SOSYAL AĞLARDA GİZLİLİK KAYGISININ ÖLÇÜLMESİ: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 143 - 160, 01.07.2016

Hasan Topbaş , Mehmet Ali Gazi

Öz

 İletişim bilimleri
alanında sosyal medya üzerine yapılan ampirik çalışmalar çeşitli
(kimlik-gözetim ve tüketim toplumu-teknolojik determinizm-kamusal/özel alan- ağ
toplumu-mahremiyet ve gizlilik vb.) kavramlar çerçevesinde
incelenmektedir.  Mahremiyet nesnesinde,
özne olarak kullanılan gizlilik, araştırmamız açısından son derece önemlidir.
Sosyal medyada gizlilik, sosyal ağ kullanıcılarının kişisel verilerini korumak
veya kullanmak için genel bilgilerin yer aldığı bir ağ sözleşmesi olarak
ifadelendirilmektedir. Demografik özellikler, öz kimlik, kullanılan ağlar,
takip/takipçi sayısı, yasalara olan güven gibi etkenlerin,  kullanıcıların “gizlilik” kaygılarının
belirlemekte kullanılmaktadır. Bu amaçla hazırlanan sosyal medya gizlilik
kaygısı ölçeğinde kullanıcıların hangi yoğunlukta sosyal medya gizliliği
önemsediklerini ve sosyal ağ veri tabanı sağlayıcılarının gizlilik ilkeleri
uygulanabilirlik düzeylerini ölçmek amacıyla İnönü Üniversitesi, İletişim
fakültesinde 408 öğrenciye üzerinde çalışma yapılmıştır.  Yapılan değerlendirmeler
sonucunda; kadınlar, sosyal ağlarda çevrimiçi gizliliğe erkeklere göre daha
fazla önem vermektedir. Katılımcıların sosyal medyayı kullanma süreleri ile
sosyal medya gizlilik kaygısı ortalamalar arası farkları incelediğimizde ise öğrencilerin
sosyal medyayı kullanım süreleri arttıkça gizlilik ayarlarına verdikleri
öneminde azaldığı tespit edilmiştir. 
Aynı zamanda sosyal medya ağlarını kullanan öğrencilerin arkadaş sayısı
arttıkça sosyal medyada gizliliğe verdikleri öneminde azaldığı görülmüştür.
Katılımcıların öz kimliklerini ifade etme endişesi yükseldikçe sosyal medyaya
karşı oluşturulan gizlilik endişesinde algılanan güvenin azaldığı, riskin ise
arttığı ortaya konulmuştur. Tüm sonuçlar çerçevesinde gençlerin gizliliğe
ilişkin kaygılarının zayıf olduğu, gizliliğe verilen önem herhangi bir olumsuz
durumla karşılaşınca ortaya çıktığı tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Gizlilik, Sosyal Ağ, Kaygı

