THE EFFECT OF SOCIAL OSTRACISM ON PSYCHOLOGICAL WELL-BEING: THE MEDIATING ROLE OF PATERNALISTIC LEADERSHIP

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2022

Berat Çiçek Kadir Aktaş

https://doi.org/10.54282/inijoss.1064237

Öz

We have been encountering social ostracism incidents in business life due to gender, nationality, belief, and many different reasons recently. Under normal conditions, an employee spends an average of 8 hours a day at the workplace with his/her colleagues. Considering this fact, the negative effects of social ostracism on individuals make employees feel bad in the workplace. One of the most important factors affecting the organizational climate and psychological well-being is the leadership style. We will better understand how the paternalistic leadership style, which stands out with its supportive and helpful features, plays a role in reducing these negative outcomes. From this perspective, we've aimed to discover the effect of social ostracism in the workplace on psychological well-being and the role of paternalistic leadership in the relationship between ostracism and psychological well-being. For this purpose, we have conducted an online survey among service sector employees operating in the Central Anatolia Region. We have adopted the quantitative research method in the analysis of data obtained from 391 participants. In the analysis of the data, we've used the Structural Equation Modeling (SEM) approach. According to the findings, we have concluded that social ostracism in the workplace affects psychological well-being negatively, while paternalistic leadership mediates the relationship between ostracism and psychological well-being. In addition, it has been determined that social ostracism reduces the perception of paternalistic leadership perception.

Anahtar Kelimeler

Social Ostracism, Psychological Well-Being, Paternalistic Leadership

SOSYAL DIŞLANMANIN PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE BABACAN LİDERLİĞİN ARACI ROLÜ

Öz

Son dönemlerde iş hayatında cinsiyet, milliyet, inanç ve bir çok farklı nedene bağlı olarak gelişmekte olan sosyal dışlanma olaylarına kamuoyunda sıklıkla rastlanılmaktadır. Normal şartlar altında bir çalışan, iş arkadaşlarıyla birlikte günde ortalama 8 saatini işyerinde geçirmektedir. Bu gerçek göz önüne alındığında, sosyal dışlanmanın bireyler üzerindeki olumsuz etkileri, çalışanların işyerinde kendilerini kötü hissetmelerine neden olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Örgüt iklimini ve psikolojik iyi oluşu etkileyen en önemli faktörlerden biri liderlik tarzıdır. Destekleyici ve yardımcı özellikleriyle öne çıkan paternalist liderlik tarzının bu olumsuz sonuçların azaltılmasında nasıl bir rol oynadığını daha iyi anlamamıza sebep olacağı düşünülmektedir. Buradan hareketle, bu çalışma ile işyerindeki dışlanmanın psikolojik iyi oluşa etkisi ve dışlanma ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide babacan liderliğin rolünün ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla İç Anadolu Bölgesi’nde faaliyette bulunan hizmet sektörü çalışanlarından oluşan örneklem ile online bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. 391 katılımcıdan elde edilen verilerin analizinde nicel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Verilerin analizinde ise Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) yaklaşımından yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre işyerindeki dışlanmanın psikolojik iyi oluşu olumsuz etkilediği, babacan liderliğin ise dışlanma-psikolojik iyi oluş ilişkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca işyerindeki sosyal dışlanmanın babacan liderlik algısını azalttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Dışlanma, Psikolojik İyi Oluş, Babacan Liderlik

