Öz
Dilin etkili ve sanatlı -güzel- bir şekilde kullanılmasıyla gerçekleştirilen yazılı ve sözlü anlatma eylemi olarak tanımlayabileceğimiz edebiyat, ürünleri yani edebî eserleriyle bir “şey”i anlamayı amaçlayanı “anlam” ile buluşturur. Olgun bir anlama ise anlatımın amacını, yazarı bu amaca götüren nedeni ve anlatının edebîliğini sağlayan dil ve anlatım unsurlarının tam olarak bağdaştırılabilmesiyle mümkündür. Sembolik anlatım, bir üslup -anlatma tarzı- olup Türk edebiyatının manzum türlerinde edebî sanat mâhiyeti kazanmıştır. Bazı anlatılarda sembollerin neyi temsil ettiği yazarın edebî kişiliği ve algı dünyasından yola çıkılarak anlamlandırılmaya çalışılır. Sembollerin ve teşbih unsurlarının algılanışı özneldir dolayısıyla “şey”leri temsil eden semboller ile ilgili değerlendirmeler, yaşantılarla değişen ve gelişen algılar ölçütünde çeşitlenecektir. Algının şekillenmesi üzerinde birçok etken olduğu gibi bunlardan birisi dindir. Mevlânâ, İslâm düşünürü sıfatıyla devrinde ve sonrasında birçok kişiyi etkilemiş bir mutasavvıf ve şairdir. Etkilediği şairlerden Şeyh Gâlip’in şahsî san’at anlayışını yansıtan Hüsn ü Aşk; temsiller, metaforlar ve teşbihlerle örülü sembolik anlatım unsurlarıyla birçok araştırmaya konu olmuştur. Eserdeki sembolik anlatım unsurları ile ilgili değerlendirmeler, tabii olarak araştırmacıların düşünebildikleri ve anlatım unsurlarını bağdaştırabildikleri kadar olmuştur, olacaktır. Bu çalışmada Hüsn ü Aşk’ın bazı anlatım unsurlarındaki Kur’ânî atıflar, Mevlânâ ve düşüncesi etrafında metinler arası mukayeselerle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Doğan, M. N. (2008). Şeyh Gâlip Hüsn ü Aşk. İstanbul: Yelkenli Yayınları.
- Gölpinarli, A. (1952). Mevlânâ Celâleddin. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
- Gölpinarli, A. (2020). Tasavvuf Meseleleri Sorular ve Cevaplarla. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Hollbrook, R. V. (2017). Aşkın Okunmaz Kıyıları Türk Modernitesi ve Mistik Romans. (E. Köroğlu- E.Kılıç, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kalkişim, M . (1994). Şeyh Gâlip Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları
- İsmail Hakkı Bursevî. (2005). Rûhu’l Beyân Kur’ân Meali ve Tefsiri. (Kamil Yılmaz Çev.). İstanbul, Erkam Yayınları.
- Mevlanâ Celâleddin Rûmi. (2007). Mesnevî- i Şerif. (Süleyman Nahîfî, Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları.
- Pala, İ. (2004). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları https://Kur’ân.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/fatiha-suresi-1/ayet-1/diyanet-isleri- baskanligi- meali-1
Öz
Literature, which we can define as the act of written and oral expression carried out by the effective and artistic use of language in a beautiful way, brings together those who aim to understand a "thing" with "meaning" through its products, that is, its literary works. A mature understanding is possible by fully reconciling the purpose of the narrative, the reason that led the author to this purpose, and the language and narrative elements that ensure the literaryness of the narrative. Symbolic expression is a style - a style of narration - and has gained the nature of literary art in the poetic genres of Turkish literature. In some narratives, an attempt is made to make sense of what the symbols represent based on the author's literary personality and world of perception. The perception of symbols and simile elements is subjective, so evaluations and experiences regarding symbols representing "things" will vary according to changing and developing perceptions. As there are many factors that shape perception, one of them is religion. Mevlana is a mystic and poet who influenced many people during and after his time as an Islamic thinker. Hüsn ü Aşk reflects Şeyh Gâlip's personal understanding of art; It has been the subject of many studies with its symbolic expression elements woven with representations, metaphors and similes. Evaluations regarding the symbolic expression elements in the work have naturally been and will be as much as the researchers can think and reconcile the expression elements. In this study, Qur'anic references in some narrative elements of “Hüsn ü Aşk” has been examined through intertextual comparisons within the Mevlana and Mevlana’s coherence.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Doğan, M. N. (2008). Şeyh Gâlip Hüsn ü Aşk. İstanbul: Yelkenli Yayınları.
- Gölpinarli, A. (1952). Mevlânâ Celâleddin. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
- Gölpinarli, A. (2020). Tasavvuf Meseleleri Sorular ve Cevaplarla. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Hollbrook, R. V. (2017). Aşkın Okunmaz Kıyıları Türk Modernitesi ve Mistik Romans. (E. Köroğlu- E.Kılıç, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kalkişim, M . (1994). Şeyh Gâlip Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları
- İsmail Hakkı Bursevî. (2005). Rûhu’l Beyân Kur’ân Meali ve Tefsiri. (Kamil Yılmaz Çev.). İstanbul, Erkam Yayınları.
- Mevlanâ Celâleddin Rûmi. (2007). Mesnevî- i Şerif. (Süleyman Nahîfî, Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları.
- Pala, İ. (2004). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları https://Kur’ân.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/fatiha-suresi-1/ayet-1/diyanet-isleri- baskanligi- meali-1
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Osmanlı Sahası Klasik Türk Edebiyatı |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Mayıs 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 6 Mayıs 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |