Okul İklimi Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 4, 1797 - 1811, 01.12.2018

Suzan Canlı , Hasan Demirtaş , Niyazi Özer

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.506842

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmada
öğretmenlerin algılarına dayalı geçerli ve güvenilir bir okul iklimi ölçeğinin
geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı
faktör analizi ve test-tekrar test korelasyonu için üç farklı çalışma grubu
üzerinde çalışılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi için çalışma grubu 264,
doğrulayıcı faktör analizi için çalışma grubu 242 ve test-tekrar test
korelasyonu için çalışma grubu 28 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada geçerlik çalışmaları kapsamında kapsam ve yapı geçerliği incelemesi
yapılmıştır. Kapsam geçerliğini sağlamak amacıyla okul müdürleri ve
öğretmenlerle görüşmeler yapılmış, alanyazın incelenmiş, ölçme aracında yer
alan ifadeler uzmanların ve öğretmenlerin görüşüne sunulmuştur. Yapı
geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Güvenirlik çalışması için ise iç tutarlılıkta Cronbach Alpha güvenirliği ve madde-toplam
korelasyonları, zamana karşı iç tutarlılıkta test-tekrar test korelasyonu
kullanılmıştır. Araştırmada ölçeğin toplam 23 maddeden oluşan beş faktörlü bir
yapıda olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen
uyum indeksi değerleri χ 2 /Sd= 3.080,GFI = .910, AGFI = .886, NNFI
(TLI)= .926,  CFI = .937,
RMSEA = .059,  RMR  = .057 olarak belirlenmiştir. Doğrulayıcı
faktör analizinden elde edilen değerler, ölçek için model-veri uyumunun kabul
edilebilir düzeyde olduğunu göstermiştir. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları kapsamında
yapılan analizler sonucunda, Cronbach Alpha iç
tutarlılık katsayısı demokratiklik ve
okula adanma boyutu için “.908”, liderlik
ve etkileşim boyutu için “.897”, başarı
etkenleri boyutu için “.753”, samimiyet
boyutu için “.852” ve çatışma boyutu
için “.730” olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin test-tekrar test güvenirlik (Pearson
korelasyon) katsayısı okul iklimi ölçeğinin demokratiklik
ve okula adanma boyutu için “.923”, liderlik
ve etkileşim boyutu için “.962”, başarı
etkenleri boyutu için “.826”, samimiyet
boyutu için “.914” ve çatışma boyutu
için “.946” olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda
yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular ölçeğin ilkokullarda, ortaokullarda ve liselerde görev yapan öğretmenlerin okul
iklimine ilişkin algılarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve
güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Ortaokul, Lise, Okul İklimi, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A review of the research. Review of Educational Research, 52(3), 368-420.
• Bilir, P. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün örgüt iklimi ve çalışanların katılımla ilgili algılamaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana. Brand, S., Felner, R. D., Seitsinger, A., Burns, A., & Bolton, N. (2008). A large scale study of the assessment of the social environment of middle, & secondary schools: The validity, & utility of teachers' ratings of school climate, cultural pluralism,, & safety problems for understanding school effects, & school improvement. Journal of School Psychology, 46, 507–535. Brookover, W. B., Schweitzer, J. H., Schneider, J. M. , Beady, C. H., Flood, P. K., & Wisenbaker, J. M. (1978). Elementary school social climate, & school achievement. American Educational Research Journal, 15(2), 301-318 Bulach, C.R., & Malone, B. (1994). The relationship of school climate to the implementation of school reform. Ers Spectrum, 12(4), 3-8. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (17. Baskı).Ankara: Pegem. Çağlayan, E. (2014). Okul binaları ve örgüt iklimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Çalık, T., & Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. (2. Baskı). Ankara: Pegem. Dönmez, B. (1992). İnönü Üniversitesi’nin örgütsel iklimi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya. Ellis, T. I. (1988). School Climate. Research Roundup, 4(2), 1-6. Freiberg, H. J. (1998). Measuring school climate: Let me count the ways. Educational Leadership, 56(1), 22-26. Gonder, P. O., & Hymes, D. (1994). İmproving school climate, & culture. (AASA Critical Issues Report No. 27) Arlington, VA: American Association of School Administrators. Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve Uygulama (Çev. S. Turan), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Hoy, W. K., Smith, P. A., & Sweetland, S. R. (2002). The Development of the Organizational Climate Index for High Schools: Its Measure, & Relationship to Faculty Trust. The High School Journal, 86 (2), 38-49. Hoy, W. K., Tarter, T. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/healthy schools: Measuring organisational climate. London: Sage. John, M. C., & Taylor, J. W. (1999). Leadership style, school climate,, & the institutional commitment of teachers, I n F o, 2(1), 25-57. Kallestad, J. H. (2010). Changes in School Climate in a Long-Term Perspective. Scandinavian Journal of Educational Research, 54(1), 1–14. Khurshid, F., & Zahur, B. (2012). Development of organizational climate scale for the high schools. International J. Soc. Sci. & Education, 2 (3), 492-498. Liu, Y., Ding, C., Berkowitz, M. W., & Bier, M. C. (2014). A psychometric evaluation of a revised school climate teacher survey. Canadian Journal of School Psychology, 29(1) 54–67. Mitchell, M. M., Bradshaw, C. P., & Leaf, P. J. (2010). Student, & teacher perceptions of school climate: A multilevel exploration of patterns of discrepancy. Journal School Health, 80(6), 271-279. Maloy, R. W., & Seldin, C. A. (1983). School climate, & school effectiveness: summary of teacher, student, & parent attitudes in one rural community. Research in Rural Education, 2(2), 65-67. Memduhoğlu, H. B. ve Şeker, G. (2010). Öğretmenlerin algılarına göre ilköğretim okullarının örgütsel iklimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-26. Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010).İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224. Peker, Ö. (1993). Okullarda örgütsel havanın çözümlenmesinde bir yöntem, Amme İdaresi Dergisi, 26(4), 21-43. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance, & descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), s. 23-74. Sweetland, S. R. and. Hoy, W. K. (2000). School characteristics, & educational outcomes: Toward an organizational model of student achievement in middle schools. Educational Administration Quarterly, 36(5 ), 703-729. Taymaz, H. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Thomas, A. R. (1976). The organizational climate of schools. International Review of Education, 22(4), 441-463. Turan, S. (1998, October 29-November 1).Measuring organizational climate, & organizational commitment in the Turkish educational context. Paper presented at the University Council for Educational Administration's Annual Meeting, St. Louis, Missouri, USA. Uysal, H. T., & Aydemir, S. (2014). Örgütsel iklimin çalışma psikolojisine etkisi: Sağlık sektöründe bir araştırma. International Periodical For The Languages, Literature, & History of Turkish or Turkic, 9(2),1557-1574. Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik Çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.