Din Karşıtı Yayınlar ve Gençlerde Ateistik Eğilimin Nedenleri

Yıl 2020, Sayı: 12, 145 - 182, 29.12.2020

Mustafa Ünverdi

Öz

Bu çalışmanın amacı din karşıtı yayınlarla gençlerin ateistik düşüncelerinin ilişkisini araştırmaktır. İnkârcı akımlar, günümüz iletişim dünyasında insanlara rahatlıkla ulaşabilmekte ve özellikle genç zihinlerde karşılık bulabilmektedir. Söz konusu yayınlar bir yaratıcının varlığını, ölümden sonra hayatın olduğunu ve din ve ahlak ilişkisini reddeden ve hayatı sadece bu dünyaya indirgeyen bir yapıdadır. Bu tür yayınlar, gençlerin inanç dünyasını tahrip etmekte ve dinî bilgi düzeyi yeterli olmayan kişilerin dinden uzaklaşmasına neden olabilmektedir. Din karşıtı yayınların gençlerin inançları üzerindeki etkisini tespiti kelam ilmi açısından önemlidir. Bu, hem dinî yayınlara yön vermede hem de kelam ilminin günümüz problemlerini anlamasında yararlı olacaktır. Bu makalede din karşıtlığı paydasında birleşen ve özellikle gençlere yönelik olan ateistik yayınların muhteva bakımından tahlili ve gençlerin ateizme yönelme gerekçeleri incelenmiştir. Çalışma, gençlerin hangi saiklerle ateistik görüşlere yöneldiklerini anlamada bizlere yardımcı olacaktır. Bunun için gençlerle nitel araştırma yöntemiyle mülakatlar yapılmış ve onların inançlarını etkileyen faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kelam, Ateizm, Deizm, Gençlik, Yayın, Ateistik

المنشورات المعادية للدين وأسباب النزعة الإلحادية بين الشباب

Öz

إن الهدف من هذه الدراسة هو التحقق من العلاقة بين المنشورات المعادية للدين والأفكار الإلحادية للشباب، حيث يمكن أن تصل حركات الإلحاد بسهولة إلى الأشخاص في عالم التواصل الحديث، ويمكن أن تجد استجابة خاصة في العقول الشابة، وهذه المنشورات عبارة عن منشورات ناكرة لوجود خالق، وللحياة بعد الموت، والعلاقة بين الدين والأخلاق، وتختزل الحياة في هذا العالم فقط، ومثل هذه المنشورات تدمر الحياة الدينية بين الشباب، وقد تدفع الأشخاص الذين ليس لديهم مستوى كافٍ من المعرفة الدينية إلى الابتعاد عن الدين، ولذلك يعتبر تحديد تأثير المنشورات المعادية للدين على معتقدات الشباب أمرا مهما من حيث علم الكلام، وسيكون هذا مفيدًا في توجيه المطبوعات الدينية، وفي فهم مشاكل علم الكلام في الوقت الحالي. في هذا المقال، تمت دراسة وتحليل محتوى المنشورات الإلحادية الموحدة التي يجمعها قاسم مشترك هو معاداة الدين والموجهة بشكل خاص إلى الشباب، وأسباب ميل الشباب إلى الإلحاد، وستساعدنا الدراسة على فهم الدوافع التي من أجلها يتجه الشباب إلى وجهات النظر الإلحادية. لهذا الغرض، أجريت المقابلات مع الشباب باستخدام أسلوب البحث النوعي لتحديد العوامل التي تؤثر على معتقداتهم.

Anahtar Kelimeler

الكلام, الإلحاد, الربوبية, الشباب, المنشورات, إلحادي

Anti-Religious Publications and Reasons for Atheistic Orientations Among Youngsters

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between the atheistic thoughts of the youth and to discuss their effects on youth. Atheistic movements can easily reach people in today's communication world and it especially affects young minds. These publications reject the existence of a creator, the life after death, and the relationship between religion and morality, and reduce life only to this world. These kinds of publications destroy young people's belief world and cause people whose religious knowledge level is not enough to move away from religion. The determination of the projections of anti-religious movements in youth beliefs is important in terms of theology. This will be useful both in directing religious publications and in understanding the current problems of the science of theology. In this article, the analysis of the content of atheistic publications that merge in the anti-religious denominator and which are especially aimed at young people and the rationale of young people towards atheism has been examined. The study will help us to understand which motives the young people turn to atheistic views. For this, interviews were conducted with the qualitative research method and the factors affecting their beliefs were tried to be determined.

