Postmodern Tüketim Alışkanlıklarının Güzellik Algısına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 116 - 177, 27.11.2023

Şadiye Nur Güleç

https://doi.org/10.58648/inciss.1349046

Öz

Bu çalışmanın amacı postmodern tüketim alışkanlıklarının güzellik algısına etkisini belirlemektir. Çalışma nicel araştırma türü olan genel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmanın örneklem grubu Türkiye’de ikamet eden 18 yaş üstü 409 bireyden oluşmaktadır. 2022 yılı Temmuz-Aralık ayları arasında online ortamda toplanan veriler Google Formlar aracılığı ile elde edilmiştir. 4 bölümden oluşan anket formunun 21 sorusu medya kullanımı ve gündelik yaşam alışkanlıklarını ölçmeye, 7 tanesi ise demografik bilgilere yönelik tanılayıcı sorulardan oluşmaktadır. 11 soruluk kişisel güzellik algısı ile 22 soruluk ideal güzellik algısını ölçmek için hazırlanan sorular 5’li likert ölçeği kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırmada kullanılan ideal güzellik algısı ölçeğine göre en yüksek ortalama puana sahip ifadelerin “Spor ve diyet yapan sağlıklı beslenen kadınları daha güzel ve çekici buluyorum” ve “Güzel dişlere sahip kadınları ve erkekleri daha güzel ve çekici buluyorum” olduğu tespit edilmiştir. En düşük ortalama puana sahip ifadeler ise “Dövmeli erkekleri daha yakışıklı ve çekicidir” ve “Dolgun dudaklı kadınları daha güzel buluyorum” olarak tespit edilmiştir. Kişisel güzellik algısı ölçeğine ait ifadeler değerlendirildiğinde ise en yüksek ortalama puana sahip ifadelerin “Gözlerimi- kaşlarımı beğeniyorum” ile “Dudaklarımı beğeniyorum” olduğu görülürken, “Cildimi beğeniyorum” ve “Kilomdan memnunum” ifadelerinin en düşük ortalama puana sahip ifadeler olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Postmodern Tüketim, Postmodern Tüketici, Güzellik Algısı.

The Effect of Postmodern Consumption Habits on the Perception of Beauty

Öz

The aim of this study is to determine the effect of postmodern consumption habits on the perception of beauty. The study was carried out according to the general survey model, which is a type of quantitative research. The sample group of the study consists of 409 individuals over the age of 18 residing in Turkey. The data collected online between July and December 2022 were obtained through Google Forms. 21 questions of the questionnaire, which consists of 4 parts, are about measuring media use and daily life habits, and 7 of them are diagnostic questions about demographic information. The questions prepared to measure the perception of personal beauty with 11 questions and the perception of ideal beauty with 22 questions were created using a 5-point Likert scale. According to the ideal beauty perception scale used in the research, it was determined that the expressions with the highest average score were “I find women who do sports and diet and eat healthy more beautiful and attractive” and “I find women and men with beautiful teeth more beautiful and attractive”. The expressions with the lowest average score are; It has been determined that "men with tattoos are more handsome and attractive" and "I find women with full lips more beautiful". When the expressions of the personal beauty perception scale are evaluated; It was determined that the expressions with the highest average score were “I like my eyes and eyebrows” and “I like my lips”, while the expressions “I like my skin” and “I am satisfied with my weight” have the lowest average scores.

Anahtar Kelimeler

Consumption, Postmodern Consumption, Postmodern Consumer, Perception of Beauty.

