The Doctrine of the Unity of the Virtues in Rāghib al-Isfahānī as a Solution to the Problem of the Interconnectedness of the Virtues

Yıl 2019, Sayı: 52, 173 - 193, 31.12.2019

İbrahim Aksu

https://doi.org/10.29288/ilted.583890

Öz

This article aims at
revealing the details of the reception of a philosophical doctrine, emerged
firstly in ancient Greek thought from the aspiration of answering to the
question of how the virtues are related, by one of the foremost figures of
Islamic Philosophy, Rāghib al-Isfahānī (d. V./XI^th Century). The
doctrine, which is called “The Unity of the Virtues” in modern ethical
literature, was accepted and after a particular kind of interpretation, was
transformed into a solution by him. However, this solution was encapsulated,
and as is, it is far away from giving satisfactory responses to the inquiries
intended for its consistency and explanatoriness. Thereby, it needs to be
grounded and elaborated by staying within the boundaries of the philosophy of
al-Isfahānī. To that end, this paper will firstly show how the doctrine emerged
and then analyze its reception by al-Isfahānī.

Anahtar Kelimeler

Raghib al-Isfahānī, Islamic Ethics, Virtue, Unity of the Virtues, Reciprocity of the Virtues

Erdemler Arası İrtibat Problemine Bir Çözüm Olarak Râgıb el-İsfahânî’de Erdemlerin Birliği Öğretisi

Öz

Bu makale, erdemlerin birbirleri ile nasıl bir
irtibat içinde oldukları sorusuna yanıt verebilmek maksadıyla ilk kez antik
Yunan düşüncesinde ortaya çıkmış felsefî bir öğretinin İslam felsefesinin önde
gelen isimlerinden biri olan Râgıb el-İsfahânî (ö. V./XI. Yüzyıl) tarafından ne
şekilde ele alındığını ortaya koymayı hedeflemektedir. Modern ahlâk felsefesi
literatüründe genel itibariyle “Erdemlerin Birliği” şeklinde adlandırılan
ilgili öğreti, İsfahânî tarafından kabul edilmiş ve belirli bir yorum
süzgecinden geçtikten sonra bir çözüm önerisine dönüştürülmüştür. Ancak
muhtasar biçimde ifade edildiği görülen bu öneri, mevcut haliyle kendisine yönelen
ve tutarlığı ile açıklayıcılığını tartışmaya açan sorulara cevap verebilmekten
bir hayli uzaktır. O nedenle söz konusu önerinin yine İsfahânî felsefesi
içerisinde kalınarak temellendirilmesi ve detaylandırılması gerekmektedir. Bu
maksatla kaleme alınan ve iki ana başlığa ayrılan elinizdeki çalışma, öncelikle
erdemlerin birliği öğretisinin nasıl doğduğunu ortaya koyacak, sonrasında ise
onun İsfahânî tarafından tevârüsünü analiz edecektir.

Anahtar Kelimeler

Râgıb el-İsfahânî, İslam Ahlak Felsefesi, Erdem, Erdemlerin Birliği, Erdemlerin Mütekâbiliyeti

