DIVORCE AND DIVORCE OF EFFECTS ON CHILDREN IN EARLY CHILDHOOD

Yıl 2017, Sayı: 13, 73 - 87, 01.08.2017

Sema Öngören

Öz

Divorce is ending marriage contract in terms of law and a complicated event that is causing division or disintegration of a family and shooking all family members spiritually. Today, the nuclear family structure is fragmented because of divorce and each of this family members are experiencing psychological trauma with a certain extent by the weight of sustaining a marriage. However, in this process, it is the children who are most affected by psychological aspect. Early childhood children give different reactions to their parents' divorce such as sadness, loneliness, decline, deny, sleep problems, school failure, social incompatibilities, anxious depressions, aggression, disobedience. Besides, after divorce children are having adaptation problems to the community in the following years due to serious problems in their personal development. Therefore, divorce has consequences for the general public rather than personal and family problems and the future of our society deeply affects our children.

Anahtar Kelimeler

Divorce, early childhood, divorce effects

BOŞANMA VE BOŞANMANIN ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİ ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

Boşanma, hukuk yönünden evlilik sözleşmesinin sona ermesidir, ruhsal açıdan ise ailenin bölünmesine ya da tümden dağılmasına yol açan ve bütün aile üyelerini sarsan karmaşık bir olaydır. Günümüzde çekirdek aile yapısı boşanma nedeniyle parçalanmakta ve parçalanan aile üyelerinden her biri belli oranlarda, evliliği yürütememenin ağırlığı ile psikolojik travmalar yaşamaktadırlar. Ancak bu süreçte psikolojik yönden en çok etkilenen çocuklar olmaktadır. Erken çocukluk dönemindeki çocuklar ebeveynlerinin boşanmasına üzüntü, yalnızlık, gerileme, reddetme, uyku problemleri, okul başarısızlığı, toplumsal uyumsuzluklar, kaygılı depresyonlar, saldırganlık, itaatsizlik gibi değişik tepkiler gösterirler. Bununla birlikte boşanma sonrasında çocuklar kişisel gelişimlerindeki ciddi sorunlar nedeniyle ilerleyen yıllarda topluma uyum sağlama problemleri yaşamaktadırlar. Dolayısıyla boşanma, kişisel ve ailevi problem olmaktan çok toplumun genelini ilgilendiren sonuçlar doğurmakta ve toplumumuzun geleceği çocuklarımızı derinden etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Boşanma, erken çocukluk, boşanmanın etkileri

