DİJİTAL ÇAĞIN EVRENSEL İLETİŞİM KODU: EMOJİLERİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 361 - 385, 30.11.2021

Ali Murat Kırık , Ramazan Bilge

https://doi.org/10.47107/inifedergi.875602

Öz

İletişim; yaşamını sürdürebilmesi, sosyalleşebilmesi, bilgilerini aktarabilmesi gibi nedenlerden ötürü insanoğlu için her zaman önem arz etmiştir. Bu bağlamda insanlardaki iletişim kurma arzusu, tarih boyunca belirli dönüşümlerden geçerek devam etmiş, etkileşimin yoğun olarak yaşandığı günümüz küresel dünyasında ise giderek daha da artmıştır. Özellikle günümüzün iletişim kurma pratiklerini derinden etkileyen sosyal medya platformlarıyla birlikte gittikçe büyüyen “online kitle”, dil ve kültürel farklılıkları ortadan kaldıran ve herkesin kolaylıkla etkileşimde bulunabileceği ortak bir iletişim kurma arayışına girmiş ve emoji adı verilen sanal göstergelerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Anlık mesajlaşma uygulamaları ve sosyal medya platformları ile popüler hale gelen emojiler, yeni medyanın oluşturduğu dilin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiş ve bilim çevrelerinin de merceği altına girmiştir. Bu çalışmada dijital dünyayla yakından ilgilenen yeni kuşaklar göz önünde bulundurularak, üniversite öğrencilerinin dijital ortamda gerçekleştirdikleri iletişim sürecinde emoji kullanıma karşı tutum ve algılarının saptanması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, sosyal bilimler alanında çalışanların sıklıkla başvurduğu veri toplama araçlarından biri olan anket tekniği tercih edilmiş ve nicel araştırma yapılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu oluşturan 372 katılımcıdan elde edilen veriler, SPSS programı ile analiz edilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın amaçları doğrultusunda oluşturulan hipotezler ise, Bağımsız Örneklem T-Testi, Tek Yönlü Anova Analizi, Doğrusal Regresyon Testi ve Pearson Korelasyon Testi gibi uygun istatistiksel yöntemler ile test edilmiş ve elde edilen bulgular bağlamında yorumlanmıştır. Ulaşılan bulgular, dijital ortamda gerçekleşen iletişim sürecinde emojilerden faydalanıldığını ancak sağlıklı bir iletişimin gerçekleşmesi noktasında yalnızca emoji kullanımının yeterli olmadığını göstermiştir. Ayrıca katılımcıların demografik değişkenleri dikkate alınarak, emoji kullanımının yaş, cinsiyet ve eğitim durumlarına göre değişiklik gösterip göstermediği ilgili analiz yöntemleriyle bulgulanmış ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Yeni Medya, Emoji

