Investigation of the Effects of Economic Complexity and Human Development Indexes on Income Per Capita in Turkiye by Fourier Cointegration Model

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 19, 477 - 494, 29.10.2022

Ayça Doğaner , Halil Tunalı

https://doi.org/10.25204/iktisad.1161492

Cited By: 1

Öz

It is important to evaluate the effects of the economic complexity index as an economic indicator in measuring the effects of per capita income, as well as the effects of the human development index, which is an indicator of social welfare. In this sense, it has become important to determine the relationship between the economic complexity of the per capita income variable, which is very important for countries, and the human development index. In this study, it is aimed to determine the relations between per capita income, economic complexity and human development index in Turkiye. In the process of determining the stationarity of the variables, linear unit root tests and stationarity tests based on fourier functions were performed, and Tsong, Leei Tsai and Hu (2016) Fourier Co-integration Test was used to determine the relationships between the variables. According to the findings obtained from the analysis, it has been determined that the increases and decreases in the variables of economic complexity index and per capita income and human development indices affect each other. This effect is; while the dependent variable is the economic complexity index, it can be stated that a 1% unit increase in the said variable decreases the per capita income by 0.37% and increases the human development index by 2.33%. While the dependent variable is the human development index; it can be stated that a 1% unit increase in the said variable increases per capita income by 0.05% and decreases the economic complexity index by 0.23%.

Anahtar Kelimeler

Per Capita Income, Economic Complexity Index, Human Development Index, Fourier Cointegration Model.

Türkiye’de Ekonomik Kompleksite ve İnsani Gelişmişlik Endekslerinin Kişi Başına Düşen Gelire Olan Etkisinin Fourier Eşbütünleşme Modeli ile İncelenmesi

Öz

Ekonomik kompleksite endeksinin kişi başı milli gelire olan etkilerinin ölçülmesinde ekonomik bir gösterge olarak değerlendirilmesinin yanı sıra sosyal refah göstergesi olan insani gelişmişlik endeksinin etkilerinin de değerlendirilmesi önemlidir. Bu anlamda, ülkeler için oldukça önemli olan kişi başına gelir değişkenin ekonomik kompleksite ile insani gelişmişlik endeksi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi önemli hale gelmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de kişi başına düşen gelir ile ekonomik kompleksite ve insani gelişmişlik endeksi arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Değişkenlerin durağanlıklarının tespit edilmesi sürecinde doğrusal birim kök testleri ile fourier fonksiyonlara dayalı durağanlık testleri gerçekleştirilmiş, değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde de Tsong, Leei Tsai ve Hu (2016) Fourier Eşbütünleşme Testi kullanılmıştır. Analizden elde edilen bulgulara göre, Türkiye’de ekonomik kompleksite endeksi ile kişi başına gelir ve insani gelişmişlik endeksleri değişkenlerinde meydana gelen artış ve azalışların birbirlerini etkiledikleri tespit edilmiştir. Bu etki ise; bağımlı değişken ekonomik kompleksite endeksi iken, söz konusu değişkende meydana gelen %1 birim artışın, kişi başına geliri %0,37 oranında azalttığı, insani gelişmişlik endeksini ise %2,33 oranında artırdığı şeklinde ifade edilebilir. Bağımlı değişken insani gelişmişlik endeksi iken; söz konusu değişkende meydana gelen %1 birim artışın, kişi başına geliri %0,05 oranında artırdığı, ekonomik kompleksite endeksini ise %0,23 oranında azalttığı şeklinde ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kişi Başına Gelir, Ekonomik Kompleksite Endeksi, İnsani Gelişmişlik Endeksi, Fourier Eşbütünleşme Modeli.

