DİJİTAL İLETİŞİM ÇAĞINDA TEKNOLOJİNİN AÇIĞA ÇIKARDIKLARI: GÖZETİM VE MAHREMİYET

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 157 - 169, 15.02.2016

Ayşegül Elif Çaycı Berk Çaycı

Öz

Gözetim ve mahremiyet sorunsalı, dijital iletişim araçlarına özgü olmamakla birlikte, son yıllarda teknolojik inovasyonlarla birlikte yaygınlaşmakta ve tüm insani faaliyet alanını etkisi altına almaktadır. Bu durum, kamusal ve özel alan arasındaki sınırların silikleşmesine neden olmaktadır. Gelinen noktada özel alan, öz seçime bağlı gerçekleşen teşhir ve dijital gözetim pratikleri aracılığıyla siber uzamda kamusallaşmaktadır. XXI. Yüzyılda mahremiyet sorunsalının yoğunlaşmasının merkezinde, binlerce yıldır gelişim halindeki fiziksel uygarlığımız ile henüz oluşum aşamasındaki sanal uygarlığımızın birbiri içerisindeki çatışması yer almaktadır. Bu çatışmanın itici kuvveti ise dijital alanın ve onun teknik yeterliliklerinin kullanıcılar tarafından iletişim sürecinde tam anlamıyla içselleştirilememesidir. Bu durumun sonucunda kullanıcılar siber uzamda var olmak gayesiyle fiziksel dünyada değer taşıyan mahremiyet, güvenlik, kişisel veri gibi bireye özgü enformasyonu siber alanda erişilebilir hale getirmektedir. Bu çalışmada; gözetim olgusu, toplumsal denetim ve iktidar ilişkileri çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu bağlamda, gücü elinde bulunduran egemenlerin, bireylerin gündelik yaşamlarını denetim mekanizmaları aracılığıyla kontrol altında tutarken, bu süreçte dijital gözetim tekniklerine başvurması konusunda ortaya çıkan mahremiyet sorunsalları, literatür  taraması yöntemiyle tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gözetim pratikleri, Mahremiyet sorunsalı, dijital iletişim, mobi iletişim teknolojileri

Kaynakça

• Williams, R. (1985). İkibin'e Doğru. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karahisar, T. (2013). Yeni İletişim Teknolojileri ve Yeni Medya. İstanbul: Zinde Yayıncılık.
• Timisi, N. (2003). Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi. Ankara: Dost Yayınları.
• Tümurtürkan, M. (2010). Gündelik Hayatın Gözetimi: “Panoptikon Toplumu” ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 3(2), 1-19
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baran, A. (1992). Sanayi Sonrası Enformasyon Toplumu Üzerine Tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 53-69.
• Foucault, M. (1980). The Will to Turth. New York-London: Tavistock Press
• Foucault, M. (1992). İktidarın Gözü. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (1995). Deliliğin Tarihi (İkinci Baskı b.). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2003). İktidarın Gözü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bozkurt, V. (2000). Gözetim Toplumu ve İnternet: Özel Yaşamın Sonu mu? Birikim Dergisi , 136, 69-74.
• Giddens, A. (2008). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınlar.
• Bentham, J. (1995). Panopticon. M. Bozovic içinde, The Panopticon Writings (s. 11-12). Londra: Verso.
• Dolgun, U. (2005). Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna. Bursa: Ekin Basım Yayın.
• Feenberg, A. (1999). Questioning Technology. London: Routledge.
• Lyon, D. (2006). Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Marx, G. T. (tarih yok). Survaillance and Society. web.mit.edu: http://web.mit.edu/gtmarx/www/surandsoc.html adresinden alınmıştır.
• Schmidt, E; Cohen, J. (2014). Yeni Dijital Çağ. İstanbul: Optimist Yayınları
• Staples, W. (2008). Everyday Surveillance: Vigilance and Visibility in Postmodern Life. Lanham: Rowman&Littlefield.
• Gore, A. (2014). Gelecek. İstanbul: MediaCat Kitapları
• Norton, (2011). Norton Sutdy Calculates Cost of Global Cybercrime: 114 Billion Dolar Annually, http://www.nortoninternetsecurity.cc/2011/09/norton-study-calculates-cost-of-global.html Erişim Tarihi: 01: 03:2016
• Özbay, C., Terzioğlu, A., ve Yasin, Y. (2011). Neoliberalizm ve Mahremiyet. İstanbul: Metis Yayınları.