Karaca-Sucu Psycho-Social Adaptation Scale for Emigrants

Yıl 2024, Sayı: 62, 1 - 12

Faruk Karaca , Gülistan Sucu

https://doi.org/10.29288/ilted.1451036

Öz

The topic of adaptation is one of the important subjects in both social psychology and sociology. Emigration is one of the factors that profoundly influence the phenomenon of psycho-social adaptation, which is affected by numerous factors in settled cultures. Although there are a few functional scales on adaptation in the literature, the scales that can be used specifically with emigrants are almost nonexistent. Difficulty in reaching emigrants, language proficiency and the fact that emigrants are not easily persuaded to participate in empirical research are the primary reasons for the limited number of scales that can be used in studies with individuals who have experienced emigration. In this study, the psychometric properties of the scale developed to measure the adaptation level of adaptation of emigrants living in a different culture for a relatively long period to their new environment are presented. Data were collected through face-to-face interviews with 600 Afghan (Uzbek) emigrants residing in various provinces of Turkey, using a draft form consisting of 40 items prepared during the scale development process. Participants were selected from Afghan (Uzbek) emigrants over the age of 15 who have been living in Turkey for at least five years. To determine the construct validity of the scale, an exploratory factor analysis was conducted with 320 participants, and as a result of the analysis, a five-dimensional structure consisting of 25 items was obtained. The dimensions were named as follows, "behaviouralsubcultural preservation," "sense of belonging," "integration with local people," "emotional satisfaction," and "relationships with authority". To confirm the structure formed as a result of the exploratory factor analysis, an application was carried out with a second emigrant group of 250 participants and the results of the confirmatory factor analysis applied to the data obtained were found to support the five-factor structure of the scale to a great extent. Cronbach’s alpha coefficient, indicating the reliability of the scale, was calculated as α=.76. When the psychometric data produced about the scale are collectively evaluated, it is concluded that the developed scale is a valid and reliable measurement tool that can be used in studies with emigrants who have experienced emigration.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Emigration, Adaptation, Emigrant Adaptation, Psychosocial Adaptation, Scale Development, Psychometric Properties

KARACA-SUCU GÖÇMENLER İÇİN PSİKO-SOSYAL UYUM ÖLÇEĞİ

Öz

Uyum konusu gerek sosyal psikolojinin gerekse sosyolojinin önemli konularından biridir. Göç, yerleşik kültürlerde birçok faktörün etkili olduğu psiko-sosyal uyum olgusunu derinden etkileyen faktörlerdendir. Literatürde az da olsa uyum konusunda işlevsel ölçek bulunmakla birlikte göçmenler üzerinde kullanılabilecek ölçekler yok denecek kadar az sayıdadır. Göçmenlere ulaşmanın güçlüğü, dil yeterliliği ve göçmenlerin tecrübi araştırmalara katılmaya kolay ikna olmaması gibi nedenler; göç deneyimi yaşayan bireylerle yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek ölçeklerin az sayıda olmasının başlıca nedenlerindendir. Çalışmada görece uzun bir zaman dilimi farklı bir kültürde yaşayan göçmenlerin yaşadıkları yeni ortamlarına uyum düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilen ölçeğin psikometrik özellikleri sunulmuştur. Ölçek geliştirme sürecinde 40 madde halinde hazırlanan taslak formuyla Türkiye’nin farklı illerinde yaşayan 600 Afgan (Özbek) göçmenle yüz yüze görüşmeler sonucunda veriler elde edilmiştir. Katılımcılar en az beş yıldan beri Türkiye’de yaşayan 15 yaş üstü Afgan (Özbek) göçmenlerden seçilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğini tespit etmek amacıyla 320 katılımcıyla açımlayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş, bu analiz sonucunda 25 maddeden oluşan beş boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Boyutlar sırasıyla “davranış-alt kültürü koruma”, “aidiyet”, “yerel halkla kaynaşma”, “duygusal tatmin” ve “otoriteyle ilişkiler” şeklinde isimlendirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda oluşan yapıyı doğrulamak amacıyla 250 katılımcılı ikinci bir göçmen grubuyla uygulama gerçekleştirilmiş ve elde edilen verilere uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin beş faktörlü yapısını büyük ölçüde desteklediği görülmüştür. Ölçeğin güvenirliliğini gösteren Cronbach alpha katsayısı α=.76 olarak hesaplanmıştır. Ölçekle ilgili üretilen psikometrik veriler topluca değerlendirildiğinde geliştirilen ölçeğin göç deneyimi yaşayan göçmenlerle yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Göç, Uyum, Göçmen Uyumu, Psikososyal Uyum, Ölçek Geliştirme, Psikometrik Özellikler