Kaynakça

• Adanır, O. (2016). Baudrillard. İstanbul: Say Yayınları.
• Aydos, S. S. (2005). Tüketim çılgınlığının ağında bir gençlik altkültürü: clubber’lık. Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Çalışmaları Dergisi. Cilt:2, 147-166.
• Baldil, O. (2016). Postmodern tüketim kültürlerinde kimlik oluşumu: rock'çı alt kültürlere bir örnek. Uluslararası Medya Kültürü ve Edebiyatı Dergisi, 2 (3), 81-102.
• Batı, U. (2008). Postmodern impacts on the consumption patterns, activities and theories. Marmara İletişim Dergisi, 13 (13), 215-231.
• Baudrillard, J. (1994). The precession of simulacra. İçinde Simulacra and Simulation, ss.1–42. (Çeviri: Sheila Faria Glaser). Ann Arbor: University of Michigan Press.
• Baudrıllard, J. (2017). Tüketim toplumu: söylenceler/yapılar, Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berger, J. (1995). Görme Biçimleri. (çev. Yurdanur Salman). İstanbul: Metis Yayınları.
• Biçer, Ö. ve Sunay, C. (2022). Tüketim toplumunda “ideal beden” miti. Social Sciences Research Journal, 11 (2), 235-249.
• Bilgin, R. (2016). Geleneksel ve modern toplumda kadın bedeni ve cinselliği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 26(1), 219-243.
• Bocock, R. (2014). Tüketim. İ. Kutluk (Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• Çakır, T. M. (2014). Postmodern tüketim ve tüketicinin değişen özellikleri “online satın almaya yönelik tutumların ayrıştırılmış planlı davranış teorisi çerçevesinde incelenmesi” , Yayınlanmamış Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Danylova, T. (2020). The modern-day feminine beauty ideal, mental health, and jungian archetypes. Mental Health: Global Challenges Journal, 3(1), 38-44.
• Elden, M., Ulukök, Ö., ve Yeygel, S. (2005). Şimdi reklamlar... İstanbul: İletişim Yayınları.
• Featherstone M. (2005). Postmodernizm ve tüketim kültürü, (Çev. Mehmet Küçük), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Featherstone, M. (1982). The body in consumer culture. Theory, Culture & Society, 1(2), 18–33.
• Fırat, A. F. (1991). The consumer in postmodernity. ACR North American Advances.
• Fırat, A. F. ve Venkatesh, A. (1995). Liberatory postmodernism and the reenchantment of consumption, Journal of Consumer Research, 22 (3) December 1995, 239–267.
• Güzel, E., ve Ümit, E. C. (2018). Filtreli güzellik: güzellik hegemonyasının gözde mekanı instagram, güzellik kraliçeleri ve süper modeller. Sosyologca, 8(15-16), 80-102.
• Hamouda, M. (2015). The postmodern consumer: an identity constructor?. In Marketing Dynamism & Sustainability: Things Change, Things Stay the Same… Proceedings of the 2012 Academy of Marketing Science (AMS) Annual Conference (pp. 612-620). Springer International Publishing.
• İlden, S.Y., ve Bostancı, E. (2022). Ideal Perception of Beauty and Beauty in Female Figures in Matthias Verginer's Sculptures. Art Timeı , 2 (3), 17-33.
• Kalan, Ö. (2014). Foucault'un biyopolitika kavramı bağlamında moda ve beden: vouge dergisi üzerinden bir söylem analizi. Selçuk İletişim, 8 (3), 140-162.
• Kantar, G. (2020). Tüketim kültürünün yaşam biçimlerine etkileri: bir lokma bir hırka felsefesi bağlamında küreselleşme, medya ve tüketim kültürü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (23), 2178-2199.
• Karakuş, Ö. (2019). Sosyal Medya’da “Güzellik Algısı’nın” Temsili. www.academia.edu
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaur, J., Asıf, A., Aur, S., Kumar, V. A., ve Wanı, M. A. (2023). Beauty standards: Ideologies and stereotypes. Eur. Chem. Bull, 12(Special Issue 5), 2264 – 2278.
• Kırılmaz, H. ve Ayparçası, F. (2016). Modernizm ve postmodernizm süreçlerinin tüketim kültürüne yansımaları, İnsan &İnsan Dergisi, 3 (8) 32-58.
• Macit, A. (2020). Bir güzellik miti olarak kozmetiğin yeni medyada algı yaratısı: Instagram’da influencer. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi SBE.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, (Çev. Osman Akınhay-Derya Kömürcü). Ankara: Bilim Ve Sanat Yayınları.
• Nazlı A. (2015). Kadın bedeni ve toplumsal izdüşümleri: sosyolojik bir bakış, (içinde Kadın Bedeni ve İstismarı) Editörler: Fatma Zehra Fidan & Duygu Alptekin, (1. Baskı), İstanbul: Opsiyon Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2012). Postmodern Pazarlama, İstanbul:MediaCat Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2019). Tüketim Kültürü, İstanbul: Aura Kitapları.
• Özbolat, A. (2011). Postmodern dönemde bedenin tüketim temelinde yeniden inşası. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (38), 317-334.
• Özgen, İ. (2017). Tüketim kültürü ve medyada güzellik söylemi: bir alımlama çalışması. Global Media Journal TR Edition, 8(15), 1-28.
• Richa, N. (2019, March 11). Social Media and Eating Disorders in Lebanon. Retrieved June 03, 2019, from Life & Entertainment Health:
• https://www.annahar.com/english/article/946480-social-media-and-eating-disorders-inlebanon? fbclid=IwAR369g9Ll6dX5XXskselu7C3_sbfUjNrpxIf4zNI0LWvPmSiQXWcul7laK4
• Ritzer G. (2016). Büyüsü bozulmuş dünyayı büyülemek, (Çev. Şen Süer Kaya), (3. Baskı), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Roach, B., Goodwın, N., ve Nelson, J. (2019). Consumption and the consumer society. Medford, MA.: Global Development and Environment Institute, Tufts University. Recuperado de https://www.bu.edu/eci/files/2019/10/Consumption_and_Consumer_Society.pdf.
• Simmons, G. (2008). Marketing to postmodern consumers: introducing the ınternet chameleon. European Journal of Marketing Vol. 42 No. 3/4, 2008 pp. 299-310.
• Todd, D. (2012). You are what you buy: postmodern consumerism and the construction of self. Hohonu Academic Journal of University of Hawaii, 10, 48-50.
• Van Raaij., W. F. (1993). Postmodern consumption. Journal Of Economic Psychology, 14(3), 541-563.
• Yamout, F., Issa, J., ve Ghaddar, A. (2019). Beauty standards set by social media and their influence on women’s body image. Politics of the Machine Beirut, 2, 61-69.