Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Çevresel Duyarlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 3, 1174 - 1184, 21.04.2017

Süleyman Akçay Feyzi Osman Pekel

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330249

Cited By: 7

Öz

Bu araştırma öğretmen adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılıklarını bazı değişkenler açısından incelemiştir. Araştırmaya 7 farklı branşta öğretmen adayı katılmıştır. Bunlar ortaöğretim Biyoloji, Fizik, Kimya, Sosyoloji, Coğrafya, Tarih ve İlköğretim Fen Bilgisi öğretmen adaylarıdır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yeşilyurt, Gül ve Demir (2013) tarafından ortaöğretim Biyoloji öğretmen adayları için geliştirilen “Çevre Bilinci ve Çevresel Duyarlılık” ölçeği kullanılmıştır. Araştırma toplam 242 öğretmen adayının verileri ile yürütülmüştür. Araştırma sonucu öğretmen adaylarının Çevre Bilinci ve Çevresel Duyarlılıklarının branşları ve cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ancak ölçeğin Çevresel Duyarlılık boyutunda branşlar arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Literatür bağlamında tartışma ve öneriler ile araştırma sonlandırılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Çevre Bilinci, Çevresel Duyarlılık, Öğretmen Adayı, Çevre Okuryazarlığı

Kaynakça

• Aksoy, B. ve Karatekin, K. (2011). Farklı programlardaki lisans öğrencilerinin çevreye yönelik duyuşsal eğilimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 23-36.
• Altınöz, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, F. (2010). Coğrafya Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunları ve Çevre Eğitimi Hakkındaki Görüşleri (Gazi Üniversitesi Örneği). International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 818-839.
• Aydın, F. ve Kaya, H. (2011). Sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K. , Akgün, Ö. E. , Karadeniz Ş. , ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cheng, Y. M., Lou, S. J., Kuo, S. H. & Shih, R. C. (2013). Investigating elementary school students' technology acceptance by applying digital game-based learning to environmental education. Australasian Journal of Educational Technology, 29(1), 96-110.
• Çabuk, B. & Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36, 189-198.
• Çımrın Kökalan, F. (2014). Sosyoloji ve Çevre. Turkish Studies, 9(2), 1007-1020.
• Çolakoğlu, E., Türk, B., Başar, E. E. ve Gül, O. (2013). Kişisel Değerler ve Çevre Bilincinin Çevreci Ürünlerin Tercih Edilmesindeki Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Araştırma. 18. Ulusal Pazarlama Kongresi, Kars/Türkiye.
• Demircioğlu, G., Demircioğlu, H. ve Yadigaroğlu, M. (2015). Fizik, Kimya ve Biyoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinç Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 167-193.
• Demirkaya, H. (2006). Çevre eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya programları içerisindeki yeri ve çevre eğitimine yönelik yeni yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 207-222.
• Ercengiz, M., Keçeci Kurt, S. ve Polat, S. (2014). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Duyarlılıklarının İncelenmesi (Ağrı İli Örneği). EKEV akademi Dergisi, 18 (59).
• Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practices of student teachers. International Research in Geographical and Environmental Education, 19(1), 39-50.
• Goralnik, L., Millenbah, K. F., Nelson, M. P. & Thorp, L. (2012). An environmental pedagogy of care: Emotion, relationships, and experience in higher education ethics learning. Journal of Experiential Education, 35(3), 412-428.
• Gough, A. (2013). Thinking globally in environmental education. In R. B. Stevenson, M. Brody, J. Dillon, & Wals, A. E. J. (Eds.), International handbook of research in environmental education, (pp. 33-44). New York: Routledge.
• Gürbüz, H., Çakmak, M. ve Derman, M. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının sürdürülebilir çevreye yönelik tutumları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(1), 144-149.
• Hart, P. (2007). Environmental education. In S. K. Abell & N. G. Lederman (Eds.), Handbook of research on science education (pp. 689-726). New York: Routledge.
• İbiş, S. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının küresel ve ulusal çevre sorunları hakkındaki görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(2), 171-185.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, E., Akıllı, M. ve Sezek, F. (2010). Lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının cinsiyet açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 43-54.
• Kopnina, H. (2013). An exploratory case study of Dutch children's attitudes toward consumption: Implications for environmental education. The Journal of Environmental Education, 44(2), 128-144.
• Kudryavtsev, A., Krasny, M. E., & Stedman, R. C. (2012). The impact of environmental education on sense of place among urban youth. Ecosphere, 3(4), 1-15.
• Larijani, M. (2010). Assessment of environmental awareness among higher primary school teachers. Journal of Human Ecology, 31(2), 121-124.
• Maskan, A., Efe, R., Gönen, S. & Baran, M. (2006). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının çevre sorunlarının nedenleri, eğitimi ve çözümüne ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Çukurova üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32):1-12.
• MEB (2013a). Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. http://ttkb. meb. gov. tr/program2. aspx adresinden erişildi.
• MEB (2013b). Biyoloji Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. http://ttkb. meb. gov. tr/program2. aspx adresinden erişildi.
• Nagra, V. (2010). Environmental education awareness among school teachers. The Environmentalist, 30(2), 153-162.
• Oğuz, D., Çakcı, I. ve Kavas, S. (2011). Yükseköğretimde öğrencilerin çevre bilinci. Türkiye Ormancılık Dergisi, 12(1), 34-39.
• Reynolds, H. L. (2010). Teaching environmental literacy: Across campus and across the curriculum. Bloomington: Indiana University Press.
• Robottom, I. M. (2014). Why not education for the environment? Australian Journal of Environmental Education, 30(1), 5-7.
• Sadık, F., & Sarı, M. (2010). Student teachers’ attitudes towards environmental problems and their level of environmental knowledge. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 129-141.
• Scholz, R. W. & Binder, C. R. (2011). Environmental literacy in science and society: from knowledge to decisions. New York: Cambridge University Press.
• Summers, M., Kruger, C. & Childs, A. (2000). Primary school teachers’ understanding of environmental issues: an interview study. Environmental Educational Research, 6(4), 293-312.
• Tahiroğlu, M., Yıldırım, T. ve Çetin, T. (2010). Değer Eğitimi Yöntemlerine Uygun Geliştirilen Çevre Eğitimi Etkinliğinin, İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye İlişkin Tutumlarına Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 231-248.
• Taylor, N., Doff, T., Jenkins, K. & Kennelly, J. (2007). Environmental knowledge and attitudes among a cohort of pre-service primary school teachers in Fiji. International Research in Geographical and Environmental Education, 16(4), 367-379.
• Tsevreni, I. (2011). Towards an environmental education without scientific knowledge: an attempt to create an action model based on children's experiences, emotions and perceptions about their environment. Environmental Education Research, 17(1), 53-67.
• Tuncer, G., Tekkaya, C., Sungur, S., Cakiroglu, J., Ertepinar, H. & Kaplowitz, M. (2009). Assessing pre-service teachers’ environmental literacy in Turkey as a mean to develop teacher education programs. International Journal of Educational Development, 29(4), 426-436.
• Yeşilyurt, S., Gül, Ş. ve Demir, Y. (2013). Biyoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Çevresel Duyarlılığı: Ölçek Geliştirme Çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 38-54.