 11(2/3), 129-144.
• ILO (2021a, 21 Aralık). Domestic workers across the world: Global and regional statistics and the extent of legal protection, 2013.https://www.ilo.org/travail/Whatsnew/WCMS_173363/lang--en/index.htm
• ILO (2021b, 21 Aralık). Decentwork. International Labour Conferance. 87th Session, 1999, Report of The Director. https://www.ilo.org/public/english/standards/relm/ilc/ilc87/rep-i.htm.
• Işığıçok, Ö. (2009). Küreselleşme sürecinde insana yakışır iş. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56, 307-331.
• Işığıçok, Ö. (2018). Çalışma yaşamının kalitesinin arttırılmasında “insana yakışır iş”. Journal of Engineering Sciences and Design, 6, 302 – 311.
• Judge, T. A. ve Watanabe, S. (1993). Another look at the job satisfaction-life satisfaction relationship. Journal of Applied Psychology, 78(6), 939–948.
• Kayış, A. (2010). Güvenirlilik analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s.403-419). Asil Yayıncılık.
• Koohbanani, S. E., Dastjerdi, R., Vahidi, T. ve Far, M. H. G. (2013). The relationship between spiritual ıntelligence and emotional ıntelligence with life satisfaction among birj and gifted female high school students. Procedia–Social and Behavioral Sciences, 84, 314 – 320.
• Mcllveen, P., Hoare, P. N., Perera, H. N., Kossen, C., Mason, L., Munday, S., Alchin, C., Creed, A. ve McDonald, N. (2021). Decentwork's association with job satisfaction, work engagement, and withdraw alintentions in Australian working adults. Journal of Career Assessment, 29(1), 18-35.
• Motowidlo, S. J., Borman, W. C. ve Schmit, M. J. (1997). A theory of individual differences in task and contextual performance. Human Performance, 10, 71–83.
• Motowidlo, S. J. (2003). Jobperformance. In W. C. Borman, D. R. Ilgen, & R. J. Klimoski (Eds.), Handbook of psychology: Industrial and organizational psychology (p. 39–53). John Wiley & Sons, Inc.
• Motowidlo, S. J. ve Kell, H. J. (2013). Job performance. In N. W. Schmitt, S. Highhouse & I. B. Weiner (Eds.), Handbook of psychology: Industrial and organizational psychology (p. 82–103). John Wiley & Sons, Inc.
• Navajas-Romero, V., Díaz-Carrión ve Ariza-Montes, A. (2019). Decentwork as determinant of work engagement on dependent self-employed. Sustainability, 11, 2512, doi: 10.3390/su11092512 www.mdpi.com/journal/sustainability.
• Okur, M. E. (2006). Kurumsal saygınlık ve yönetimi. Öneri, 7(26), 143-146.
• Öçal, M. ve Çiçek, Ö. (2021). Neo-liberalizmin gölgesinde istihdam: Dünyada istihdamın durumuna insani bir bakış. Journal of Social Policy Conferences, 80, 321-363.
• Özdevecioğlu, M. ve Aktaş, A. (2007). Kariyer bağlılığı, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılığın yaşam tatmini üzerindeki etkisi: İş-aile çatışmasının rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, 1-20.
• Pavot, W. ve Diener, E. (2008). Yaşam ölçeğinden memnuniyet ve yaşam memnuniyetinin ortaya çıkan yapısı. Pozitif Psikoloji Dergisi, 3(2), 137-152, DOI: 10.1080/17439760701756946.
• Polatcı, S. (2015). Örgütsel ve sosyal destek algılarının yaşam tatmini üzerindeki etkisi: İş ve evlilik tatmininin aracılık rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 25-44.
• Shin, D. C. ve Johnson, D. M. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5, 475–492.
• Smith, C. A., Organ, D. A. ve Near, J. P. (1983). Organizational citizenship behavior. Its nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, 68(4), 653-663.
• Sürücü L. ve Maşlakçı A. (2018). Örgütsel bağlılık üzerine kavramsal inceleme. IJMA, 2(3), 49-65.
• Sonnentag, S., Volmer, J. ve Spychała, A. (2010). Job performance. In J. Barling (Ed.), Micro approaches, Sage handbook of orgazinational behavior (p.427-447), Los Angeles, California.
• Şentürk, B. (2015). Çokuz ama yokuz: Türkiye’de akademisyen kadınlar üzerine bir analiz. Vira Verita E-Dergi, 2, 1-22 (ISSN: 2149-3081).
• Tanyeri Mazıcı, E. ve Gölgeli, K. (2017). Job satisfaction in terms of social gender equality in employees and its effect on the corporate reputation: The sample of ERU academicians. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(2), 508-518.
• Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction.In W. E., Saris, R., Veenhoven, A. C., Scherpenzeel & B., Bunting (Eds), A comparative study of satisfaction with life in Europe (p. 11-48), Eötvös University Press, ISBN963 463 081 2.
• Veenhoven, R. (2015). Overall satisfaction with life: Subjective approaches. In W. Glatzer, L. Camfield, V. Moller & M. Rojas (Eds.), Global Handbook of Quality of Life. International Handbooks of Quality-of-Life (p. 207-238), Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/ 978-94-017-9178-6_9.
• Yang, L.,Yaacob, Z. ve Teh, S. Y. (2015). The impact of corporate reputation on job satisfaction and financial performance: A study of small and medium sized enterprises in Hebei, China. The Journol of Entrepreneurship and Business,3(1), 72-87, E-ISSN: 2289-8298.
• Yıldız, S., Savcı, G. ve Kapu, H. (2014). Motive edici faktörlerin çalışanların iş performansına ve işten ayrılma niyetine etkisi. Yönetim ve Ekonomi,21(1), 233-249.
• Yıldırımalp, S. ve İslamoğlu, E. (2014). “İnsana yakışır iş” kavramı bağlamında Türkiye’de ev hizmetinde çalışan kadınlar. Sosyal Güvenlik Dergisi, 4(2), 145-175.