Öğretmen Adaylarının Okuma ve Yazma Tutumları İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 4, 1066 - 1076, 26.06.2012

Emre Ünal , Kamil İşeri

Öz

Amaç ve Önem: Bu çalışmada sınıf öğretmeni adaylarının okuma ve yazma tutumları ile akademik başarıları
arasındaki ilişki sorgulanmaktadır. Okuma ve yazma becerisi bireylerin eğitim yaşantıları ve bu
yaşantılarındaki pek çok unsurun temel belirleyicisi olmuştur. Okuma ve yazma becerisine doğrudan etki eden
unsurların başında bu becerilere ilişkin tutumlar gelmektedir. Tutumların davranışlar üzerindeki belirleyici
etkisinin olması eğitim sürecinde tutumların değiştirilmesi için uygun eğitim ortamlarının hazırlanmasını
gündeme getirmiştir. Bu değişiklik sürecinin en önemli basamaklarından biri tutumların ölçülmesidir. Bu
ölçme hem sürecin başında hem de eğitim sürecinin sonunda tutumların değişim düzeyini belirlemek amacıyla
kullanılmaktadır (Balcı, 2009, p. 1313). Öğretmen adaylarının okuma ve yazma tutumlarının akademik
başarıları üzerindeki etkisinin ortaya konması bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır.
Yöntem: Nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi ile tasarlanan bu çalışmada yapısal eşitlik
modellemesi ile hipotezler test edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın hipotezleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir: (1)
Öğretmen adaylarının okuma tutumları yazma tutumlarının anlamlı bir yordayıcısıdır, (2) Öğretmen
adaylarının okuma tutumları onların akademik başarılarının anlamlı bir yordayıcısıdır, (3) Öğretmen
adaylarının yazma tutumları onların akademik başarılarının anlamlı bir yordayıcısıdır. Araştırmada kullanılan
okuma ve yazma tutum ölçeği Temizkan ve Sallabaş (2009) tarafından geliştirilmiştir. Öğretmen adaylarına
uygulanan “Okumaya İlişkin Tutum Ölçeği” ve “Yazmaya İlişkin Tutum Ölçeği” geliştirenlerin yazılı izni
alındıktan sonra kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2009-2010 eğitim öğretim yılında öğrenim gören
Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği ana bilim dalı öğrencileri oluşturmaktadır. Okuma ve
yazma tutum ölçeğini doldurmaya gönüllü olan kişilerden veriler toplanmış, araştırmanın çalışma grubu toplam
255 kişiden oluşmuştur. Ölçekler üzerinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılarak, yapısal eşitlik
modeli kullanılarak çözümlemeler gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Hipotez 1 için oluşturulan modelde uyum iyiliği sonuçlarına göre RMSEA, CFI değerleri kabul
edilebilir, diğerleri ise iyi uyum sınırları içerisinde kalmıştır. Bu da hipotez 1 için oluşturulan modelin kabul
edildiği anlamına gelmektedir. Hipotez 2 için oluşturulan modelde uyum iyiliği sonuçlarına göre NFI, CFI,
GFI değerleri kabul edilebilir, RMSEA ve AGFI değeri ise iyi uyum sınırları içerisinde kalmıştır. Bu da
modelin hipotez 2 için oluşturulan modelin kabul edildiği anlamına gelmektedir. Hipotez 3 için oluşturulan
modelde uyum iyiliği sonuçlarına göre RMSEA NFI, GFI değerleri kabul edilebilir, CFI ve AGFI değeri ise iyi
uyum sınırları içerisinde kalmıştır. Bu da modelin hipotez 3 için oluşturulan modelin kabul edildiği anlamına
gelmektedir. Okuma tutumu yazma tutumunun anlamlı bir yordayısıcı olduğu hipotezi desteklenirken, okuma
ve yazma tutumlarının akademik başarıyı anlamlı bir şekilde yordamadığı, dolayısıyla bu hipotezlerin
reddedildiği görülmektedir.
Tartışma, Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın sonucunda da öğretmen adaylarının okuma tutumları yazma
tutumlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılırken, okuma ve yazma tutumlarının akademik
başarılarının anlamlı bir yordayıcısı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Günümüzde başarıya etki eden pek çok
faktörün (sınıfın fiziksel yapısı, ailenin sosyo ekonomik durumu, öğrencinin ders çalışma alışkanlıkları vb.
gibi) varlığından söz edilmektedir. Çalışkan (2000), ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin ailelerinin gelir düzeyleri
ile öğrencinin okuduğunu anlama başarısı arasında doğrusal bir ilişki olduğunu tespit etmiştir. Akay (2004),
ilköğretim 2. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin matematik problemlerini
çözme başarısını olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Şeflek (2006) ise araştırmasında anne ve baba
davranışlarının öğrencilerin okuduğunu anlama becerisini etkilediği ortaya koymuştur. Sabak (2007) yapmış
olduğu çalışmada ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri ile cinsiyetleri, yaşadıkları
evin kendilerine ait olma durumu, evlerinin bulunduğu çevrenin ekonomik durumu, kardeş sayısı betimsel
değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonuçlarına ulaşmıştır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde
araştırma neticesinde elde edilen sonucun okuma ve yazma tutumlarının tek başına akademik başarıyı
yordayamadığı da anlaşılabilir bir durum olmaktadır. Bu çalışma sonucu elde edilen bulgular neticesinde dört
temel dil becerisinin birbirlerini yordama düzeylerine ilişkin bir araştırmanın yapılması, yazma başarısı ile
yazma tutumu arasındaki ve okuduğunu anlama düzeyi ile okuma tutumu arasındaki ilişkileri deşifre
edebilecek çalışmaların yapılması, akademik başarıyı yordamada tümleşik dil becerilerinin tamamının ne
derece etki ettiğinin ortaya konması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