Anahtar Kelimeler

Kalam, Atheism, Deism, Atheistic, Youth, Publication

Kaynakça

• Aktan, Sertaç. “Türkiye’de Deizm Neden Artıyor, Dindarlık Neden Azalıyor?”. https://tr.euronews.com/2019/03/19/turkiye-de-deizm-neden-yukseliste-ateizm-deizm-agnostizm-panteizm-ne-demek Erişim 03 Mart 2020.
• Aktay, Yasin. “Ateist Düşünce’nin Oluşumunda Psiko-Sosyal Faktörlerin Etkisi”. İslam Düşüncesinde Ateizm Eleştirisi. Ed. Cemalettin Erdemci. Ankara: Elis Yayınları, 2019.
• Armstrong, Walter Sinnot. Tanrısız Ahlak. çev. Atilla Tuygan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2. Basım, 2012.
• Aydın, Cemal. “Türk Bilim Tarihi Yazımında ‘Din’ ve ‘Bilim’ İlişkisi: Osmanlı Örneği”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2/4, 2004, 29-44.
• Aygün, Fatma. “Ateizme Yol Açan Başlıca Faktörler”. Mezhepler Tarihi Dergisi 10/2 (Güz 2017), 531-562.
• Bilgili, Alper. “Yeni Ateizm ve Eleştirisi”. Diyanet Dergisi -Deizm, Ateizm, Nihilizm Kıskacında İnsanlık- Ankara: Ağustos 2017, 23-27.
• Coşkun, İbrahim. “Modern Çağ Deizminin Nedenleri ve Sonuçları”. Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. Ed. Vecihi Sönmez vd. Van: Ensar Neşriyat, 2017.
• Cündioğlu, Dücane. “Ernest Renan ve “Reddiyeler” Bağlamında İslam-Bilim Tartışmalarına Bibliyografik Bir Katkı”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 2 (1996), 1-94.
• Davies, S. Paul. Eşcinsel Sineması Tarihi-Sinemada Görülür Olmak. İstanbul: Kalkedon Yayınları, 2010.
• Dawkins, Richard. Tanrı Yanılgısı. çev. Melisa Miller vd. İstanbul: Kuzey Yayınları, 2006.
• Dawkins, Richard. The Magic of Reality. New York: Free Press, 2011.
• Erkan, Erol. Gençlerde Tüketim ve Din. İstanbul: Hiperyayın, 2018.
• Gündoğar, Hamdi. “Ateizme Götüren Psikolojik Sebepler”. İslam Düşüncesinde Ateizm Eleştirisi. Ed. Cemalettin Erdemci vd. Ankara: Elis Yayınları, 2019.
• Hayır, Celal. “Lise Öğrencilerinin İnternet Ortamında Fazla Vakit Geçirme Nedenleri Üzerine Bir İnceleme: İstanbul Köy Hizmetleri Anadolu Lisesi Örneği”. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9/2, 2019, 522-536.
• Hedge, Frederic Henry. Atheism In Philosophy and Other Essays. Boston: Roberts brothers, 1884.
• Hitchens, Christopher. God Is Not Great. London: Atlantic Books. 2. Basım, 2008.
• Kazanç, Fethi Kerim. “Düşünce Tarihinde Ateizme Götüren Bir Neden Olarak Kötülük Sorunu: Kelami Açıdan Eleştirel Bir Değerlendirme”. İslam Düşüncesinde Ateizm Eleştirisi. ed. Cemalettin Erdemci vd. Ankara: Elis Yayınları, 2019.
• Kutlutürk, Cemil. “Hindu Düşünür Dayananda Sarasvati’nin Kur’an’a Yönelik Eleştirileri”. Milel ve Nihal 15/1, 2018, 34-56.
• Lipka, Michael. “10 Facts About Atheists”. Erişim 03 Mart 2020. https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/12/06/10-facts-about-atheists/
• Nişanyan, Sevan - Başkent, Can. Swami Dayananda Saraswati’nın Kur’an Eleştirisi. çev. Sevan Nişanyan - Can Başkent. y.y.: Propaganda Yayınları, 2018.
• Okumuş, Namık Kemal. “Gençliğin Ateizmle İmtihanı Ya da Bizi Bu Sorular Mahvetti Serzenişi”. İslam Düşüncesinde Ateizm Eleştirisi. ed. Cemalettin Erdemci vd. Ankara: Elis Yayınları, 2019.
• Özarslan, Selim. “Ülkemizde Ateizme Yönelme Sebepleri”. Diyanet İlmî Dergi 55 (2019), 1011-1025.
• Pew Research Center, “The Age Gap in Religion Around the World”, Erişim 15.03.2019. https://www.pewforum.org/2018/06/13/the-age-gap-in-religion-around-the-world/
• SEKAM, Türkiye Gençlik Raporu, İstanbul: Mayıs 2016. Sevinç, Kenan. “Ateizmin Boyutları ve Tipleri”. İslami İlimler Dergisi, 12/3, (Güz 2017) (101/132).
• Seydîşehrî, Mahmud Es’ad b. Emin. Hukuk İlmi Tarihi, “Kadim Brahman Hukuku-1”, ed. Hasan Özket, çev. Veysel İpekçi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1332, Erişim Tarihi: 6 Nisan 2019, http://medhaldergi.com/oku.php?makaleno=110
• Şener, Habib. “Jean Meslier Düşüncesinde Ateizmin Temel Dayanakları ve Eleştirisi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27 (2018/1), 175-191.
• Tekin, Arif. Kur’an’ın Kökeni. İstanbul: Berfin Yayınları, 3. Basım, 2009.
• TUİK, Türkiye İstatistik Kurumu. “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2019”. Erişim Tarihi: 02 Nisan 2020. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028
• Vitz, Paul C. “Ateizm Psiklojisi”. çev. Kenan Sevinç. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2013/1), 133-147.
• Zavalsız, Y. Sinan – Şahin, Ensar. “Ateist ve Deistlerin Din Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma”. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi 7/2 (Haziran 2018), 567-599.