16 NİSAN 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ REFERANDUM SÜRECİNİN ULUSAL BASINDAKİ HABER ÇERÇEVELENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 159 - 176, 31.05.2018

Yeşim Uzun Fatma Nisan

Öz

Özet

Türkiye’de 16 Nisan 2017 tarihinde
gerçekleştirilen referandum ile seçmenler mevcut Türkiye Anayasası’nın 18
maddesi üzerindeki değişikliklerini oylamak üzere sandığa gitmiştir.
Referandumdan ‘evet’ oyu çıkması halinde yürürlüğe girecek değişiklik
paketinde, parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin
getirilmesi, başbakanlık makamının ortadan kaldırılması ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun
(HSYK) yapısında değişiklikler öneren bir dizi öneri yer almış ve öneri 16
Nisan 2017’de yapılan referandum sonucunda %51,4 evet oyuyla kabul edilmiştir.
Türkiye siyasal yaşamını 1990’lardan itibaren zaman zaman meşgul eden ve AK
Parti’nin iktidar olduğu yıllarda yoğunlaşan ‘Başkanlık Sistemi’  tartışmalarının sonuçlandığı bir süreç olarak
16 Nisan 2017 referandumu, tüm Türkiye’yi yakından etkilemiş ve kamuoyunun
gündemini uzun süre meşgul etmiştir. Kamuoyunun yakından ilgilendiği anayasa
değişikliğini içeren referandumunun Türkiye ulusal basınında hangi sıklıkla ve
nasıl çerçevelendiği basının referanduma yaklaşımını ortaya çıkarmak açısından
önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı 16 Nisan 2017
Anayasa değişikliği halkoylamasında gazete haberlerinin nasıl çerçevelendikleri
ve bu çerçevelerin oluşmasını sağlayan gazetelerin hangi siyasi inanç ve
politikalara destek kazandırdığını araştırmaktır. 10-15 Nisan 2017 tarihleri
arasında altı ulusal gazetenin
incelendiği çalışmada birinci sayfalar analiz edilmiştir. Çalışmanın amacına
uygun olarak “haber çerçeveleme” yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: 16
Nisan 2017 Referandumu, Başkanlık Sistemi, Haber Çerçeveleme

A STUDY ON THE
NEWS FRAMING OF THE 16th APRIL 2017 CONSTITUTIONAL MODIFICATION CONTINUUM IN
NATIONAL PRESS

Abstract

With
the referendum which took place on 16th April 2017, voters went to the polls to
vote the modifications on the 18th provision of Turkey’s existing constitution.
In case of a possible “yes” result, with the modification package coming into
effect, some suggestions were given such as adopting presidential government instead
of parliamentary system, abolishment of prime minister position and changes in
the structure of High Council of Judges and Prosecutors (HCJP) and as a result
of the referendum on 16th April 2017 it was accepted with %51,4 “yes” votes. As
remaining on agenda in Turkish political life since the1990s and being a
process concluding the arguments of “Presidential System” that centered upon
the years of JDP (Justice and Development Party) government, the referendum on
16th April 217 has closely influenced Turkey and occupied the public agenda.
How and how often Turkish press frames the referendum containing constitutional
modification that public was closely interested in, has importance in order to
find out the attitude of the press. Therefore, the aim of this study is to
research how newspaper news was framed on16th April 2017 constitutional
modification and which beliefs and politics gained support with these frames
made by newspapers. In the study examining six national newspapers published
between 10-15 April 2017, front pages have been analyzed. In accordance with
the aim of the study, “news framing” method is used.

Keywords: 16th April 2017 Referendum,
Presidential System, News Framing

Anahtar Kelimeler

16 Nisan 2017 Referandumu, Başkanlık Sistemi, haber çerçeveleme

Kaynakça

• Atabek, N. ve Uztuğ, F. (1998). Haberde Çerçeveleme ve Öne Çıkarma, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Kurgu Dergisi, 15, 96-105.
• Edelman, M. (1993). Contestable categories and public opinion. Political communication, 10(3)
• Entman, R. M. (1993). Framing: Toward Clarification of A Fractured Paradigm, Journal of Communication, 43 (4), 51-58.
• Gamson, W. A. and Modigliani, A. (1989). Media Discourse and Public Opinion on Nuclear Power: A Constructionist Approach, American Journal of Sociology, 95 (1), 1–37.
• Gitlin, T. (1980). The Whole World Is Watching, Mass Media In The Making & Unmaking Of The New Left, Berkeley. CA: University of California Press.
• Goffman, E. (1974). Frame analysis: An essay on the organization of experience. Cambridge, MA, US: Harvard University Press.
• Güz, N. (2005). Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç, D. (2007). Türk Basınında İran Nükleer Krizi’nin Sunumu Haberlerin Çerçevelenmesi, G.S.Ü İletişim Fakültesi Yayınları Dergisi, Sayı:6.
• Özarslan, H. (2007) Çerçeveleme Yaklaşımı Açısından Haber Çerçevelerinin İzler Kitle Düşünceleri Üzerindeki Etkisi, Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• Rigel, N. (2000). İleti Tasarımında Haber, 2.Baskı, İstanbul: Der Yayınları.
• Tokgöz, O. (2000). Temel Gazetecilik, 6. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi
• Tuchman, G. (1976). What is News? Telling Stories, Journal ofCommunication, Vol: 26, 4.
• Van Dijk, T. A. (1988). News as Discourse, Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Yüksel, E. ve Gürcan, H. İ. (2005). Haber Toplama ve Yazma, Konya: Tablet Kitabevi.
• Yüksel, Y. (2008). Polisin Parlayan İmajı ve Medya. Elektronik Yayın: http://www.isref.org/index.php?pid= 43&page=view&id=798, Erişim tarihi: 03.02.2018
• https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm, Erişim Tarihi: 02.03.2018
• http://anayasadegisikligi.barobirlik.org.tr/Anayasa_Degisikligi.aspx, Erişim Tarihi: 14.02.2018
• https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6771.html, Erişim Tarihi: 20.02.2018
• Gazeteler
• Cumhuriyet, 10-15 Nisan 2017
• Evrensel, 10-15 Nisan 2017
• Yeni Akit, 10-15 Nisan 2017
• Yeni Çağ, 10-15 Nisan 2017
• Hürriyet, 10-15 Nisan 2017
• Sabah, 10-15 Nisan 2017