Kaynakça

• Ahi, M.G. (2016). Emojilerin hukuku. https://ahi.av.tr/emojilerin-hukuku/, Erişim Tarihi: 11.12.2020.
• Aral, E. (2018). Ortak dil olarak tinlemler (emojiler). Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi, 2(1).
• Arıkan, R. (2018). Anket yöntemi üzerine bir değerlendirme. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 97-159.
• Bayrak, H. (2020). 2020 Dünya internet, sosyal medya ve mobil kullanım istatistikleri. https://dijilopedi.com/2020-dunya-internet-sosyal-medya-ve-mobil-kullanim-istatistikleri/, Erişim Tarihi: 15.12.2020.
• Beese, J. (2015). Emoji marketing: Are we speaking the same language?, https://sproutsocial.com/insights/emoji-marketing/, Erişim Tarihi: 02.12.2020.
• Bhor, P., Raut, A., at all. (2019). Dynamic emotion recognition and emoji generation. International Research Journal of Engineering and Technology, 6(9).
• Bilge, N. (2015). Dijital Dünyanın Ortak Dili 'Emojiler' Hakkında Bilinmesi Gereken 13 İlginç Bilgi. https://onedio.com/haber/dijital-dunyanin-ortak-dili-emojiler-hakkinda-bilmeniz-gerekenler-560430, Erişim Tarihi: 22.03.2021.
• Büyüker İşler, D. ve Demir, N. G. (2019). Markaların emoji kullanımına yönelik bireylerin tutumları: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10.25, 466-484.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3.(2), 133-151.
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür. (Çev. E. Kılıç). (2. Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Cohn, N. (2015). Will emoji become a new language? https://www.bbc.com/future/article/20151012-will-emoji-become-a-new-language, Erişim Tarihi: 01.12.2020.
• Çaycı, B. ve Karagülle, A. E. (2014). Mobil iletişim teknolojileriyle değişen örgütlenme biçimleri: Ağlarda örgütlenen toplumsal hareketler. Journal of Yasar University, 9(36), 6261-6379.
• Çeken, B., Arslan, A. ve Tuğrul, D. (2017). İletişimde emojilerin kullanımı ve incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(16), 91-106.
• Danesi, M. (2016). The semiotics of emoji: the rise of visual language in the age of the internet. New York: Bloomsbury Publishing.
• Davies, G. (2017). Did a 17th century Slovakian lawyer invent the smiley face and the hashtag?. https://www.dailymail.co.uk/news/article-4188288/Did-17th-century-Slovakian-lawyer-invent-smiley-face.html, Erişim Tarihi: 18.11.2020.
• D'Orazio, D. (2015). Instagram uses its billions of comments to define and rank emoji. https://www.theverge.com/2015/5/2/8537073/instagram-engineer-defines-and-ranks-emoji, Erişim Tarihi: 15.12.2020.
• Düğer, S. (2015). Yeni Medyanın Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi ve Bir Model Önerisi Olarak Brezilya İnternet Kanunu ‘Marco Civil Da Internet’. M. G. Genel (Ed.). Yeni Medya Araştırmaları 1: Güncel Tartışmalar Ekseninde (ss. 155-194). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Emre, N. (2018). Akıllı telefonlarımızda zibilyon farklı ten renkli emojiler olmasının sebebi ne?, https://www.webtekno.com/renkli-emojiler-sosyal-medyaya-katilimimizi-arttiriyor-h44409.html, Erişim Tarihi: 07.12.2020.
• Ezgimen, K. (2015). Emoji'den şifre oluşturmak artık mümkün. https://www.tamindir.com/haber/emojiden-sifre-olusturmak-artik-mumkun_19698/, Erişim Tarihi: 08.12.2020.
• Fahlman, S. (2017). 'Smiley': En çok bilinen emoji 35 yaşında. BBC Türkçe, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41359163, Erişim Tarihi: 27.12.2020.
• Geray, H. (2003). İletişim ve teknoloji: uluslararası birikim ve medya düzeninde yeni medya politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Gökaliler, E. ve Saatcıoğlu, E. (2016). Reklamlarda emoji kullanımı: Emoji içerikli reklamlara yönelik tüketicilerin tutumlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(2).
• Güngör, N. (2018). İletişim, kuramlar-yaklaşımlar. (4. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Güzel, İ. ve Sakarya, G. (2018). Duyguları anlatmanın renkli yolu: Emojiler, https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/duygulari-anlatmanin-renkli-yolu-emojiler-382479.html, Erişim Tarihi: 06.12.2020.
• Hutchins, B. (2015). The emoji ınfographic: Stats to back up your obsession. https://www.meltwater.com/blog/the-emoji-infographic-stats-to-back-up-your-obsession/, Erişim Tarihi: 14.12.2020.
• Işıklar, G. (2017). İletişim Teknolojilerindeki Değişimin Kültürel Yansımaları. S. Gezgin ve T. Akdal (Ed.). İletişim ve Kültür (ss. 165-180). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Işıklar, G. (2017). Yeni Medya ve İnternet Dolayımlı Sosyal Yaşam. S. Gezgin ve A. E. İralı (Ed.). Yeni Medya Analizleri (ss. 99-118). Konya: Eğitim Yayınevi.