-

Analysis of the Relationship between Reading and Writing Attitudes of Teacher Candidates and Their Academic Achievements through the Structural Equation Model

Öz

Reading and writing skills are the main determinants of individuals' educational lives and many
other elements in their lives. The most prominent of the factors directly influencing reading and writing skills
is the attitudes towards these skills. The fact that attitudes have determining impact on behaviors has given rise
to the idea that suitable educational environments should be provided in order to improve attitudes in the
education process. The aim of this research was to investigate the impact of teacher candidates' reading and
writing attitudes on their academic achievements. In this study, designed with the survey method which is one
of the quantitative research methods, hypotheses were tested through the structural equation modeling. The
participants of the research were Classroom Teaching students enrolled at Niğde University, Faculty of
Education in the 2009-2010 Academic Year. The data were collected from people who volunteered to fill the
reading and writing attitude scale, and the working group of the research consisted of a total of 255
participants. It was concluded after the research that teacher candidates' reading attitudes are significant
predictors of their writing attitudes, and that their reading and writing attitudes are not significant predictors of
their academic achievements

Anahtar Kelimeler

Reading attitude, Writing attitude, Academic achievement, Structural equation model.

Kaynakça

• Acıyan, A. (2008), Ortaöğretim Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ve Akademik Başarı Düzeyi Arasındaki İlişki [The Relationship Between High School Students' Reading Habits and Academic Achievement Levels]. Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul: Unpublished Master's Thesis.
• Akay, A. A. (2004), İlköğretim 2. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Matematik Problemlerini Çözme Başarısına Etkisi [The Impact of Second-Grade Elementary School Students' Reading Comprehension Skills on their Achievements in Solving Maths Problems]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Istanbul: Unpublished Master's Thesis.
• Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim (4. baskı) [Language from the ground up: Linguistics in General (4th Edition)]. Ankara: TDK Yayınları.
• Akyol, H. (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri [Turkish Language Teaching Methods İn Accordance With The New Program]. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Aronson, E., Wilson, T.-D. and Akert, R. M., (2004), Social Psychology (Forth Edition). New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Ateş, M. (2008), İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeyleri ile Türkçe Dersine Karşı Tutumları ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki [The Relationship Between Elementary Education Second-Level Students' Reading Comprehension Levels and Their Attitudes towards Turkish Language Course and Academic Achievements] . Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya: Unpublished Doctorate Thesis.
• Bagozzi, R.P. (1981), “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. A comment”, Journal of Marketing Research. 18 (3) 375-381.
• Balcı, A. (2009). “İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumları ve Okuduğunu Anlama Düzeyleri [Elementary school eighth-grade students' attitudes towards reading and their reading comprehension levels]”, Journal of New World Sciences Academy Education Sciences. 4 (4) 1308-1330.
• Bazerman, C. (1980), “A Relationship between Reading and Writing: The Conversational Model”. College English. 41(6) 656-661.
• Bloom, B, S (1995), İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme (Trans. Durmuş Ali Özçelik) [Human Characteristics and School Learning] Istanbul: Milli eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analiz El Kitabı (11Baskı) [Data Analysis Handbook for Social Sciences], Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Çalışkan, M. (2000), Ailenin Bazı Sosyo-Ekonomik Faktörlerinin Öğrencinin Okuduğunu Anlama Başarısına Etkisi [The Impact of Families' Various Socioeconomic Factors on Students' Achievements in Reading Comprehension] Abant izzet Baysal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu: Unpublished Master's Thesis.
• Demirel, Ö. and Ün, K. (1987), Eğitim Terimleri Sözlüğü [Education Dictionary]. Ankara: Şafak Matbaası.
