Gıda Tedarik Zincirinde Taşımacılık Maliyetlerinin Minimizasyonuna Yönelik Bir Vaka Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 18, 212 - 225, 30.06.2022

Yasin Demirkan İskender Peker A. Cansu Gök Kısa

https://doi.org/10.25204/iktisad.970206

Öz

Etkin tedarik zinciri yönetimi için işletmelerin lojistik maliyetlerden tasarruf etmeleri son derece önemlidir. Yapılan çalışmalar, taşıma faaliyetlerinin ortalama bir ürünün maliyetine etkisinin %10-%20 olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, taşımacılıkta yapılan herhangi bir iyileştirme, maliyetin azaltılmasına yardımcı olacak ve işletmenin kârına önemli katkı sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, Karadeniz Bölgesinin lojistik üssü olan Samsun ilinde dış ticaret yapan bir gıda şirketinin dış kaynak sağlayıcısının, taşıma maliyetlerini minimize etmektir. Bu kapsamda bir Araç Rotalama Problemi (ARP) modeli geliştirilmiştir. Çözüm sürecinde, kapasite harici kısıt olmaması, verilerin eksiksiz olması ve herhangi bir varsayımda bulunulmamasından dolayı sezgisel Tasarruf Algoritması kullanılmıştır. Veriler ürünlerin taşınması sırasında şirketin oluşturduğu sevk irsaliyelerinden elde edilmiştir. Müşterilerden gelen taleplerin dağıtımı haftanın iki gününde yapılmaktadır. Önerilen çözüm algoritması ile gerek rota mesafesinde gerekse taşıma maliyetlerinde önemli tasarruf elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gıda tedarik zinciri, kapasite kısıtlı ARP, tasarruf algoritması

A Case Study for the Minimization of Transportation Costs in Food Supply Chain

Öz

It is very important for businesses to save on logistics costs for effective supply chain management. Studies show that the effect of transportation operations on the cost of an average product is 10%-20%. Therefore, any improvement in transportation will help reduce the cost and make an important contribution to the profit of the business. The aim of this study is to minimize the transportation costs of an outsourcing provider of a food company doing foreign trade in Samsun, which is the logistics base of the Black Sea Region. In this context, a Vehicle Routing Problem (VRP) model is developed. In the solution process, the heuristic Savings Algorithm is used because there is no constraint except capacity, the data is complete and there is no variable. The data is obtained from the bill of ladings formed by the company during the transportation of the products. The distribution of demands from customers is made two days a week. With the proposed solution algorithm, significant savings have been achieved in both route and transportation costs.