• İspir, B. (2013). Yeni İletişim Teknolojilerinin Gelişimi. M. C. Öztürk (Ed.). Dijital İletişim ve Yeni Medya (ss. 2-25). İstanbul: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri.
• Jenkins, H. (2016). Cesur yeni medya. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kip Kayabaş, B. (2016). Mobil Teknolojiler. T. V. Yüzer ve M. E. Mutlu (Ed.). Yeni İletişim Teknolojileri (ss. 100-135). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Köroğlu, O. (2002). Mobil İletişim, Etkileşimli Yayıncılık Ve Türkiye’deki Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kurtoğlu, R. ve Özbölük, T. (2018). Üniversite öğrencilerinin emoji kullanımları ve emoji kullanan markalara karşı tutumları üzerine bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 9(3), 697-713.
• Lu, X., Ai, W., at all. (2016). Learning from the ubiquitous language: An empirical analysis of emoji usage of smartphone users. Ubicomp '16, Heidelberg, Germany.
• Manovich, L. (2002). The language of new media. Cambridge: MIT Press.
• Marketing Türkiye (2017). Emojileri niçin kullanıyoruz? https://www.marketingturkiye. com.tr/haberler/emojileri-nicin-kullaniyoruz/, Erişim Tarihi: 12.12.2020.
• McCurry, J. (2016). The inventor of emoji on his famous creations - and his all-time favorite. The Guardian. https://www.theguardian.com/technology/2016/oct/27/emoji-inventor-shigetaka-kurita-moma-new-york-text, Erişim Tarihi: 28.12.2020.
• Özant, N. ve Kelleci, M. (2017). Dijital iletişimde sözel olmayan ipuçları: Emojilerle etkileşim ve duygulanım. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 4(2), 396-417.
• Özdemir, G., Gökdağ, R. ve Neslihanoğlu, S. (2019). Sosyal medyada emoji kullanımı ve anlamlandırılması: Anadolu üniversitesi iletişim bilimleri fakültesi örneği. Selçuk İletişim, 2(1), 425-443.
• Pardes, A. (2018). The WIRED guide to emoji. https://www.wired.com/story/guide-emoji/, Erişim Tarihi: 18.11.2020.
• Robb, A. (2014). How using emoji makes us less emotional. https://newrepublic.com/article/118562/emoticons-effect-way-we-communicate-linguists-study-effects, Erişim Tarihi: 02.12.2020.
• Seçkin, S. S. (2015). Pazarlama iletişiminde sosyal medya. İstanbul: Optimist Yayın ve Dağıtım.
• Sev, İ. G. (2018). Sözlükçülük’te emojilerden yararlanma mümkün müdür?. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 72, 734-748.
• Şahin, E. ve Erdoğan, U. (2019). Yeni nesil pazarlama aracı; emoji pazarlama: Emoji kullanılan reklamlara ilişkin tüketici tutumları bağlamında bir araştırma. İletişim Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1991-2003.
• Şener, G. ve Motif Atar G. (2016). Turkish economy in a new area: Selected articles, Erişim Linki: https://www.academia.edu/27673150/Caution_Emoji_Crossing_ Employing_Emoji_to_Improve_the_Effect_of_Advertisement.
• Tang, Y. ve Hew, K. F. (2018). Emoticon, emoji, and sticker use in computer-mediated communications: Understanding ıts communicative function, ımpact, user behavior, and motive. New Media for Educational Change, 191-201.
• Tokatlı, M. (2016). Yeni medyanın geleneksel medya ve halkla ilişkiler meslek alanı üzerine etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(15).
• Toksöz, L. ve Kahraman, C. (2017). Türk üniversite öğrencilerinin emoji algısı. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (Humanitas), 5(9), 247-256.
• Türkiye Oldukça Mutlu. (2016). https://www.cnnturk.com/sosyal-medya/turkiye-mutlu-emojileri-kullaniyor, Erişim Tarihi: 13.12.2020.
• Urhan Torun, B. (2018). Z kuşağının akıllı telefonlar üzerinden yazılı iletişimde emoji kullanma eğilimlerine yönelik bir araştırma. TRT Akademi, 3(6).
• Usta, A. (2012). Bilimsel araştırmalarda yapısal etmenler ve evreler. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, İdari Bilimler, 1(1).
• Uygun, Y. (2014). Güçlü ve popüler olmak için emojinin sihrine katılın! http://www.fortuneturkey.com/guclu-ve-populer-olmak-icin-emojinin-sihrine-katilin--362, Erişim Tarihi: 10.12.2020.
• We Are Social. (2020). https://wearesocial.com/, Erişim Tarihi: 27.12.2020.
• Yanık, A. (2016). Yeni medya nedir ne değildir?. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(15).
• Yıldırım, N. (2018). Türkiye’de ve dünyada sosyal medyada en çok kullanılan emojiler. http://roofdigital.com/turkiyede-ve-dunyada-sosyal-medyada-en-cok-kullanilan-emojiler-aciklandi/, Erişim Tarihi: 12.12.2020.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1.
• Yüksek Öğretim Kurumu. istatistik.yok.gov.tr, Erişim Tarihi: 23.11.2020.
• Zaslow, A. (2014). These 8 facts about smiley faces will perk you up during this lousy winter. Huffington Post. https://www.huffingtonpost.com/2014/02/19/smiley-face-facts_n_4810431.html, Erişim Tarihi: 01.12.2020.