İspanya Anayasası'nın Yapım Sürecine İlişkin Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 271 - 296, 30.12.2022

Mehmet Sercan Ercan

Öz

İspanya’nın demokratikleşme tecrübesini ve 1978 anayasa yapım sürecini anlayabilmek için toplumsal yapısını bilmek gerekmektedir. Bu sebeple çalışmada evvela İspanya’nın kısa tarihine yer verilecektir. İspanya’da Galiçya, Katalonya, Bask gibi güçlü toplulukların yanı sıra irili ufaklı birçok topluluk vardır. Bunların her biri kendi içinde kültürel birliğini sağlamıştır ve birçoğunun kendi dili vardır. Dolayısıyla İspanya’nın anayasal düzeniyle ilgili bir çalışma mutlaka kutuplaşmış toplumlardaki anayasal hareketlere ilişkin teorileri de ihtiva etmelidir. Bu tür toplumlar için makbul kabul edilen anayasa yapım modelleri perakendeci yöntem ve uzlaşmacı ya da çatışmacı yöntemlerdir. Perakendeci yöntem anayasa yapımında kesin çözümlerden kaçınarak mümkün olduğunca muğlak, çelişik ifadeler kullanmayı ifade eder. Muhtemel sorunlara ilişkin çözümleri yargı ve yasama organlarına bırakır. Diğer tarafta ise anayasaların uzun müzakereler sonucunda sağlanmış olan mutabakatlarla yapılması durumu uzlaşmacı; müzakere yapılmaksızın tek bir partinin ya da partiler bloğunun kendi anayasal tercihlerini toplumun geri kalanına dayatması durumu ise çatışmacı yöntem söz konusudur. Çalışmada bu yöntemler kısaca anlatıldıktan sonra İspanya tecrübesine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

İspanya Anayasası, Anayasa Yapımı, Kutuplaşmış Toplumlar, İspanya, Kutuplaşmış Toplumlarda Anayasa Yapımı, Spain Constitution, Construction Making, Divided Societies, Spain, Constitution Making in the Divided Societies.

An Analysis on the Construction Process of the Spanish Constitution

Öz

To understand the experience of the democratisation of Spain and the constitution making process of 1978, it is necessary to know Spain’s social structure. For this reason, this study will give a short history of Spain firstly in the study. There are substantial communities such as Galicia, Catalonia, and the Basque in Spain. Each of these has provided cultural unity, and many of them have their language. Therefore, a study of the constitutional order of Spain must include theories on constitutional movements in divided societies. The constitution-making models accepted as acceptable for such communities are the retail and conciliatory or confrontational methods. The retailer method refers to using vague and contradictory expressions as much as possible by avoiding definitive constitution-making solutions. Instead, it leaves solutions to potential problems to the judiciary and legislature. On the other hand, the case of making the constitutions with the agreements reached as a result of long negotiations is a conciliatory method. Finally, the aggressive method is in question when a single party or bloc of parties imposes its constitutional preferences on the rest of society without negotiation. After briefly explaining these methods, the study will include the Spanish experience.

Anahtar Kelimeler

Spain Constitution, Construction Making, Divided Societies, Spain, Constitution Making in the Divided Societies.

Kaynakça

• Agustín Óscar; Raftopoulos Malayna, “Introduction: The Catalan Way to Independence and the Spanish–Catalan Conflict,” Ed. Óscar Agustín, Catalan Independence and the Crisis of Sovereign, Palgrave Macmillan, 2021, 3-33.
• Bernecker, Walter N., “Monarchy and Democracy: The Political Role of King Juan Carlos in the Spanish Transition,” Journal of Contemporary History, Vol. 33,1, 1998, 65–84.
• Botella, Joan, “The Spanish “New” Regions: Territorial and Political Pluralism,” International Political Science Review, Cilt 10, Sayı 3, 1989, 263-271.
• Carr, Raymond, Spain: A History, Oxford University Press, New York, 2000.
• Colomer, Josep, M, “The Spanish “state of autonomies”: Non-institutional federalism,” West European Politics, Cilt 21, Sayı 4, 1998, pp. 40-52.
• Conversi, Daniele, “The Smooth Transition: Spain’s 1978 Constitution and the Nationalities Question”, National Identities, Cilt 4, Sayı 3, 2002.
• Çattık, Mustafa, “Anayasacılık ve Kutuplaşmış Toplumlarda Anayasa Yapımı”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 2018.
• Çattık, Mustafa, Kutuplaşmış Toplumlarda Anayasa Yapımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, 2015.
• Erdoğan, Mustafa, Anayasa Hukukuna Giriş, Adres Yayınları, Ankara, 2004.
• Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 13, Ekin Yayınevi, Bursa, 2021.
• Gunther, Richard; Montero, Jose Ramon, “The Politics of Spain”, Cambridge University Press, Cambridge, 2009.
• Konuralp, Emrah, “İspanya’da Bölgeli Devletin Tarihsel Gelişimi, Yasal Düzeni ve Siyasal Yapılanışı”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2019, s. 343-402.
• Lerner, Hanna, Making Constitutions in Deeply Divided Societies, Cambridge University Press, Cambridge, 2011.
• Martí David; Cetrà Daniel, “The 2015 Catalan election: a de facto referendum on independence?”, Regional and Federal Studies, Cilt 26, Sayı 1, 2016.
• Martínez-Herrera, Enric; Miley, Thomas Jeffrey, “The Constitution and the Politics of National Identity in Spain,” Nations and Nationalism, 16, 1, 2010.
• Minon, Miguel Herrero, (Terc. Ergun Özbudun ve Levent Köker) BDT Ülkelerinde Demokrasiye Geçiş ve Anayasa Yapımı, Türk Demokrasi Vakfı, Ankara, 1993.
• Nalbant, Atilla, “Bölgeli Devlet Yeni Bir Devlet Biçimi mi?”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 29, Sayı 2, 1996, s. 39-70.
• Öğüt, Özcan, “Katalunya’nın Bağımsızlık Rüyası”, Uluslararası Politika Akademisi, 2014, http://politikaakademisi.org/katalunyanin¬bagimsizlik¬ruyasi/ (15.07.2022).
• Özbudun, Ergun, Türkiye’de Demokratikleşme Süreci, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014.
• Özçer, Akın, Çoğul İspanya, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara, 2006.
• Philips, William D; Philips, Carla Rahn, (Terc. Tuna Erkman), İspanya’nın Kısa Tarihi, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2012.
• Requejo, Ferran, Multinational Federalism and Value Pluralism: The Spanish Case, Routledge, 2005.
• Robledo, Agustin Ruiz, Constitutional Law in Spain, Kluwer Law International, Leiden, 2012.
• Schrijver, Frans Joachim, Regionalism After Regionalisation: Spain, France and the United Kingdom, Vossispers, Amsterdam, 2006.
• Solsten, Eric D.; Meditz, Sandra W., Spain: a Country Study, Department of the Army, Washington, 1990.
• Spanish Constitution, https://www.boe.es/legislacion/documentos/ConstitucionINGLES.pdf (16.05.2022).
• Tosun, Seyfullah, Bölgeli Devlet, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• Ubasart-González Gemma, “The Independence Procés in Catalonia: The Triple Spanish Crisis and an Unresolved Question of Sovereignty”, Ed. Óscar Agustín, Catalan Independence and the Crisis of Sovereign, Palgrave Macmillan, 2021, 33-57.