Türkiye’de İslami Feminist Hareketin Dijital Aktivist Yansımaları: Havle Kadın Derneği ve Reçel Blog Örneği

Yıl 2024, Sayı: 15, 239 - 268, 31.12.2024

Füsun Kökalan Çımrın , Işık Öztürk , Ahmet Can Demir

https://doi.org/10.53791/imgelem.1567052

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de özellikle 1990’lı yıllardan sonra etkinliğini giderek artırmakta olan İslami feminist hareketlerin dijital aktivist boyutunu Havle Kadın Derneği ve Reçel Blog üzerinden görünür kılmaktır. Araştırma, özel olarak Havle Kadın Derneği ve Reçel Blog kapsamında İslami feminist hareketlerin dijital aktivist eylem repertuvarına odaklanmaktadır. Çalışmanın uygulamalı saha araştırması kısmında dijital datalar ele alınacak olması dolaysısıyla nitel araştırma yöntemlerine bağlı kalınarak metodolojik bir çerçeve inşa edilmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemleri içerisinde de bu araştırmanın deseni örnek olay olarak kendisine karşılık bulmuştur. Ana veri toplama tekniği ise belge ve doküman analizidir. Havle Kadın Derneği’nin web sayfası ve isntagram paylaşımları (2018-2024) ile birlikte Reçel Blog yazıları bu çalışmanın ana dokümanları arasında yer almaktadır. Araştırma kapsamına dahil edilen ve dijital olarak üretilen blog yazıları ve sosyal medya paylaşımları 2018-2024 yılları arasındaki süreci kapamaktadır. Sonuç olarak, çalışma süresince elde edilen tüm veriler ve dokümanlar Maxqda 2024 yazılımı aracılığı ile içerik analizi tekniğine bağlı kalınarak değerlendirilmiştir. İslami feminizm ve dijital aktivizm üzerine yürütülen bu çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular, Türkiye’de İslami feminizmin dijital platformlar üzerinden kendini ifade etme ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesinde yer alma süreçlerinde hâlâ çeşitli toplumsal ve kültürel zorlukların süregeldiğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

İslami Feminizm, Dijital Aktivizm, Gender Jihad, Havle Kadın Derneği, Reçel Blog.

Etik Beyan

Bu çalışmanın verileri Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Etik Kurulu’nun 05.03.2024 tarihli ve E-87347630-659-907659 numaralı karar izniyle elde edilmiştir.

Digital Activist Reflections of the Islamic Feminist Movement in Turkey: The Case of Havle Women's Association and Reçel Blog

Öz

The main purpose of this study is to make visible the digital activist dimension of Islamic feminist movements in Turkey, which have become increasingly active especially after the 1990s, through Havle Women's Association and Reçel Blog. The research focuses specifically on the digital activist action repertoire of Islamic feminist movements within the scope of Havle Women's Association and Reçel Blog. Since digital data will be handled in the applied field research part of the study, a methodological framework has been tried to be built by adhering to qualitative research methods. Within qualitative research methods, the design of this research has found itself as a case study. The main data collection technique is document and document analysis. Havle Women's Association's web page and isntagram posts (2018-2024) and Reçel Blog posts are among the main documents of this study. The digitally produced blog posts and social media posts included in the scope of the research cover the period between 2018-2024.As a result, all the data and documents obtained during the study were analysed using Maxqda 2024 software by adhering to the content analysis technique. The findings of this study on Islamic feminism and digital activism revealed that Islamic feminism in Turkey still faces various social and cultural challenges in expressing itself through digital platforms and taking part in the struggle for gender equality.

Anahtar Kelimeler

Islamic Feminism, Digital Activism, Gender Jihad, Havle Women, Reçel Blog.

Etik Beyan

The data of this study were obtained with the permission of Dokuz Eylül University Social Sciences Ethics Committee dated 05.03.2024 and numbered E-87347630-659-907659.