Kaynakça

• Aker, Tamer vd. “Zorunlu İç Göç: Ruhsal ve Toplumsal Sonuçlar”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3 (2002), 97-103.
• Akhtar, Salman. Göç ve Kimlik Kargaşa ve Dönüşüm. çev. Sedef Ayhan. İstanbul: Deniz Matbaa, 2018.
• Aydın, Ayşegül. “Avrupa Birliğinin Uluslararası Göç Politikaları Bağlamında Almanya ve Almanya’daki Mülteciler”. BELGİ 2/14 (2017), 538-551.
• Balcı, Şükrü - Öğüt, Nesrin. “Yabancı Uyruklu Üniversite Öğrencileri Arasında Kültürleşme ve Kültürleşme Stratejileri”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 42.1 (2019), 49-62.
• Barry, Declan T. “Development of a New Scale for Measuring Acculturation: The East Asian Acculturation Measure (EAAM)”. Journal of Immigrant Health 3/4 (2001), 193-197.
• Barun, Merve Nur. 2018 PISA Verilerine Göre Öğrenci Başarısını Belirleyen Faktörler ve Analizi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Berry, John W. “Acculturation: Living Successfully in Two Cultures”. International Journal of Intercultural Relations 29 (2005), 697-712.
• Berry, John W. “Immigration, Acculturation, and Adaptation”. Applied Psychology 46/1 (1997), 5-34.
• Canbey Özgüler, Verda. “Göç ve Uyum Politikaları Migration and Integration Policies”. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics 1/1 (2018), 1-18.
• Çelik, Harun. Geçici Koruma Altına Alınan Suriyelilerin Dindarlık Düzeyleri ve Başa Çıkma Yöntemleri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Çokluk, Ö. vd. Sosyal bilimler için Çok Değişkenli İstatistik, SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2010.
• Devellis, Robert F. Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar. çev. Tarık Totan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
• Erkan, Rüstem- Erdoğan, M. Yüksel. “Göç ve Çocuk Suçluluğu”. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi 3/9 (2006), 79-90.
• Field, Linda S. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. New York: Sage Publications, 2013.
• Göçmez, Ensar. Göç ve Kente Uyum Sürecinde Kimlik İnşası ve Din: Zeytinburnu Afganistan Özbekleri Örneği. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• Göçmez, Ensar- Çelik, Celalettin. “Kültürleşme Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Dorlion Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 1/2 (2023), 318-336.
• Gönültaş, Burak Miraç - Kelebek, Görkem. “Metropollerde Önemli Bir Realite: Göç, Çocuk Suçluluğu ve Sosyal Hizmet Odağında Çözüm Önerileri”. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1/2 (2017), 142-155.
• Gülmez, Selin Cennet - Öztürk, Ahu. “Göç Yaşantısı Çerçevesinde Çocukta Psikososyal Uyum Süreci Üzerine Bir İnceleme”. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 40/2 (2018), 449-481.
• Gün, Zübeyir- Bayraktar, Fatih. “Türkiye’de İç Göçün Ergenlerin Uyumundaki Rolü”. Türk Psikiyatri Dergisi 19/2 (2008), 167-176.
• Gürbüz, Sait - Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Johnson, Richard A. - Wichern, Dean W. Applied Multivariate Statistical Analysis. USA: Prentice Hall, 2007.
• Kaya, Özgür Salih. “Göçmenler İçin Sosyal Uyum Ölçeği (GSUÖ): Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 26/2 (2022), 353-368.
• Kline, Rex B. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. 4th ed. New York: The Guilford Press, 2016.
• Mekoa, I.- Busari, D. “Social Cohesion: Its Meaning and Complexities”. Journal of Social Sciences 14 (2018), 107-115.
• Mercan Uzun, Elif - Bütün, Eda. “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri”. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi 1/1 (2016), 72-83.
• Neto, FéLix. “Social Adaptation Difficulties of Adolescents with Immigrant Backgrounds”. Social Behavior and Personality An Intrnational Journal 30/4 (2002), 335-345.
• Özcan, Zeynep. “Göçün Travmatik Etkilerini Azaltmada Sosyal Desteğin Rolü Üzerine Deneysel Bir Araştırma”. Bilimname 37 (2019), 1001-1028.
• Özçürümez, Saime - İçduygu, Ahmet. Zorunlu Göç Deneyimi ve Toplumsal Bütünleşme Kavramlar, Modeller ve Uygulamalar ile Türkiye. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2020.
• Özdamar, Kazım. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitapevi, 2017.
• Pernice, Regina - Brook, Judith. “Relationship of Migrant Status (refugee or immigrant) to Mental Health”. Int J Soc Psychiatry 40/3 (1994), 177-188.
• Polat Uluocak, Gonca. “İç Göç Yaşamış ve Yaşamamış Çocukların Okulda Uyumu”. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 26 (2009), 35-44.
• Sağır, Zeynep. Mültecilerde Dini Başa Çıkma ve Ruh Sağlığı. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Sam, David L. - Berry, John W. “Acculturation: When Individuals and Groups of Different Cultural Backgrounds Meet”. Perspectives on Psychological Science 5 (2010), 472-481.
• Saygın, Sezel - Hasta, Derya. “Göç, Kültürleşme ve Uyum”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 10/3 (2018), 302-323.
• Sır, Aytekin vd. “Zoraki İç Göçün Ruh Sağlığına Etkileri Üzerine Bir Ön Çalışma”. Klinik Psikiyatri Dergisi 1/2 (1998), 83-88.
• Szapocznik, José, vd. “Theory and Measurement of Acculturation”. Interamerican Journal of Psychology 12 (1978), 113-130.
• Şeker, B. Dilara - Akman, Emine. “Uluslararası Öğrencilerin Psikolojik ve Sosyokültürel Süreçleri”. Cukurova Medical Journal 41/3 (2016), 504-514.
• Tabachnick, Barbara G.- Fidell, Linda S. Using Multivariate Statistics (Five Edititon). USA: Pearson, 2013.
• Tanrıverdi, Abdullah. Kayseri’deki Suriyelilerde Kültürel Uyum ve Din. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Tol, Gönül. “Entegrasyonu Etkileyen Makro Düzey Etkenler: Almanya ve Hollanda’da Türkler”. Migration Letter 9/4 (2012), 303-310.
• Tuzcu, Ayla - Bademli, Kerime. “Psychosocial Aspects of Migration”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry 6/1 (2014).
• Ward, C. - Kennedy, A. “The Measurement of Sociocultural Adaptation”. International Journal of Intercultural Relations 23/4 (1999), 659-677.
• Ward, Colleen - Fischer, Ronald. “Personality, Cultural Intelligence, and Cross-Cultural Adaptation”. Handbook of Cultural Intelligence. 159-173. New York, 2008.
• Westermeyer, Joseph. Mental Health for Refugees and Other Migrants Social and Preventive Approaches. U.S.A: C.C. Thomas, 1989.
• Wilson, J. Exploring The Past, Present and Future of Cultural Competency Research: The Revision and Expansion of the Sociocultural Adaptation Construct. Wellington: Victoria University of Wellington, Unpublished Doctoral Dissertation, 2013.
• Yalçın, Önder. Sosyokültürel Uyum Ölçeği (SCAS-R)’nin Gaziantep/Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Göçmenler Örneğinde Arapça’ya Uyarlama, Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Yaşlıoğlu, M. Murat. “Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 46 (2017), 74-85.