Kaynakça

• Anand, S. ve Sen, A. (1994). Human development index: Methodology and measurement. New York: Human Development Report Office Occasional Paper 12.
• Becker, R., Enders, W. ve Lee, J. (2006). A stationary test in the presence of an unknown number of smooth breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409.
• Bilgili, E. (1998). Dış ticaret, ekonomik kalkınma ve sanayi devrimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 35-50.
• Boozer, M., Ranis, G., Stewart, F. ve Suri, T. (2003). Paths to success: The relationship between human development and economic growth. Yale University Economic Growth Center, 874, 1-48.
• Bundala, N.N. (2012). Economic growth and human development; a link mechanism: An empirical approach. MPRA Paper, 47648, 1-48.
• Coşkun, N., Lopçu, K. ve Tuncer, İ. (2018). The economic complexity approach to development policy: Where Turkey stands in comparison to OECD plus China?. Topics in Middle Eastern and African Economies, 20(1), 112-124.
• Çeştepe, H. ve Çağlar, O. (2017). Ürün sofistikasyonu ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel veri analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 992-1000.
• Erdem, E. ve Çelik, B. (2019). İnsani gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Bazı Afrika ülkeleri üzerine bir uygulama. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 13-36.
• Gala, P., Rocha, I. ve Magacho, G. (2018). The structuralist revenge: Economic complexity as an important dimension to evaluate growth and development. Brazilian Journal of Political Economy, 38(2), 219-236.
• Günsoy, G. (2005). İnsani gelişme kavramı ve sağlıklı yaşam hakkı. Uluslararası Gelişme Kavramı ve Yaşam Hakkı, 1(2), 35-52.
• Hartmann D., Guevara, M.G., Figueroa, C. J., Aristaran, M. ve Hidalgo, C.A. (2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World Development, 93, 75-93.
• Hepsağ, A. (2022). Ekonometrik zaman serileri analizlerinde güncel yöntemler (WinRats Uygulamalı). Der yayınları, İstanbul.
• Hidalgo, C.A. ve Hausmann, R. (2009). The building blocks of economic complexity. PNAS, 106(26), 10570-10575.
• Ferraz, D., Moralles, H.F., Costa, N. ve Rebelatto, D.A. (2019). Economic complexity and human development: DEA performance measurement in Asia and Latin America, Complexidade Econômica e Desenvolvimento Humano: uma análise a partir do DEA. Gestao&Produçao, 25(4), 839-853.
• Ferrarini, B. ve Scaramozzino, P. (2017). Production complexity, adaptability and economic growth. Structural Change and Economic Dynamics, 37, 52-61.
• Jinn, B.C.W. ve Shuhaimen, M.S. (2018). Complexity and growth: Malaysia’s position and policy implications. Central Bank of Malaysia Economic Department Report.
• Ranis, G., Stewart, F. ve Ramirez, A. (2000). Economic growth and human development. World Development, 28(2), 197-219.
• Seyidoğlu, H. (2007). Uluslararası iktisat teori politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can.
• Sezgin, F.H. ve Budak, Y. (2022). İnsani gelişmişliğin büyüme etkisi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler karşılaştırması. İstanbul İktisat Dergisi, 72(1), 81-104.
• Shome, S. ve Tondon, S. (2010). Balancing human development with economic growth: A study of ASEAN 5. Annals of the University of Petroşani, Economics, 10(1), 335-348.
• Stojkoski, V. ve Kocarev, L. (2017). The relationship between growth and economic complexity: evidence from southeastern and central Europe. MPRA Paper, 77837, University Library of Munich, Germany.
• Soyyiğit, S., Topuz, H. ve Özekicioğlu, H. (2019). Ekonomik kompleksite, ihracat ve sabit sermaye yatırımlarının kişi başına düşen gelir üzerindeki etkisi: G-20 ülkeleri örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 393-407.
• Soyyiğit, S. (2018). OECD Kurucu ülkelerinde ekonomik kompleksite düzeyi ile kişi başına düşen GSYH arasındaki ilişki: panel eşbütünleşme analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 374-392.
• Tsong, C.C., Lee, C.F., Tsai, L.J ve Hu, T.C. (2016). The Fourier approximation and testing for the null of cointegration. Empir Econ, 51, 1085-1113.
• Uçan, O. ve Koçak, E. (2018). İnsani gelişme endeksi ile büyüme ilişkisi: Pedroni eşbütünleşme örneği. Journal of Politics, Economy and Management, 1(2), 55-61.
• UNDP (2005), Human Development Report, https://hdr.undp.org/system/files/documents//human-development-report-2005-summary-english.human-development-report-2005-summary-english, 23.09.2022.