7. Sınıf Matematik Ders Kitaplarında Dönüşüm Geometrisi İşlenişinin Öğretim Programları Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 4, 0 - 0, 01.10.2016

Burçak Boz Safure Bulut Fatma Derya Yavuz

https://doi.org/10.17051/io.2016.86316

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı 7. sınıf matematik ders kitaplarında yer alan dönüşüm geometrisi işlenişlerini 2009 yılı ilköğretim matematik dersi öğretim programını dikkate alarak incelemektir. Nitel araştırma desenlerinden doküman analizine göre yapılandırılan çalışmada,  bu öğretim programının uygulanma sürecinde ücretsiz olarak öğrencilere verilen dört adet 7. sınıf matematik ders kitapları incelenmiştir. Veriler Öğretim, Beceriler ve Ölçme Değerlendirme boyutları temel alınarak oluşturulan kod matrisine yerleştirilerek incelemeler yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, kitaplar öğretim programındaki işlenişle ilgili basamaklarından birçoğunu gerçekleştirmeye çalışmış olsa da en büyük eksikliğin Keşfetme aşamasında olduğu tespit edilmiş olup bazı kitaplarda da birkaç kazanımın işlenişinde bu aşamanın hiç uygulanmadığı görülmüştür. İkinci boyut olan Beceriler boyutunda ise öğretim programının temel becerileri bağlamında bir inceleme yapılmıştır. Bunlardan, İlişkilendirme becerisine kitaplarda sık sık yer verildiği görülürken özellikle gerçek yaşamla ilişkilendirmenin daha fazla kullanıldığı gözlenmiştir. Sosyal bilgiler veya görsel sanatlar kapsamında yer alan tarihten ve sanattan yapılan ilişkilendirmelerin de bazı kitaplarda kullanıldığı dikkati çekmektedir.  İletişim becerisinin tüm kitaplarda ilgili kazanımların işlenişlerinde yer aldığı ancak bu beceri kapsamında olan farklı gösterim biçimlerine kazanımların işlenişlerinde az yer verildiği tespit edilmiştir. Özellikle matematiksel dili yazılı/sözlü olarak kullandırılması ile ilgili işleniş tüm kitaplarda ilgili kazanımlar için yer almıştır. Akıl yürütme becerisine dair incelenen kitapların öğrencilerin mantıklı çıkarımlar ve genellemeler yapmasını belirli bir oranda sağladığı görülmüştür.  Ölçme değerlendirme boyutunun içeriğini sorulan soruların çeşitliliği ve öz değerlendirme ile akran değerlendirmeleri incelenmesi oluşturmaktadır.  Kısa cevap gerektiren sorular tüm kitaplarda tercih edilirken, sadece iki kitapta eşleştirme, boşluk doldurma veya doğru-yanlış soru çeşitleri kullanılmıştır. Öz değerlendirme için ise sadece iki kitapta formların bulunduğu görülmüş ancak akran değerlendirme formlarına hiçbir kitapta rastlanmamıştır. Araştırma bulgularına göre ders kitaplarının öğretim programının ön gördüğü uygulamalara sınırlı şekilde yer verdiği tespit edilmiştir.