Kaynakça

• Akyol, A. (2009) Gazete Reklamlarının Nitel ve Nicel Özellikleri: Otomotiv Reklamları Üzerine İçerik Analiz, Edebiyat Fakültesi Dergisi,
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya yayıncılık.
• Babacan M., ,Akyol M, v.d (2012). Demokrasinin E-Dönüşümü” Küresel Değişim ve Demokratikleşme. Turgut ÖzalUluslar Arası Ekonomi ve Siyaset Kongresi – II, 650-667.
• Barnes S. A privacy paradox: social networking in the United States. First Monday. 2006;11(9). Available at: http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/view/1394/1312. Accessed July 16, 2010
• Bilgili, C & Gülüm, Ş(2013). Kültür, Kimlik, Siyaset, Reklam Yaratıcıları Derneği Yayınları, İstanbul Bivens, R., & Dawson, M. (2013). Sexual Violence and Social Media.
• Bozkurt, V. (1999). Gözetim Toplumu ve Internet. V. Türkiye'de Internet Konferansı, Kasım, 19-21.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum.
• Clark, J. R. (2010). Social media and privacy. Air medical journal, 29(3), 104-107.
• Dodge, A. (2015). Digitizing Rape Culture: Online Sexual Violence And The Power Of The Digital Photograph. Crime, Media, Culture, 1741659015601173.
• Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist Metodoloji: Bilimsel Araştırma Tasarımı. İstatiksel Yöntemler, Analiz ve Yorum, Erk Yay., Ankara.
• Eröz, S. S., & Doğdubay, M. (2013). Turistik Ürün Tercihinde Sosyal Medyanın Rolü ve Etik İlişkisi; Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1).
• Gazi, M.A, (2015) Reflections of Gatekeeping on Social Media,. Contextual Approaches in Communication, (286-296).
• Gross, R., & Acquisti, A. (2005, November). Information revelation and privacy in online social networks. In Proceedings of the 2005 ACM workshop on Privacy in the electronic society (pp. 71-80). ACM.
• Gülsoy, T. (2009). Etkileşimli Medya ve Pazarlama Terimler Sözlüğü. L. Baruh, ve M. Yüksel içinde, Değişen İletişim Ortamında Etkileşimli Pazarlama, İstanbul: Doğan Kitap.
• Kara, E. Ş. (2012). Almanya’da Yaşayan Gençlerin Türk Medyasının Almanca Yayınları Hakkındaki Görüşleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. NWSA: Qualitative Studies, 7(4), 29-39.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 2). Asil Yayın Dağıtım.
• Kosinski, M., Stillwell, D., & Graepel, T. (2013). Private traits and attributes are predictable from digital records of human behavior.
• Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(15), 5802-5805.
• Lyon, D. (1997). Elektronik Göz-Gözetim Toplumunun Yükselişi. (D. Hattaoğlu, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Lyon, D. (2003). Surveillance as social sorting: Privacy, risk, and digital discrimination. Psychology Press. Madden, M. (2012). Privacy management on social media sites. Pew Internet Report, 1-20.
• Madden, M., Lenhart, A., Cortesi, S., Gasser, U., Duggan, M., Smith, A., & Beaton, M. (2013). Teens, social media, and privacy. Pew Research Center, 21.
• O'Keeffe, G. S., & Clarke-Pearson, K. (2011). The impact of social media on children, adolescents, and families. Pediatrics, 127(4),
• O'reilly, T. (2007). What is Web 2.0: Design patterns and business models for the next generation of software. Communications & strategies, (1), 17
• Özdamar, K. (2002). Paket Programları İle İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler) 2, 4. Baskı, Eskişehir.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS'le veri analizi. Beta.
• Tuten, T. L. (2008). Advertising 2.0: social media marketing in a web 2.0 world. Greenwood Publishing Group.
• Yang, H. C. (2014). Prior Negative Experience, Online Privacy Concerns and Intent to Disclose Personal Information in Chinese Social
• Media. International Journal of E-Business Research, 10(2), 23-44.
• Elektronik Kaynakça http://investor.fb.com/secfiling.cfm?filingID=1326801-14-7&CIK= 1326801(Erişim Tarihi, 01.11.2015). http://www.careerbuilder.com/share/aboutus/pressreleasesdetail.aspx?id=pr459&sd=9%2f10%2f2008&ed= 12%2f31%2f2008&cbRecursionCnt=1&cbsid=c9bbeee8538d45329426ea1907ef736f-317581714-R
• (Erişim Tarihi, 22.10.2015). http://www.gazetevatan.com/meb-veri-tabaninda-bilgi-hirsizligi-718322-gundem/ (Erişim Tarihi, 11.11.2015). http://www.hurriyet.com.tr/hirsizlar-da-sosyal-medyayi-takip-ediyor-26901355 (Erişim Tarihi, 11.11.2015). http://www.milliyet.com.tr/sosyal-medya-dolandiriciligina-teknoloji-2030776/ (Erişim Tarihi, 11.11.2015). http://www.pewinternet.org/2015/01/09/social-media-update-2014/ (Erişim Tarihi, 10.10.2015). http://www.statista.com/statistics/264810/number-of-monthly-active-facebook-users-worldwide/ (Erişim Tarihi, 01.11.2015) https://nedimkaya.wordpress.com/2012-2/2012-pazarlamada-sosyal-medya-kullanimi/(Erişim 08.11.2015) https://twitter.com/privacy, (Erişim 05.11.2015) https://www.facebook.com/policy.php, (Erişim 05.11.2015) https://www.facebook.com/policy.php, https://www.youtube.com/t/privacy_guidelines (Erişim 05.11.2015) https://www.youtube.com/t/privacy_guidelines (Erişim 05.11.2