• Demirel, Ö. and Şahinel, M. (2006), Türkçe Öğretimi [Turkish Teaching]. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Fidan, N. and Baykul, Y. (1994), İlköğretimde Temel İhtiyaçların Karşılanması. (Meeting the Basic Needs in Elementary Education), Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 10
• Fitzgerald, J. and Sahanahan, T. (2000), Reading and Writing Relations and Their Development”, Educational Development, 35 (1), 39-50.
• Güngör, E. (2009), İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığı ile Türkçe Dersi Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [An Analysis of the Relationship between Elementary School Fifth-Grade Students' Book-Reading habits and their Turkish Language Course Academic Achievements], Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana: Unpublished Master's Thesis..
• Hair, J.F. Jr., Andreson, R.E. Tahtam, R.L. and Black, W.C. (1998), Multivariate data analysis (5th Ed.). New Jersey: Prentice-Hall International Inc.
• Hoyle, R.H. (1995), Structural equation modeling: concepts, issues and applications. London: Sage Publication Inc.
• İnceoğlu, M. (2004), Tutum, Algı, İletişim [Attitude, Perception, Communication]. Ankara: Kesit Tanıtım Ltd. Şti.
• İskender, P. (2007), Öğretmen Adaylarının Tarih Dersine İlişkin Tutumları [Teacher Candidates' Attitudes towards the History Course], Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 15 (2) 631-638.
• Kaleağası, İ. (2009), İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Beceri Düzeyleri ile Türkçe Dersi Akademik Başarısı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi [Determination of the Relationship between Elementary School Fourth- and Fifth-Grade Students' Written Expression Skills and Turkish Language Course Academic Achievement Levels]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana: Unpublished Master's Thesis.
• Karakuş, İ. (2000), Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi -Öğretmen El Kitabı [Teaching Turkish language and Literature- Teachers' Handbook]. Ankara: Sistem Ofset Yayınları.
• Oral, G. (2008), Yine Yazı Yazıyoruz [We Are Writing Again] (3rd Edition). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Özbay, M. (2006), Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri [Special Teaching Methods of Turkish Language]. Ankara: Öncü Yayıncılık.
• Özbay, M. and Uyar, Y. (2009), İlköğretim Ikinci Kademe Öğrencileri için Okumaya Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması [The Development of reading attitude scale for secondary level students: study on the validity-reliability], Journal of New World Sciences Academy Education Sciences. 4 (2) 632-651.
• Sabak, E. (2007), İlköğretim 3. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama Becerilerini Etkileyen Ekonomik ve Demografik Faktörler [Economic and Demographic Factors Affecting Elementary School Third-Grade Students' Reading Comprehension Skills in Turkish Course] Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep: Unpublished Master's Thesis.
• Salvatory, M. (1983). “Reading and Writing a Text: Correlations between Reading and Writing Patterns”, College English. 45 (7) 657-666.
• Schumacker, R.E. 2004. Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc.
• Sever, S. (2004), Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme [Teaching of Turkish Language and Full Learning] (4th Edition). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, S., Kaya, Z. and Aslan, C. (2006), Etkinliklerle Türkçe Öğretimi [Teaching Turkish through Activities]. Ankara: MORPA Yayınları.
• Şeflek Kovacıoğlu, N. (2006), İlköğretim İkinci Sınıflarında Aile Çevresi ve Çocuğun Okumaya Karşı Tutumu lie Okudugunu Anlama Becerisi Arasındaki İlişkiler. (Relationships Between Elementary School Second-Grade Students' Attitudes towards Reading and Their Reading Comprehension Skills) Istanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Şimşek, Ö. F. (2007), Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. [Introduction to the Structural Equation Modelling: Principles and LISREL Practices] Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Tekin, H. (1980), Okullarımızdaki Türkçe Öğretimi [Turkish language Teaching in Our Schools] Ankara: Mars Matbaası.
• Temizkan, M. and Sallabaş, E. (2009), Öğretmen Adaylarının Okuma ve Yazmaya Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması [Comparison of Teacher Candidates' Attitudes towards Reading and Writing], Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences). 8 (27) 155-176.
• Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu [A Guide to the Development of Likert-type
• Scale) (2nd Edition). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Öğretmen Adaylarının Okuma ve Yazma Tutumları İle
• Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi