TÜRK ULUSAL KİMLİĞİNİN İNŞASINDA GÜNEŞ DİL TEORİSİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 6, 19 - 39, 11.07.2020

Mehmet Tayanç Adem İnce

Öz

Bireyler veya topluluklar tarihten beri sürekli kendilerini diğerinden/ötekinden ayıran çeşitli farklılaştırıcı, ayrımsayıcı ve ötekileştirici birtakım göstergelerle ifade etme çabasında bulunmuştur. Yaşanan küresel gelişmeler de bireyleri olduğu gibi toplulukları da bir kimlik arayışına sürüklemiştir. Hem dünyada hem de Türkiye’de yaşanan toplumsal, kültürel, ekonomik, siyasî ve ideolojik gelişmeler tüm toplumlarda olduğu gibi Türk toplumunda da bir kimlik inşa etme sürecini başlatmıştır. Kimlik inşa etme sürecinde kullanılan araçların başında ise şüphesiz dil olgusu gelmektedir. Çünkü dil hem bireyler hem de toplumlar için değişim ve dönüşümün en büyük habercisidir. Bu nedenle dil olgusu, Türk ulusal kimliğinin inşasında da önemli bir araç olarak kullanılmıştır. Oluşturulmak istenen yeni ve modern toplum, dil üzerinden veya dil aracılığıyla oluşturulmaya çalışılmıştır.
Yapılan bu çalışmada, yaşanan küresel gelişmelere bağlı olarak dil ve kimlik olgusunun değişimi ve bunun Türk toplumuna yansıması incelenmiştir. Bunun yanında Cumhuriyet sonrası uygulanan dil politikaları, dil kavramının kimlik inşa etme üzerindeki etkisi, ulus-kimlik arasındaki ilişki ve Türk ulusal kimliğinin oluşumunda “Güneş Dil Teorisi”nin rolü ve önemi araştırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil, Kimlik, ulus

Kaynakça

• Akçam, T, (2006). FromEmpiretotheRepublic, London: ZedBooks.
• Akçura, Y, (1976). Üç Tarz-ı Siyâset (Three Ways of Policy), İstanbul: TTK Yayınları.
• Aydın, S. (2002). Cumhuriyetin İdeolojik Şekillenmesinde Antropolojinin Rolü: Irkçı Paradigmanın Yükselişi ve Düşüşü, (Der. Tanıl Bora & Murat Güntekingil) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce-Kemalizm içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Banarlı, N. S, (2012).Türkçenin Sırları, İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
• Bayart, Jean-F (1999), Kimlik Yanılsaması (Çev. Mehmet Moralı), İstanbul: Metis Yayınları.
• Bayraktar, Ö, (2012), Güneş Dil Teorisi: “Batı” ve “Türk” Arasındaki Sınırı İdare Etmek, Journal of Global Studies Special Issue pp. 137-149.
• Cagaptay, S, (2006). PassagetoTurkishness, ImmigrationandReligion in Modern Turkey. In: GÜLALP, H. (ed.) Citizenship and Ethnic Conflict. London: Routledge.
• Connlly, W. E. (1995). Kimlik ve Farklılık,(Çev. Ferma Lekesizalın), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Copeaux, E, (1998). Türk Tarih Tezinden Türk-İslam Sentezine, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Çayır, K, (2016).Yeni Sosyal Hareketler, (Ed: Kenan Çayır), İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• Demir, G. Y, (2010).Türk Tarih Tezi ile Türk Dil Tezinin Kavşağında Güneş Dil Teorisi, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 19.
• Erdemir, F. H. B, (2005).Avrupa Kimliği: Pan-Milletçilikten Post-Milletçiliğe, Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Ergün, M, (1982). Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara: DTCF.
• Habermas, J, (2010). “Öteki” Olmak, “Öteki”yle Yaşamak, (Çev. İlknur Aka), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gallner, E, (2013), Uluslar ve Ulusçuluk, İstanbul: Hil Yayınları.
• Göle, N, (2012), Seküler ve Dinsel: Aşınan Sınırlar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Güvenç, B,(1994).Türk Kimliği, Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, S. 1, 1994.
• İğdemir, U,(1963). Atatürk'ün Emriyle Hazırlanan Program. Belleten 27, 644.
• İnan, A. A,(1998).Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk'ün El Yazıları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kalın, İ,(2016).Ben, Öteki ve Ötesi: İslam- Batı İlişkilerine Giriş, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Karakaş, M,(2013).Türkiye’nin Kimlikler Siyaseti ve Sosyolojisi, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), Cilt/Volume: 8, Sayı/Number:2.
• Karakaş, M, (2015). Modernlik, Küreselleşme ve Türkiye’nin Kimlikler Evreni, İstanbul: Küre Yayınları.
• Kaplan, M,(1983).Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karpat, K,(1987).Kimlik Sorusunun Türkiye’ deki Tarihi, Sosyal ve İdeolojik Gelişmesi ” Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, İstanbul: Bağlam Yayınları, s.23.
• Kellner, D, (2012). Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşası, (Çev: Gülcan Seçkin), İstanbul: Doğu Batı, Sayı:15.
• Korkmaz, Z, (2007).Atatürk ve Kültürel Alandaki Çağdaşlaşmada Türk Dilinin Yeri, Türk Dili: Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 661, s. 39-52.
• Komisyon, (2010), Dil Yarası, Diyarbakır, Disa Yayınları.
• Komisyon, (2008), Güneş Dil Teorisi ve Komisyon Raporu, https://yenidenergenekon.com/111-gunes-dil-teorisi-ve-komisyon-raporu/ (Erişim Tarihi: 14. 11.2019)
• Mango, A, (1999), Atatürk, London: John Murray.
• Nişanyan, S, (2010), Adını Unutan Ülke (Türkiye'de Adı Değiştirilen Yerler Sözlüğü), İstanbul: Everest Yayınları.
• Özel, C, (2017), Ne Benimsin Ne Kara Toprağın: Türk Ulusal Kimliği İçerisinde Dinin Konumunun Makro Dönüşümler Ekseninde Bir Analizi,Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10 Sayı: 53, ss:875-890.
• Sadoğlu, H, (2003).Türkiye’de Ulusçuluk ve Dil Politikaları, İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Smith, A. D, (2010).Milli Kimlik, (Çev. Bahadır Sina Şener), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şendeniz, Ö. (2014), Erken Cumhuriyet Dönemi Dil Politikaları: Güneş Türk Dil Teorisi’nin Türk Basınında Yansımaları, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi Yıl: 10, Sayı: 20, ss: 307-326.
• Toprak, Z, (2015).Darvin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji, İstanbul: Doğan Kitap.
• Yıldırım, E, (2016), Millet ve Milletçiliğe Dair Kavramlar ve Sınıflandırmaların Ötesinde: Yeni Bir Model Önerisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 12, Sayı 28, ss: 123-141.
• Yıldız, A, (2001). Ne Mutlu Türk'üm Diyebilene, İstanbul: İletişim Yayınları.