Kaynakça

• Akdoğan, A., & Polatçı, S. (2013). Psikolojik sermayenin performans üzerindeki etkisinde iş aile yayılımı ve psikolojik iyi oluşun etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 273-294.
• Akgün, N., Özdemir, T., Yıldız, K., Cerit, Y. & Yılmaz, Ö., (2019). The relationship between school principals’ paternalistic leadership behavior and the level of classroom teachers’ organizational ostracism. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(3), 1088-1105.
• Aktan, C.C. (Ed.), (2021). Paternalizm, SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Merkezi Yayınları, İzmir.
• Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
• Aycan, Z. (2006). Paternalism towards conceptual refinement and operationalization, In Indigenous and cultural psychology. Springer, Boston, MA., 445-466.
• Aycan, Z., Kanungo, R., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G., & Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10‐country comparison. Applied psychology, 49(1), 192-221.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Beydoğan Tangör, B., & Curun, F. (2016). Psikolojik iyi oluşun yordayıcıları olarak bireysel farklılıklar: Özgünlük, benlik saygısı ve sürekli kaygı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), pp.1-13.
• Baykal, E. (2019). Turkish type leadership: Sabri Ülker example. The Journal of Social Science, 3(6), 425-438. DOI: 10.30520/tjsosci.590000
• Bryman, A. (2016). Social research methods. London: Oxford University Press.
• Büyükcebeci, A., & Deniz, M. (2017). Ergenlerde sosyal dışlanma, yalnızlık ve okul öznel iyi oluş: Empatik eğilimin aracılık rolü. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 723-737.
• Cenkseven, F., & Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Chen, X. P., Eberly, M. B., Chiang, T. J., Farh, J. L., & Cheng, B. S. (2011). Affective trust in chinese leaders: Linking paternalistic leadership to employee performance. Journal of Management, 40(3), 796-819.
• Cheng, B. S., Chou, L. F., Wu, T. Y., Huang, M. P., & Farh, J. L. (2004). Paternalistic leadership and subordinate responses: Establishing a leadership model in Chinese organizations. Asian journal of social psychology, 7(1), 89-117.
• Cohen, A., & Shamai, O. (2010). The relationship between individual values, psychological well being, and organizational commitment among Israeli police officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 33(1), 30-51.
• Craney, T. A., & Surles, J. G. (2002). Model-dependent variance inflation factor cutoff values. Quality Engineering, 14(3), 391-403.
• Çakır, Ö. (2002). Sosyal Dışlanma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 83-104.
• Çetin, C., Toylan Vatansever, N., Çakırel Aydıner, Ö., & Çakırel, Y. (2017). Paternalistic Leadership and Psychological Well-Being: The Mediating Role of Meaningful Work. Fatih Sultan Mehmet Vakıf University (FSM) Scholarly Studies Journal of Humanities and Social Sciences, 10, 81-113.
• Çiçek, B. (2020). Organizasyonları aşındırıcı unsurlar olarak sosyal dışlanma ve sanal kaytarma ilişkisi ve bu ilişkide etik iklimin rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), 210-229.
• Çiçek, B. (2021). Agresif mizahın intikam niyetine etkisinde babacan liderliğin rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(30), 365-380.
• Çiçek, B. & Almalı, V. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde kaygı öz-yeterlilik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki: Özel Sektör ve kamu çalışanları karşılaştırması. Electronic Turkish Studies, 15(4), 241-260.
• Deniz, M. E., Erus, S. M., & Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş ilişkisinde duygusal zekanın aracılık rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(47), 17-31.
• Department for International Development (DFID), (2005). Reducing poverty by tackling social ostracism, September, 1 Palace Street, London SW1E 5HE, UK. https://www2.ohchr.org/english/issues/development/docs/socialexclusion.pdfAccess (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., & Choi, D., (2009). New measures of wellbeing. Social Indicators Research Series, 39, 247-266. DOI 10.1007/978-90-481-2354-4_12
• Erkoç, B., & Güngör, F. (2019). Yalova halkının sosyal dışlanma algıları ile iyilik halleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 142-150. DOI: 10.33692/avrasyad.595483
• Ertürk, A., Kara, S. B. K., &Güneş, D. Z. (2016). Duygusal emek ve psikolojik iyi oluş: Bir yordayıcı olarak yönetsel destek algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1723-1744.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191.
• Farh, J. L., & Cheng, B. S. (2000). A cultural analysis of paternalistic leadership in Chinese organizations. In Management and organizations in the Chinese context, Palgrave Macmillan, London, UK. 84-127.
• Fatima, T., Bilal, A. R., Imran, M. K., & Sarwar, A. (2021). Manifestations of workplace ostracism: an insight into academics' psychological well-being. South Asian Journal of Business Studies, Emerald Publishing Limited, UK. DOI 10.1108/SAJBS-03-2019-0053
• Ferris, D.L., Brown, D.J., Berry, J. W., & Lian, H. (2008). The Development and Validation of The Workplace Ostracism Scale. Journal of Applied Psychology, 93(6), 1348-1366.
• Fornell, C., veLarcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Gerçek, M. (2018). Yöneticilerin babacan (paternalist) liderlik davranışlarının psikolojik sözleşme bağlamındaki beklentileri üzerindeki etkilerine yönelik bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 101-118.
• Haq, I. U. (2014, June). Workplace ostracism and job outcomes: Moderating effects of psychological capital. In Human capital without borders. Knowledge and learning for quality of life: Proceedings of the management, knowledge and learning international conference (Vol. 2014), 1309-1323.
• Harman, H. H. (1960). Modern factor analysis. Univ. Of Chicago Press., London. UK.
• Hawass, H. H. (2017). Employee feedback orientation: A paternalistic leadership perspective. Management Research Review, 40(12), 1238-1260.