Anahtar Kelimeler

Capacity limited VRP, food supply chain, savings algorithm

Kaynakça

• Akbar, M. D. ve Aurachmana, R. (2020). Hybrid genetic- tabu search algorithm to optimize the route for capacitated vehicle routing problem with time window. International Journal of Industrial Optimization, 1(1), 15-28.
• Atmaca, E., Vardar, S., Akbabaöz, S., Vural, A. ve Uruş, G. (2015). Ankara ilinde ürün dağıtımı yapan bir beyaz eşya yetkili servisinin araç rotalama problemine çözüm yaklaşımı. Politeknik Dergisi, 18(2), 99-105.
• Aydoğdu, B. ve Özyörük, B. (2020). Dinamik eş zamanlı topla dağıt araç rotalama probleminin çözümü için matematiksel model ve sezgisel yaklaşım: Rassal iteratif yerel arama değişken komşu iniş algoritması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 35(2), 563-580.
• Babayiğit, B. ve Yıldız, K. (2019). Kapasite kısıtlı araç rotalama problemi için melez bir algoritma. ISAS 2019, 4(1), 508-513.
• Çetin, O. ve Özçakar, N. (2019). Akaryakıt dağıtımında araç rotalama problemi için bir başlangıç çözümü. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 461-474.
• Çetin, S., Özkütük, E. ve Gencer, C. (2011). Heterojen araç filolu eş zamanlı dağıtım-toplamalı araç rotalama problemi için bir karar destek sistemi. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 3(1), 11-18.
• Clarke, G. ve Wright, J. W. (1964). Scheduling of vehicles from a central depot to a number of delivery points. Operations Research, 12(4), 568-581.
• Cömert, S. E., Yazgan, H. R., Çakır, B. ve Sarı N. (2020). Esnek zaman pencereli araç rotalama probleminin çözümü için önce kümele-sonra rotala temelli bir yöntem önerisi; Bir süpermarket örneği. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 18-31.
• Damayanti, T. R., Kusumaningrum, A. L., Susanty, Y. D., ve Susilawati, S. (2020). Route optimization using saving matrix method–A case study at public logistics company in Indonesia. In International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, 1583-1591.
• Demircioğlu, M. (2013). Zaman pencereli araç rotalama problemine tasarruf yöntemi ile bir uygulama. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 189-205.
• Dişkaya, F. (2018). Yeşil lojistik yönetiminde ulusal karayolu yük taşımacılığı araç rotalama optimizasyonu. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Kamilçelebi, S., İlkin, S. ve Şahin, S. (2021). Makine öğrenmesi tabanlı karınca kolonisi optimizasyonu kullanarak araç rotalama. Computer Science, (Special), 261-273.
• Kaplanseren, B., Mercan, B., Özdemir, B., Kadıoğlu, H. H. ve Sel, Ç. (2019). Araç rotalamada karbon ayak izi ve endüstriyel bir uygulama. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 11(1), 239-252.
• Karagül, K. ve Güngör, İ. (2013). Havalimanından otellere tek tip araçlarla turist dağıtımı problemine çözüm önerisi ve Alanya uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 189-196.
• Keser, S. B., Toprak, A., Ciğer, F. E., Demiröz, M. ve Sarıçiçek, İ. (2021). Genetik algoritma ile eş zamanlı topla- dağıt araç rotalama: İstanbul Anadolu Yakası için bir uygulama. Journal of the Institute of Science and Technology, 11(3), 1686-1699.
• Kosif, B. ve Ekmekçi, İ. (2012). Araç rotalama sistemleri ve tasarruf algoritması uygulaması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(21), 41-51.
• Kulaç, S. (2019). Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir firmada iç lojistik sisteminin tasarımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
• Kunnapapdeelert, S., ve Thawnern, C. (2021). Capacitated vehicle routing problem for Thailand’s steel industry via saving algorithms. Journal of System and Management Sciences, 11(2), 171-181.
• Okur, E. ve Atlas, Ü. M. (2020). Araç rotalama probleminin genetik algoritma ile çözümü. Anadolu University Journal of Social Sciences, 20(3), 227-254.
• Reed, M., Yiannakou, A. ve Evering, R. (2014). An ant colony algorithm for the multi-compartment vehicle routing problem. Applied Soft Computing, 15, 169-176.
• Schermer, D., Moeini, M., ve Wendt, O. (2019). A metaheuristic for the vehicle routing problem with drones and its variants. Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 106, 166-204.
• Song, T., Wang, Y., Li, G., ve Pang, S. (2019). Server consolidation energy-saving algorithm based on resource reservation and resource allocation strategy. IEEE Access, 7, 171452-171460.
• Tekin, M., Dündar, A. O. ve Şahman, M. A. (2011). Şehir içi dağıtım şirketlerinde gezgin satıcı problemi uygulaması. İTÜY, 825-834.
• Tezcan, B., Alakaş, H. M., Özcan, E. ve Eren, T. (2021). Afet sonrası geçici depo yeri seçimi ve çok araçlı araç rotalama uygulaması: Kırıkkale ilinde bir uygulama. Politeknik Dergisi, 1(1).
• Tokay, S. H., Deran, A., ve Arslan, S. (2011). Lojistik maliyet yönetiminde izlenebilecek stratejiler ve muhasebe eğitiminden beklentiler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 225-244.
• Ulutaş, A., Bayrakçıl, A. O. ve Kutlu, B. (2017). Araç rotalama probleminin tasarruf algoritması ile çözümü: Sivas’ta bir ekmek fırını için uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 185-197.
• Xiao, Y., Zhao, Q., Kaku, I. ve Xu, Y. (2012). Development of a fuel consumption optimization model for the capacitated vehicle routing problem. Computers ve Operations Research, 39(7), 1419-1431.
• Yazgan, H. R. ve Büyükyılmaz, R. G. (2018). Eş zamanlı topla dağıt araç rotalama problemine sezgisel bir çözüm yaklaşımı. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(2), 436-449.
• Yazgan, H. R., Cömert, S. ve Kılıç, E. N. (2020). Araç rotalama probleminin sezgisel algoritmalar ile çözülmesi: Bir boya fabrikasında uygulama. Journal of Turkish Operations Management, 2(4), 549-563.
• Yıldırım, B. ve Çebi, S. (2019). Kapasite kısıtlı araç rotalama problemi için sezgisel yöntemler: e-ticaret tedarikçilerine yönelik bir uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 185-206.
• Yurdakul, K., Alakaş, H. M., Eren, T. ve Gür, Ş. (2020). Yaşlılara evde bakım hizmetinde bulunan ekiplerin rotalanması: büyükşehir belediyesinde bir uygulama. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9(1), 206-223.
• Zhou, Y., Luo, Q., Xie, J. ve Zheng, H. (2016). A hybrid bat algorithm with path relinking for the capacitated vehicle routing problem. In Metaheuristics and Optimization in Civil Engineering, 255-276.