Ortaokul Fen Laboratuvarı Akademik Risk Alma Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 4, 1861 - 1876, 01.12.2018

İsa Deveci

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.506867

Öz

Bu
araştırmada, ortaokul fen laboratuvarlarında gerçekleştirilen deneysel
süreçlerde öğrencilerin akademik risk alma eğilimlerini belirlemeye yönelik bir
ölçme aracı geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 1285 ortaokul
öğrencisinden (5-8. sınıf) oluşmaktadır. Ölçme aracının yapı geçerliği için
açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör
analizi için 742 katılımcıdan elde edilen verilerden ve doğrulayıcı faktör
analizi için ise 543 katılımcıdan elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Açımlayıcı
faktör analizi ile üç faktörlü olarak belirlenen yapı DFA sonucunda ulaşılan
uyum indeksleri ile doğrulanmıştır. Geliştirilen ölçme aracında açıklanan
toplam varyans oranı %54.32 ve Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı .79’dur. Gerçekleştirilen
geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda 12 maddelik üç faktörden (temkinli
risk alma, analitik risk alma, koşulsuz risk alma) oluşan “Fen Laboratuvarı Akademik
Risk Alma Ölçeği” geliştirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, fen laboratuvarı, akademik risk alma, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Alpar, R. (2011). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. 3. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık. Altun, T. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumlarının incelenmesi: Trabzon ili örneği. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 2(1), 69-86. Ames, C., & Archer, J. (1988) Achievement goals in the classroom: Student’s learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267. Artun, H. ve Dağtekin, N. (2016). Derslerde teknolojinin kullanılmasına yönelik farkındalık ölçeği geliştirme çalışması. Journal of Education Faculty, 18(2), 686-705. Beavers, A. S., Lounsbury, J. W., Richards, J. K., Huck, S. W., Skolits, G. J., & Esquivel, S. L. (2013). Practical Considerations for Using Exploratory Factor Analysis in Educational Research. Practical Assessment, Research & Evaluation, 18(6), 1–13. Beckett, S. (2014). The art of failure: The importance of risk and experimentation, 4, NEA Arts Magazine, https://www.arts.gov/NEARTS/2014v4-art-failure-importance-risk-and-experimentation’den 15.08.2017 tarihinde alındı.
• Beghetto, R. A. (2009). Correlates of intellectual risk taking in elementary school science. Journal of Research in Science Teaching, 46(2), 210-223. Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606. Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 17. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık. Byrnes, J. P., Miller, D., & Schafer, W. (1999). Gender differences in risk taking: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 125, 367–383. Christensen, C. (2009). Risk and school science education. Studies in Science Education, 45(2), 205-223. Çelik, H., Bacanak, A. ve Çakır, E. (2015). Development of science laboratory entrepreneurship scale. Journal of Turkish Science Education, 12(3), 65-78. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Deveci, İ. ve Çepni, S. (2015). Öğretmen adaylarına yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 92-112. Ekici, D. İ. ve Balım, A. G. (2013). Ortaokul öğrencileri için problem çözme becerilerine yönelik algı ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 67-86. Eugene, O. (2010). Scientific risk-taking by young students fades with age. https://uonews.uoregon.edu /archive/news-release/2010/4/scientific-risk-taking-young students-fades-age’den 15.08.2017 tarihinde alındı. European Commission. (2015). Science education for responsible citizenship. Report to the european commission of the expert group on science education. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Fayolle, A., & Gailly, B. (2008). From craft to science: Teaching models and learning processes in entrepreneurship education. Journal of European Industrial Training, 32(7), 569-593. George, D., & Mallery, M. (2016). IBM SPSS Statistics 23 Step by Step: a simple guide and reference. (fourteenth edition). New York: Routledge. Gezer, M., İlhan, M., & Şahin, İ. F. (2014). Sosyal bilgiler odaklı akademik risk alma ölçeğinin (soaraö) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kalem Uluslarası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), 125-164. Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468. Hills, T., Stroup, W., & Wilensky, U. (2005, April). Patterns of risk seeking and aversion among preservice teachers: Mathematical decisions, preferences. Efficacy, and participation. In Annual Meeting of the American Educational Research Association, Montreal. Howes, R. (1975). Radiation Risks – A possible teaching topic. Physics Education, 10(6), 412-416. İlhan, M. ve Çetin, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin matematik odaklı akademik risk alma davranışları: bir ölçek geliştirme çalışması. E-International Journal of Educational Research, 4(2), 1-28. Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karatay, R. ve Doğan, F. (2016). Development of science process skill scale of 7th grade secondary school students. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-8. Keçeci, G. ve Zengin, F. K. (2015). Ortaokul öğrencilerine yönelik fen ve teknoloji tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Turkish Journal of Educational Studies, 2(2), 143-168. Kolstø, S. (2006). Patterns in students' argumentation confronted with a risk-focused socio-scientific issue. Science Education, 28(14), 1689-1716. Marsh, H. W., Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J. L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360. MEB. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. MEB. (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı, (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Merenda, P. F. (1997). A guide to the proper use of factor analysis in the conduct and reporting of research: Pitfalls to avoid. Measurement & Evaluation in Counseling & Development, 30(3), 156-164. Nuhoğlu, H. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim online, 7(3), 627-639. Pannell, D. J., Marshall, G. R., Barr, N., Curtis, A., Vanclay, F., & Wilkinson, R., (2006). Understanding and promoting adoption of conservation practices by rural landholders. Australian Journal of Experimental Agriculture, 46(11), 1407–1424. Scherer, R. F., Luther, D. C., Wiebe, F. A., & Adams, J. S. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763-770. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74. Serin, O., Serin, N. B. ve Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanteri'nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2), 446-458. Sontay, G., Gökdere, M. ve Usta, E. (2015). Ortaokul seviyesinde çevre okuryazarlık bileşenleri ile ilgili ölçek geliştirme çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 49-80. Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences. New York: Routledge Şardağ, M. ve Kocakülah, A. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerine yönelik bir bilimsel süreç becerileri testi geliştirme çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-32. Şener, N. ve Taş, E. (2016). Öğrencilerin fen bilimlerine ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Sosyal Bilimler Arastırmaları Dergisi, 6(14), 278-300. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th Edition). New York: Allyn ve Bacon. Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association. Weber, E. U., Blais, A. R., & Betz, N. E. (2002). A domain specific risk attitude scale: Measuring risk perceptions and risk behaviors. Journal of behavioral decision making, 15(4), 263-290. Yaman, S. ve Köksal, M. S. (2014). Fen öğrenmede zihinsel risk alma ve yordayıcılarına ilişkin algı ölçeği Türkçe formunun uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education, 11(3), 119-142. Yavuz, M., Kıyıcı, F. B. ve Yiğit, E. A. (2014). İlköğretim II. kademe öğrencileri için çevre okuryazarlığı ölçeği: Ölçek geliştirme ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 4(3), 39-52. Young, R. D. (1991). Risk-Taking in Learning, K-3. NEA Early Childhood Education Series. National Education Association Professional Library, PO Box 509, West Haven, CT 06516 (Stock No. 0354-3-00, $9.95; postage paid on pre-paid orders).
• Yücel, E. Ö. ve Özkan, M. (2014). Ortaokul öğrencilerine yönelik çevresel tutum ölçeği geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 27-48.