Foucaultcu Felsefenin Said’in Oryantalizm'ine Etkisi

Yıl 2024, Sayı: 14, 353 - 372, 17.07.2024

M. Metehan Mete

https://doi.org/10.53791/imgelem.1457728

Öz

Edward Said’in geliştirdiği oryantalizm teorisi, Batı’nın Doğu’yu temsil etme şekillerini ve bu temsillerin politik ve epistemolojik çıktılarını analiz etmek açısından güncelliğini koruyan önemli bir çalışmadır. Said bu çalışmasında oryantalizmi, Batı’nın Doğu’ya tahakkümü için kullandığı bir bilgi ve güç biçimi olarak betimlemektedir. Said’in görüşlerinin oluşmasında Michel Foucault’nun iktidar, bilgi, söylem gibi kavramları kullanma biçiminin önemli bir tesiri olduğu bilinmektedir. Bu çalışma Foucault’nun Edward Said ile fikrî etkileşimini, Said’in oryantalizm kanaatlerinin oluşumundaki etkisini ve Said’in Foucaultcu felsefeyi yöntem olarak ne şekilde benimsediğini tartışmaktadır. İlgili literatürün taranması ile oluşturulan çalışmada ayrıca Said’in Foucault okumasına dair eleştirilere yer verilmiş ve Oryantalizm eserine çerçeve oluşturan düşünceleriyle Foucault’nun oryantalist gelenekteki konumu sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Edward Said, Michel Foucault, Oryantalizm, Söylem, İktidar.

The Influence of Foucaultian Philosophy on Said's Orientalism

Öz

The theory of orientalism developed by Edward Said is an important work that remains relevant in terms of analysing the ways in which the West represents the East and the political and epistemological outcomes of these representations. In this work, Said describes orientalism as a form of knowledge and power used by the West for the domination of the East. It is known that Michel Foucault's use of concepts such as power, knowledge and discourse had a significant influence on Said's views. This study discusses Foucault's intellectual interaction with Edward Said, the influence of Foucault on the formation of Said's views on Orientalism, and how Said adopted Foucauldian philosophy as a method. The study, which is based on a review of the relevant literature, also includes criticisms of Said's reading of Foucault and questions Foucault's position in the orientalist tradition with his ideas that form the framework of his work Orientalism.

Anahtar Kelimeler

Edward Said, Michel Foucault, Orientalism, Discourse

Kaynakça

• Ahmad, A. (1995). Teoride Sınıf, Ulus, Edebiyat, A. Fethi (Çev.), İstanbul: Alan.
• Almond, I. (2013). Yeni Oryantalistler: Nietzsche'den Orhan Pamuk'a İslam'ın Postmodern Temsilleri, B. Çetiner (Çev.), İstanbul: Pinhan.
• Binder, L. (1996). Oryantalizmin Yapıçözümü, A. Topcuoğlu ve Y. Aktay (Der.), Postmodernizm ve İslam, Küreselleşme ve Oryantalizm içinde (165-215), Ankara: Vadi.
• Bulut, Y. (2012). Orientalismin Ardından, Sosyoloji Dergisi, 3(24), 1-57.
• Canpolat, N. (2005). Bilginin Arkeoloğu Michel Foucault, N. Rigel vd. (Der.), Kadife Karanlık: 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar içinde (75-130), İstanbul: Su.
• Clifford, J. (1988). On Orientalism, The PredicaIllent of Culture: Twentieth-Century Ethnography, Literature and Art içinde (255-286), Cambridge: Harvard University.
• El Aidi A. L., Yechouti, Y. (2017). Michel Foucault’s Theory of Discourse in Edward Said’s Theory of Orientalism, The Criterion: An International Journal in English, 8(4), 1059-1072.
• Foucault, M. (1972). The Archaeology of Knowledge, New York: Pantheon.
• Foucault, M. (1994). The Order of Things: An Archaelogy of Human Sciences, New York: Wintage.
• Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi, V. Urhan (Çev.), İstanbul: Birey.
• Foucault, M. (2001). Kelimeler ve Şeyler, M. A. Kılıçbay (Çev.), Ankara: İmge.
• Foucault, M. (2012). İktidarın Gözü, I. Ergüden (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, M. (2012a). Bilme İstenci Üzerine Dersler, K. Eksen (Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Foucault, M. (2013). Akıl Hastalığı ve Psikoloji, E. Bayoğlu (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, M. (2014). Özne ve İktidar, O. Akınhay ve I. Ergüden (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, M. (2018). Cinselliğin Tarihi, H. U. Tanrıöver (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, M. (2018a). Ölüm ve Labirent, S. Kılıç (Çev.), İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Foucault, M. (2019). Hapishanenin Doğuşu, M. A. Kılıçbay (Çev.), Ankara: İmge.