نظرة فلسفية إلى فضائل الصدق والوفاء بالوعد والتواضع والرحُة من وجهة نظر كتاب كوركوت دادا

Yıl 2016, Sayı: 3, 89 - 100, 06.09.2016

Süleyman Dönmez

Öz

حاولنا في هذا المقال، استنادا إلى كتاب كوركوت دادا، التوضيح أن القيم حازت طبيعة أخلاقية من خلال التواضع تلك الصفة التي انتقيناها من الكتاب المذكور. فكما أنه لا يمكن افتكاك التواضع عن الرحمة في مسألة اكتساب الصفة الإنسانية، فينبغي أن تتكامل الرحمة مع الوفاء بالوعد والصدق أيضا. ولا شك أن تناول كل فضيلة بالدراسة بشكل مستقل كان ممكنا، إلا أننا فضلنا في هذا البحث النظر من نافذة جامعة وتكاملية. فأردنا جمع الفضائل الأربع التي اخترناها من كتاب كوركوت دادا في سياق فهم شمولي متكامل. فقد تم إيلاء خلق التواضع المكانة المحورية في تشكيل كياننا، وجعلت الرحمة كأحد مستلزماته، وتم افتراض وجوب تحلي الشخص المتواضع بالرحمة، وتم ربط تداخل الرحمة والتواضع مع الصفة الإنسانية أي أن يكون الإنسان إنسانا. وبينا أن الإنسان الحق لا يتزحزح عن الوفاء بالوعد، وأن الذي يفي بالوعد لا بد أنه إنسان صادق

Anahtar Kelimeler

دادا كوركوت, فضائل, صدق, وفاء, وعد, تواضع, المتواضع, مرحمة, أنطولوجي - أخلاقي

A Philosophical review of “Honesty, Keeping promise, Charity, Humility and Compassion" Virtues from the point of View of the “Book of Dede Korkut"

Öz

Honesty and keeping promises are two of the essential values for a society to be in peace. On the other hand, humility and compassion are related for a human being to know himself. Man is a limited being. No matter how hard he tried, he will not be able to access the mountain height or drill the earth. It is not possible for him to escape from death with arrogance. He should know his limits. The one who knows his limitations is the one who venerates. The veneration is possible with compassion.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Value, Virtue, Humility, Compassion, Charity

“Dede Korkut Kitabı” Nokta-i Nazarından “Dürüstlük, Sözünde Durma, Mütevazılık ve Merhamet” Erdemlerine Felsefî Bir Bakış

Öz

Makalede ilk defa Dede Korkut Kitabı esasında insan olmada ayırıcı bir vasıf olan değerlerin adı geçen kitaptan seçtiğimiz ‘tevazu, merhamet, sözünde durma ve dürüstlük’ erdemleri üzerinden tarih içre ontik bir gerçekliğe (onto-etik) sahip olduklarını göstermeye çalıştık. İnsan olmada nasıl tevazu merhametten ayrılamıyorsa, merhametin de sözünde durma ile dürüstlükle tamamlanması gerekir. Elbette her bir erdem, müstakil olarak ele alınıp incelenebilirdi. Ancak biz bu çalışmada bütünleştirici bir pencereden bakmayı önceledik. Dede Korkut Kitabı’ndan seçtiğimiz dört erdemi içlem-kaplam bağlamında bütünlemek istedik. Örgümüzde tevazu, merkezî bir konuma yerleştirildi. Merhamet ise, onun lazımı olarak öne çıktı. Mütevazı olan bir kişinin aynı zamanda merhametli de olması gerektiği iddia edildi. Merhamet ile mütevazılığın iç içe geçirilmesi, insan olmayla ilişkilendirildi. İnsan olanın da sözünde durma ile perçinlendiği, sözünde duranın ise, dürüst bir insan olduğu ifade edildi.

Anahtar Kelimeler

değer, erdem, tevazu, merhamet, mütevazı, sözünde durma, onto-etik, Dede Korkut

Kaynakça

• Aslan, Ahmet, İbn Haldun, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2009.
• Bolay, Süleyman Hayri, Bilimin Değeri Meselesi, Ebabil Yayınları, Ankara 2010.
• Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Boğaziçi Yayınları, 15. Baskı, İstanbul 1995.
• Fazlıoğlu İhsan, “Dinî Yargılar Tekvînî mi, İtibârî mi? –Kadîm Tartışmaya Yeni Bir Yaklaşım” (http://www.ihsanfazlioglu.net/yayinlar/makaleler/1.php?id=251).
• Özsoy, Bekir Sami, Dede Korkut Kitabı (Transkripsiyon-İnceleme-Sözlük), Akçağ Yayınları, Ankara 2006.
• Ülken, Hilmi Ziya, Bilgi ve Değer, Ülken Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2001.
• Topçu, Nurettin, İslam ve İnsan Mevlana ve Tasavvuf, Dergâh Yayınları, 7. Baskı, İstanbul 2013.
• Topçu, Nurettin, Var olmak, Dergâh Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2010.