Kaynakça

• Ada, T. & Kurtuluş, A. ( 2010). Students’ misconceptions and errors in transformation geometry. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 41(7), 901-909.
• Akgül, M.B. (2014). The effect of using dynamic geometry software on eight grade students’ achievement in transformation geometry, geometric thinking and attitudes toward mathematics and technology. Unpublished Master’s Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Altın, S. (2012). Bilgisayar destekli dönüşüm geometrisi öğretiminin 8. Sınıf öğrencilerinin başarısına ve matematik dersine yönelik tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Bakılan-Mutu, B. (2008). 6. ve 7. sınıf matematik ders kitapları hakkında öğretmen görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Bintaş, J., Altun, M. & Arslan, K. (2003). Simetri Öğretimi.Erişim Tarihi: 15.11.2015, http://www.matder.org.tr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=8&Itemid=38.
• Bursalıoğlu, F.(2010). Örüntü ve süsleme etkinliklerinin analizle öğretim yöntemiyle öğretiminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumlarına ve akademik başarıları üzerine etkisi. Yüksek Lisans, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Clements, D. H. & Burns, B. A. (2000). Students’ development of strategies for turn and angle measure. Educational Studies in Mathematics, 41(1), 31-45.
• Duman, T., Karakay, N., Çakmak, M., Eray. M., & Özkan, M. (2001). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu- Matematik 1-8. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Enki, K. (2014). Effects of using manipulatives on seventh grade students' achievement in transformation geometry and orthogonal views of geometric figures. Unpublished Master’s Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Gülersoy, A. E. ( 2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2(1), 8-26.
• Güven, B. (2012). Using dynamic geometry software to improve eight grade students’ understanding of transformation geometry. Australian Journal of Educational Technology, 28(2), 364-382.
• Güzel, H. & Adıbelli, S. (2011). 9. Sınıf fizik ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 200-216.
• Hacısalihoğlu-Karadeniz, M., Baran, T., Bozkuş, F. & Gündüz, N. (2015). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Yansıma Simetrisi ile İlgili Yaşadıkları Zorluklar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 6(1), 117-138.
• İlaslan, S. (2013). Middle school mathematics teachers’ problems in teaching transformational geometry and their suggestions for the solution of these problems. Unpublished Master’s Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Karakuş, Ö. (2008). Bilgisayar Destekli Dönüsüm Geometrisi Ögretiminin Ögrenci Erisisine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Kerpiç, A. ve Bozkurt, A. (2011). Etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri çerçevesinde 7. Sınıf matematik ders kitabı etkinliklerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 303-318.
• Köse, N. Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinin doğruya göre simetri alma bilgileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 274-286.
• Kurak, Y. (2009). Dinamik geometri yazılımı kullanımının öğrencilerin dönüşüm geometri anlama düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Leikin, R., Berman, A. & Zaslavsky, O. (2000). Learning through teaching: The case of symmetry. Mathematics Education Research Journal, 12(1), 18-36.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (1999). Designing qualitative research (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• MEB (2009a). Güzel Sanatlar Ve Spor Lisesi Estetik Dersi Öğretim Programı. Erişim Tarihi: 15.11.2015, http://ogm.meb.gov.tr/belgeler/estetik.pdf
• MEB (2009b). İlköğretim matematik dersi öğretim programları (6-8.Sınıflar). Erişim Tarihi: 15.11.2015, http://ttkb.meb.gov.tr
• MEB (2013). Taslak Ders Kitaplarının İncelenmesinde, Değerlendirmeye Esas Olacak Kriterler. Erişim Tarihi: 15.11.2015, http://e-mufredat.meb.gov.tr/Dokumanlar/14062748_incelemekriterleri_ 14012013.pdf
• Mercan, M. (2012). İlköğretim 7. Sınıf matematik dersine ait “dönüşüm geometrisi” alt öğrenme alanının öğretiminde, dinamik geometri yazılımı geogebra’nın kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, 2nd Ed. Thousand Oaks: Sage.
• Önal, N. & Göloğlu-Demir, C. (2013). Yedinci Sınıflarda Bilgisayar Destekli Geometri Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi. Turkish Journal of Education, 2(1), 19-28.
• Pleet, L.J. (1990).The Effects of Computer Granhics and Mira on Acquisition of Transformation Geometry Concepts and Development of Mental Rotation Skills in Grade Eight. Unpublished Doctorate Thesis, Oregon State University.
• Taşdemir, C. (2011). İlköğretim 7. sınıf matematik ders kitabının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi; Bitlis ili örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 96-110.
• Tatar, E., Akkaya, A. & Kagızmanlı, T.B. (2014). Using dynamic software in mathematics: the case of reflection symmetry. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 45(7), 980–995.
• Trowbridge, L.W., Bybee, R.W.& Powell, J.C. (2000). Teaching Secondary School Science: Strategies for Developing Scientific Literacy. Upper Saddle River: Prentice-Hall.
• Yazlık, D.Ö. (2011). İlköğretim 7. sınıflarda Cabri geometri plus II ile dönüşüm geometrisi Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yeniterzi, B. & Işıksal-Bostan, M. (2015). An examination of the 7th grade mathematics teacher’s guidebook in terms of the relationship between mathematics and science. İlköğretim Online, 14(2), 407‐420.