Kaynakça

• Adams, Robert Merrihew. A Theory of Virtue: Excellence in Being for the Good. Oxford: Clarendon Yayınları, 2006.
• Annas, Julia. Intelligent Virtue. Oxford: Oxford University Yayınları, 2011.
• Annas, Julia. The Morality of Happiness. Oxford: Oxford University Yayınları, 1995.
• Aquinas, Thomas. Treatise on the Virtues. İngilizce trc. John A. Oesterle. Notre Dame: University of Notre Dame Yayınları, 1984.
• Aristotle. Nicomachean Ethics. İngilizce trc. C.D.C. Reeve. Indianapolis: Hackett Yayınları, 2014.
• Boone, Mark J. “The Unity of the Virtues and the Degeneration of Kallipolis”. Apeiron 44/2 (2011): 131-146.
• Cooper, John M. “The Unity of Virtue”. Social Philosophy and Policy 15/1 (1998): 233-274.
• Çapak, İbrahim. “Nefis Kaynaklı Problemlerin Aşılması: İsfahanî Örneği”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/2 (Güz 2015): 77-91.
• Deslauriers, Marguerite. “How to Distinguish Aristotle’s Virtues”. Phronesis 47/2 (2002): 101-126.
• Gafarov, Anar. Râğıb el-İsfahânî’nin İnsan ve Ahlâk Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004.
• Gardiner, Stephen M. “Aristotle’s Basic and Non-Basic Virtues”. Oxford Studies in Ancient Philosophy 20 (2001): 261-295.
• Irwin, Terence. “Disunity in the Aristotelian Virtues”. Oxford Studies in Ancient Philosophy: Supplementary Volume. Ed. Julia Annas, 61-78. Oxford: Oxford University Yayınları, 1988.
• Irwin, T.H. Plato’s Ethics. New York: Oxford University Yayınları, 1995.
• İsfahânî, Râgıb. Erdemli Yol. Trc. Muharrem Tan. 2. Baskı. İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
• İsfahânî, Râgıb. Kitâbu’ẕ-Ẕerî‘a ilâ mekârimi’ş-şerî‘a. Thk. Ebu’l-Yezîd Ebû Zeyd el-‘Acemî. 2. Baskı. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2010.
• İsfahânî, Râgıb. “Risâle fî fażîleti’l-insân bi’l-‘ulûm”. Risâle fî edebi’l-iḫtilâṭi bi’n-nâs ve resâilu uḫrâ. Thk. Ömer Abdurrahman es-Sârîsî, 135-183. Amman: Ervika li’d-Dirâse ve’n- Neşr, 2015.
• İsfahânî, Râgıb. Tafṣîlu’n-neş’eteyn ve taḥṣîlu’s-sa‘âdeteyn. Thk. Abdülmecîd en-Neccâr. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
• Kenny, Anthony. Antik Felsefe. Trc. Serdar Uslu. 2. Baskı. İstanbul: Küre Yayınları, 2018.
• Mohamed, Yasien. The Path to Virtue: The Ethical Philosophy of al-Rāghib al-Isfāhāni: An Annotated Translation, With Critical Introduction of Kitāb al-Dharī‘ah ilā Makārim al- Sharī‘ah. Kuala Lumpur: International Institute of Islamic Thought and Civilization Yayınları, 2006.
• Penner, Terry. “The Unity of Virtue”. Plato 2: Ethics, Politics, Religion, and the Soul. Ed. Gail Fine, 78-104. Oxford: Oxford University Yayınları, 1999.
• Plato. “Laches”. Complete Works. Haz. John M. Cooper, 664-686. Cambridge: Hackett Publishing Company Yayınları, 1997.
• Plato. “Meno”. Complete Works. Haz. John M. Cooper, 870-897. Cambridge: Hackett Publishing Company Yayınları, 1997.
• Plato. “Protagoras”. Complete Works. Haz. John M. Cooper, 746-790. Cambridge: Hackett Publishing Company Yayınları, 1997.
• Russell, Daniel C. Practical Intelligence and the Virtues. Oxford: Clarendon Yayınları, 2009.
• Sreenivasan, Gopal. “Disunity of Virtue”. The Journal of Ethics 13/2-3 (2009): 195-212.
• Telfer, Elizabeth. “The Unity of the Moral Virtues in Aristotle’s ‘Nicomachean Ethics’”. Proceedings of the Aristotelian Society: New Series 90 (1989-1990): 35-48.
• Toner, Christopher. “The Full Unity of the Virtues”. The Journal of Ethics 18/3 (September 2014): 207-227.
• Türker, Ömer. “Telâzüm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40: 394. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
• Vlastos, Gregory. “The Unity of the Virtues in the Protagoras”. Gregory Review of Metaphysics 25/3 (March 1972): 415-458.
• Watson, Gary. “Virtues in Excess”. Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition 46/1 (July 1984): 57-74.