MOORA ve MOOSRA Yöntemleriyle Akıllı Telefon Seçimi

Yıl 2020, Sayı: 89, 157 - 170, 31.12.2020

Mehmet Hakan Özdemir

https://doi.org/10.26650/imj.2020.89.0007

Öz

Birçok elektronik alet, hızla gelişen teknoloji sayesinde günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Akıllı telefonlar buna en güzel örnektir ve doğru akıllı telefon seçimi bu yüzden gitgide önem kazanmaktadır. Bu çalışmada öncelikle literatür taraması yapılarak akıllı telefon seçiminde önemli olan sekiz kriter belirlenmiştir. Bu kriterler, ağırlık, arka kamera çözünürlüğü, batarya kapasitesi, RAM kapasitesi, dahili depolama kapasitesi, ekran boyutu, fiyat ve kalınlıktır. Daha sonra üniversite öğrencilerinden bu sekiz kriteri önem sırasına göre sıralamaları istenmiştir ve bu sıralamalardan analiz için gerekli kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Sonra öğrencilerin alabileceği fiyat aralığı da göz önünde bulundurularak farklı markalardan yedi akıllı telefon modeli belirlenmiştir ve İnternet’ten bu modellerin belirlenen sekiz kritere ait verileri elde edilmiştir. Son olarak hesaplanan kriter ağırlıkları kullanılarak yedi akıllı telefon modeli arasından MOORA (Multi-Objective Optimization on the basis of Ratio Analysis) ve MOOSRA (Multi-Objective Optimization on the basis of Simple Ratio Analysis) yöntemleri ile akıllı telefon seçimi yapılmıştır ve sonuçlar yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

MOORA, MOOSRA, akıllı telefon, kriter ağırlıkları, çok kriterli karar verme

Teşekkür

Bu çalışmadaki kriter ağırlıkları hesaplanırken Büşra Çiftçi’nin benim danışmanlığını yaptığım “Smartphone-Auswahl mit der TOPSIS-Methode” adlı lisans bitirme tezindeki sıralama verilerinden yararlanılmıştır. Verileri kullanmama izin verdiği için kendisine teşekkür ederim.

Smartphone Selection Using MOORA and MOOSRA

Öz

Many electronic devices have become an indispensable part of our daily life thanks to the rapidly developing technology. Smartphones are the best example for this and choosing the right smartphone is becoming more and more important. In this study, first, eight criteria that are important in the smartphone selection were determined through literature search. These criteria are weight, rear camera resolution, battery capacity, RAM capacity, internal storage capacity, screen size, price and thickness. Then, university students were asked to rank these eight criteria in order of importance, and the criteria weights required for analysis were calculated from these rankings. Afterwards, seven smart phone models from different brands have been determined by taking into consideration the price range students can afford, and data for these eight criteria have been obtained from the Internet. Finally, a smartphone was selected among the seven smartphone models by using the calculated criteria weights in MOORA (Multi-Objective Optimization on the basis of Ratio Analysis) and MOOSRA (Multi-Objective Optimization on the basis of Simple Ratio Analysis) methods and the results were interpreted.

Anahtar Kelimeler

MOORA, MOOSRA, smartphone, criteria weights, multi-criteria decision making

Kaynakça

• Adalı, E. A., & Işık, A. T. (2017). The multi-objective decision making methods based on MULTIMOORA and MOOSRA for the laptop selection problem. Journal of Industrial Engineering International, 13(2), 229-237.
• Akay, Ö., & Pehlivan, N. Y. (2018). Cep telefonu seçiminin Bulanık Analitik Hiyerarşi ve Bulanık Analitik Ağ Süreci ile belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 161-175.
• Barron, F. H., & Barrett, B. E. (1996). The efficacy of SMARTER—Simple multi-attribute rating technique extended to ranking. Acta Psychologica, 93(1-3), 23-36.
• Brauers, W. K., & Zavadskas, E. K. (2006). The MOORA method and its application to privatization in a transition economy. Control and cybernetics, 35, 445-469.
• Brauers, W. K. M., Zavadskas, E. K., Peldschus, F. & Turskis, Z. (2008). Multi Objective Decision Making for Road Design. Transport 23(3), 183-193.
• Chakraborty, S. (2011). Applications of the MOORA method for decision making in manufacturing environment. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 54(9-12), 1155-1166.
• Çınar, Y. (2004). Çok nitelikli karar verme ve bankaların mali performanslarının değerlendirilmesi örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Digital 2020: Turkey (2020). Erişim Adresi: https://datareportal.com/reports/digital-2020-turkey (Erişim Tarihi: 16.03.2020)
• Dündar, S., & Ecer, F. (2008). Öğrencilerin GSM operatörü tercihinin analitik hiyerarşi süreci yöntemiyle belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 195-205.
• Düzakın, E., & Demirtaş, S. (2005). En uygun performansa sahip kişisel bilgisayarların oluşturulmasında veri zarflama analizinin kullanımı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 265-280.
• Erpolat, S., & Cinemre, N. (2011). Notebook seçiminde hibrit bir yaklaşım: analitik hiyerarşi yöntemine dayalı veri zarflama analizi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 40(2), 207-225.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2010). ELECTRE ve BULANIK AHP yöntemleri ile bir işletme için bilgisayar seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 23-45.
• Gadakh, V. (2011). Application of MOORA Method for Parametric Optimization of Milling Process. International Journal of Applied Engineering Research, 1(4), 743-758.
• Hwang C. L. & Yoon K. (1981). Multiple Attribute Decision-making: Methods and Applications, Berlin: Springer
• Jagadish & Ray, A. (2014). Green cutting fluid selection using MOOSRA method. International Journal of Research in Engineering and Technology, 3(3), 559–563.
• Kalyani, K. S., Nagarani, S., Maragatham, L., & Kumar, N. D. (2016). Multi criteria decision making for selecting the best laptop. IJCTA, 9(36), 437-441.
• Kecek, G., & Demirağ, F. (2016). A comparative analysis of TOPSIS and MOORA in laptop selection. Research on Humanities and Social Sciences, 6, 1-9.
• Kumar, R., & Ray, A. (2015). Selection of material under conflicting situation using simple ratio optimization technique. In Proceedings of Fourth International Conference on Soft Computing for Problem Solving, 335, 513-519.
• Lakshmi, T. M., Venkatesan, V. P., & Martin, A. (2015). Identification of a better laptop with conflicting criteria using TOPSIS. International Journal of Information Engineering and Electronic Business, 7(6), 28-36.
• Orçanlı, K., & Özen, Ü. (2013). Çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ve TOPSIS' in e-kitap okuyucu seçiminde uygulanması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 282-311.
• Ömürbek, N., & Şimşek, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin cep telefonu tercihlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi ile belirlenmesi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 116-132.
• Özden, Ü. (2008). Analitik hiyerarşi yöntemi ile ilkokul seçimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 299-320.
• Öztürk, D., & Batuk, F. (2006). Criterion weighting in multicriteria decision making. Journal of Engineering and Natural Sciences, 25(1), 86-98.
• Pekkaya, M. & Aktogan, M. (2014). Dizüstü bilgisayar seçimi: DEA, TOPSIS VE VIKOR ile karşılaştırmalı bir analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 107-125.
• Roszkowska, E. (2013). Rank ordering criteria weighting methods - A comparative study. Optimum Studia Ekonomiczne 5(65), 14-33.
• Triantaphyllou, E., Shu, B., Sanchez, S. N., & Ray, T. (1998). Multi-criteria decision making: an operations research approach. Encyclopedia of electrical and electronics engineering, 15(1998), 175-186.