Kaynakça

• Acar, F., Altunok, G. (2009). Paths, Borders and Bridges. Impact of Ethnicity and Religion on Women’s Movement in Turkey, In QUING Conference.
• Altıparmak, Ş., Budak, H. (2020). İslami Feminizm ve Türkiye'deki Yansımaları, Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, (4), 21-41.
• Anonim. (2022, 24 Ocak). Kişisel Tarihim(iz)e Bir Not. http://recel-blog.com/kisisel-tarihimize-bir-not/ (Erişim: 23.04.2024).
• Arat, Y. (2016). Islamist Women and Feminist Concerns in Contemporary Turkey: Prospects for Women’s Rights and Solidarity, Frontiers: A Journal of Women Studies, 37(3), 125-150. Doi: https://doi.org/10.5250/fronjwomestud.37.3.0125
• Badran, Y. (2002). Islamic Feminism: What's in a Name?. http://www.feministezine.com/feminist/international/Islamic-Feminism-01.html
• Barlas, A. (2001). The Qur'an and Hermeneutics: Reading the Qur'an's Opposition to Patriarchy1, Journal of Qur'anic Studies, 3(2), 15-38. Doi: https://doi.org/10.3366/jqs.2001.3.2.15.
• Barlas, A. (2002). Believing Women in Islam: Unreading Patriarchal Interpretations of The Qur'an, Texas: University of Texas Press.
• Bercis. (2018, 28 Şubat). Sonu Gelmeyen Kendini Açıklama İhtiyacı. http://recel-blog.com/sonu-gelmeyen-kendini-aciklama-ihtiyaci/ (Erişim: 14.05.2024).
• Çağatay, S. (2020, 19 Aralık). Türkiye feminizminde gündemler, örgütlenme biçimleri ve siyaset stratejileri: ‘Sistem-dışı’nı yeniden düşünmek. https://www.havlekadin.com/feminist-bilgi/turkiye-feminizminde-gundemler-orgutlenme-bicimleri-ve-siyaset-stratejileri-sistem-disini-yeniden-dusunmek/ (Erişim: 26.04.2024).
• Çamdereli, R. (2018, 7 Mart). 8 Mart'ta Karnımda Kelebekler. http://recel-blog.com/8-martta-karnimda-kelebekler/ (Erişim: 24.04.2024).
• Göktürk, G., Çakır, R. (1987). Türbanlı Feministler, Nokta Dergisi, 5(50), 46-57.
• Göle, N. (1997). The Gendered Nature of the Public Sphere, Public Culture, 10(1), 61-81. Doi: https://doi.org/10.1215/9780822375135-005
• Göle, N. (2011). Modern Mahrem-Medeniyet ve Örtünme, İstanbul: Metis Yayınları.
• Göle, N. (2013). İslamın Yeni Kamusal Yüzleri, İstanbul: Metis Yayınları.
• Güç, A., (2008). İslamcı Feminizm: Müslüman Kadınların Birey Olma Çabaları, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(2), 649-673.
• Gürhan, N., (2010). Toplumsal Cinsiyet ve “İslami Feminist Söylem”, Contemporary Perceptions of Islam in The Context of Science, Ethics, and Art, International Symposium, 365-383.
• Havle Kadın Derneği Instagram. (2022, 11 Ekim). Öznesi olmayan herkes “başörtüsü sorununu” konuştuğuna göre şimdi sıra bizde. https://www.instagram.com/havlekadin/p/CjkfaRJIC9I/ (Erişim: 26.04.2024).
• Hazancan. (2018, 11 Mayıs). Benim Dinim Bunları Söylemek İstemiş Olamaz. http://recel-blog.com/benim-dinim-bunlari-soylemek-istemis-olamaz/ (Erişim: 26.04.2024).
• https://www.havlekadin.com/feminist-bilgi/musluman-aile-yasalarindaki-ataerki-dnasini-cozumlemek/ (Erişim: 15.04.2024).
• Hülya. (2018, 9 Nisan). Siz Camide Yenisiniz Galiba?. http://recel-blog.com/siz-camide-yenisiniz-galiba/ (Erişim: 26.04.2024).