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2011). Boşanma nedenleri ve boşanma sonrasında karşılaşılan güçlükler. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi\Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Altunbulak, C. (2011). İlköğretim ikinci kademedeki boşanmış ve tam aileye sahip öğrencilerin okul başarıları ve okulda karşılaştıkları problemlerin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi\ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Altunkaya, E. (2010). Anne babası boşanmış ilköğretim öğrencilerinin okul-aile ve sosyal ortamlarda yaşadıkları problemlere ilişkin görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi\ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Altuntaş, G. (2012). Boşanmış ebeveyneler ile boşanmamış ebeveynlerin lise birinci, ikinci, üçüncü sınıflarında okuyan çocuklarının sürekli öfke ve öfke ifade tarzı, benlik saygısı ve anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi\ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Amato, P.R. (2010). Research on divors: Continuing trends and new developments. Journal Of Marriage and Family, 64, 703-716.
• Anthony, C. J., DiPerna, J. C. & Amato, P. R. (2014). Divorce, approaches to learning, and children's academic achievement: A longitudinal analysis of mediated and moderated effects. Journal of School Psychology, 52 (3), 249-261.
• Avcı, M. (2011). Yazgının yokluğunda suçun varlığı meselesi ya da ailenin parçalanmasının suçla ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 121-140.
• Bakırcıoğlu, R. (2011). Çocuk ve ergende ruh sağlığı. (4. Baskı). Ankara: Anı.
• Benedek E.P. & Brown, C. (1997). Boşanma ve çocuğunuz: Çocuğunuzun boşanmanızla baş etmesine nasıl yardımcı olursunuz?. Serap Katlan (Çev.). Ankara: HYB.
• Berk, L.E. (2013). Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa. (7. Baskı). Nesrin Işıkoğlu Erdoğan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Bilici, A. B. (2014). Boşanma sürecinin çocuklar üzerindeki psiko-sosyal etkileri. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 79-110.
• Bing, N. M., Nelson, W. M. & Wesolowski, K.L. (2009). Comparing the effects of amount of conflict on children's adjustment following parental divorce. Journal of Divorce & Remarriage, 50 (3), 159.
• Bozkurt, V. (2015). Değişen dünyada sosyoloji. Bursa: Ekin.
• Brunet, C. & Sarfati, A. C. (1999). 1-7 yaş arası çocuğun eğitimi ne demeli? Nasıl davranmalı? Kurtuluş Bıçakçı (Çev.). Ankara: Kapital Medya.
• Cihan, Ü. (2015). Boşanan kadının durumu: Elazığ ili örneği. (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi\ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Çetinkaya, B. (2010). Ruhsal açıdan sağlıklı aile sağlıklı çocuk. (3. Basım). Ankara: Pegem.
• Demirci, M.S. (2015). Toplumsal cinsiyet açısından yeniden evlenmeler: Kadın ve erkekler gözünden niteliksel bir inceleme. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi\ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erkan, E. (2017). Türkiye'de boşanma olgusunun belirleyicileri: Panel veri analizi. (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Erürker, B. (2007). Aileye ve parçalanmış aileye sahip 5–6 yaş çocuklarının bilişsel işlevlerinin karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Feyzioğlu, S. & Kuşçuoğlu, C. (2011). Tek ebeveynli aileler. Aile ve Toplum, 7 (26), 97-109.
• Gander, M, J. & Gardiner, H. W. (1993). Çocuk ve ergen gelişimi. Bekir Onur (Ed.). Ankara: İmge.
• Havermans,N., Botterman, S. & Matthijs, K. (2014). Family resources as mediators in the relation between divorce and children's school engagement. Journal of School Psychology, 51 (4), 564-579.
• Kaba-Kaşıkçı, G. (2016). Gaziosmanpaşa adliyesinde karara bağlanan boşanma davalarının retrospektif incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi\Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Kabaoğlu, F. (2011). Anne-babası evli ve boşanmakta olan çocuk ve ergenlerin anne ve babalarından algıladıkları kabul veya red düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kamalak, M. (2017). Boşanmaların adli tıp yönünden değerlendirilmesi. (Tıpta uzmanlık tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi\ Meram Tıp Fakültesi, Konya.
• Karakuş, S. (2003). Anne babası boşanmış ve boşanmamış çocukların depresyon düzeylerinin incelenmesi ve okul başarılarına yansıması. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi\Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Lansford, J. E. (2009). Parental divorce and children’s adjustment. Perspectives on Psychological Science, 4, 140-152.
• Meclis Araştırma Komisyonu. (2016). Aile bütünlüğünü olumsuz etkileyen unsurlar ile boşanma olaylarının araştırılması ve aile kurumunun güçlendirilmesi için alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırma komisyon raporu. (https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss399.pdf) internet adresinden 05 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Öngider, N. (2013a). Boşanmanın çocuk üzerindeki etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(2), 140-161. doi:10.5455/cap.20130510
• Öngider, N. (2013b). Boşanmış ve evli ailelerden gelen çocukların algıladıkları ebeveyn kabul- red düzeyleri ile psikolojik uyum düzeylerinin karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri, 16, 164-174.
• Öztürk, G (2016). Boşanma sürecindeki kadınların bağlanma stilleri ile başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi\Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Peretti, P.O. & DiVitorrio, A. (1992). Effect of loss of father through divorce on personality of the preschool child. Journal of Instructional Psychology, 19 (4), 269.
• Pırtık, Ş. (2013). Boşanmış ve tam aileden gelen okul öncesi çocukların sosyal beceri ve akran tepkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Reifman, A., Villa, L. C., Amans, J. A., Rethinam, V. & Telesca, T. Y. (2001). Children of divorce in the 1990s: A meta-analysis. Journal of Divorce and Remarriage, 36 (1\2), 27- 34.
• Salk, L. (1998). Bebeklikten yetişkinliğe çocuğun duygusal sorunları. (7. Baskı). Erzem Onur (Çev.). İstanbul: Remzi.
• Santrock, J.W. (2012). Yaşam boyu gelişim. Galip Yüksel (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Shafer, K., Jensen, T. M. & Holmes, E. (2017). Divorce stress, stepfamily stress, and depression among emerging adult stepchildren. Journal of Child and Family Studies, 26 (3), 851- 862.
• Stocker, C. M., Richmond, M. K., Low, S. M., Alexander, E. K. & Elias, N.M. (2003). Marital conflict and children’s adjustment: Parental hostility and children’s interpretations as mediators. Social Development, 12 (2), 149-161.
• Şen, C. B. (2013). Boşanma süreci ve arabuluculuğu. (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Türkarslan, N. (2007). Boşanmanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri ve bunlarla baş etme yolları. Aile ve Toplum, 9 (3\11), ISSN: 1303-0256.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri-(2016-02.03.2017). (file:///C:/Users/DELL/Downloads/Evlenme_ve_Bo%C5%9Fanma_%C4%B0statistikl_0 2.03.2017 %20(2).pdf ) internet adresinden 25 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Ünaldı, N. (2016). Ebeveynler arası çatışma ve boşanmanın çocuklarda görülen psikiyatrik bozukluklar ile ilişkisi: Risk ve koruyucu faktörler. (Tıpta uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi\Tıp Fakültesi, İstanbul.
• Yavuzer, H. (1997). Çocuk ve suç. (8. Basım). İstanbul: Remzi.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuğu tanımak ve anlamak. İstanbul: Remzi.
• Yılmaz, N. D. (2011). Çatışma yaşayan ve boşanmış ailelerin ilköğretim çağındaki 7-12 yaş çocuklarının benlik algları ve kaygı düzeyleri açısından çatışma yaşamayan ailelerin çocukları ile karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi\Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk ruh sağlığı. (25. Baskı). İstanbul: Özgür.
• Zencirkıran, M. (2016). Sosyoloji. Bursa: Dora.
• Weilburger, L. S. (2008). Çocuk ve disiplin. Ece Özbaş (Ed.). İstanbul: Ekinoks.
• Wolf, S. (2001). Problem çocuklar. (4. Baskı). Ayhan Oral-Seçkin Kara (Çev.). İstanbul: Say.
• Wolfinger, N.H. (2000). Beyond the intergenerational transmission of divorce. Do people replicate the patterns of marital instability they grew up with?. Journal of Family, 21, 1061-1033.