• He, J., Zhang, H., & Morrison, A. M. (2019). The impacts of corporate social responsibility on organization citizenship behavior and task performance in hospitality. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 31(6), 2582-2598.
• Higgs, M., & Dulewicz, V. (2002). Making sense of emotional intelligence (2nd ed.), PreVisor UK Ltd., London.
• Hocaniyazov, A. (2008). Ağırlama işletmelerinde örgütsel iklim ve liderlik, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Iacobucci, D., Saldanha, N., & Deng, X. (2007). A meditation on mediation: Evidence that structural equations models perform better than regressions. Journal of Consumer Psychology, 17(2), 139-153.
• Karaman, M, Yoldaş, A. & Kılıç, B. (2020). Örgütsel dışlanmanın iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 479-496. DOI: 10.29249/selcuksbmyd.683115
• Keyes, C. L. M. (1998). Social well-being. Social Psychology Quarterly, 61(2), 121-140.
• Keyes, C. L., Shmotkin, D. & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
• Khan, S., (2012). Topic Guide on social ostracism. The Governance and Social Development Resource Centre, University of Birmingham, England.
• Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (Fourth Edition). The Guilford Press.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği (15.Baskı), Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Köksal, O. (2011). Bir kültürel liderlik paradoksu: Paternalizm. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 101-122.
• Lau, G., Moulds, M. L., & Richardson, R. (2009). Ostracism: How much it hurts depends on how you remember it. Emotion, 9(3), 430-434.
• Levitas, R., Pantazis, C., Fahmy, E., Gordon, D., Lloyd-Reichling, E., & Patsios, D. (2007). The multi-dimensional analysis of social ostracism. Department of Sociology and School for Social Policy Townsend Centre for the International Study of Poverty and Bristol Institute for Public Affairs University of Bristol, London, UK.
• Mardia, K. V. (1970). Measures of Multivariate Skewness and Kurtosis with Applications. Biometrika, 57(3), 519-530.
• Moe, K., (2012). Factors influencing women’s psychological well-being within a positive functioning framework. Theses and Dissertations--Educational, School, and Counseling Psychology, 3.
• Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2017). Mplus Statistical Analysis with Latent Variables User’s Guide (Eighth Edition), Los Angeles, CA, USA.
• Nie, D., & Lämsä, A. M. (2018). Chinese immigrants’occupationalwell-being in Finland: The role ofpaternalisticleadership. Leadership and Organization Development Journal, 39(3), 340-352.
• O'Reilly, J., Robinson, S. L., Berdahl, J. L., & Banki, S. (2015). Is negative attention better than no attention? The comparative effects of ostracism and harassment at work. Organization Science, 26(3), 774-793.
• Özdemir, A. A. (2016). Çalışanların benlik yönelimlerinin liderlik ihtiyaçları ve psikolojik iyi oluş halleri üzerindeki rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 19(38), 23-32.
• Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2008). An introduction to applied multivariate analysis. Routledge. Reed, G. E., (2004). Toxic leadership. Military Review, 84(4), 67-71
• Salimirad, F., & Srimathi, N. L. (2016). The relationship between psychological well-being and organizational commitment among the teachers in the city of Mysore. International Journal of Psychology and Psychiatry, 4(1), 27-35.
• Saylık, A. (2017). Okul müdürlerinin paternalist (babacan) liderlik davranışları ile Hofstede'nin kültür boyutları arasındaki ilişki. Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Sezer, F. (2013). Psikolojik iyi olma durumu üzerine etkili faktörler. Education Sciences, 8(4), 489-504.
• Silver, H., (1994). Social ostracism and social solidarity: Three paradigns. International Labour Review, 133(5-6), 1994, 531-578.
• Smith, A., & Williams, K.D. (2004). R U there? Ostracism by cell phone text messages. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 8(4), 291-301.
• Solak, Ç., & Teközel, M. (2019). Sosyal dışlanma olgusu üzerine genel bir inceleme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 293-315.
• Sulea, C., Filipescu, R., Horga, A., Ortan, C., & Fischmann, G. (2012). Interpersonal mistreatment at work and burnout among teachers. Cognition, Brain, Behavior: An Interdisciplinary Journal, 16(4), 553-570.
• Sungur, C., Özer, Ö., Saygili, M., & Uğurluoğlu, Ö. (2019). Paternalistic leadership, organizational cynicism, and intention to quit one’s job in nursing. Hospital Topics, 97(4), 139-147.
• Şahin, M., Baş, M., & Çelik, A. (2019). Öznel iyi oluş ve spor, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 17(1), 23-31.
• Şahin, T. (2010). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi. Başbakanlık SYDGM Yayınları, Ankara.
• Şendoğdu, A., & Erdirençelebi, M. (2014). Paternalist liderlik ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 253-274. DOI: 10.30976/susead.302226
• Telef, B. B., Uzman, E., & Ergün, E. (2013). Öğretmen adaylarında psikolojik iyi oluş ve değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(12), 1297-1307.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Uhl-Bien, M., Tierney, P. S., Graen, G. B., & Wakabayashi, M. (1990). Company paternalism and the hidden-investment process: Identification of the" right type" for line managers in leading Japanese organizations. Group & Organization Studies, 15(4), 414-430.
• Uysal, H. (2019). Örgütsel dışlanmanın çalışanlarda sinizm gelişimine etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 319-326.
• Yakut, S., & Yakut, İ. (2018). Öğretmenlerde psikolojik iyi oluş ve işyerinde dışlanma ilişkisi. Electronic Turkish Studies, 13(18), 1357-1376.
• Williams, K. D., Cheung, C. K. T., & Choi, W. (2000). Cyberostracism: Effects of being ignored over the internet. Journal of Personality and Social Psychology, 79(5), 748–762. doi:10.1037/0022-3514.79.5.748
• Wu, C. H., Liu, J., Kwan, H. K., & Lee, C. (2016). Why and When Workplace Ostracism Inhibits Organizational Citizenship Behaviors: An Organizational Identification Perspective, Journal of Applied Psychology, 101(3), 362-378.
• Wu, L.Z., Wei, L.Q., & Hui, C. (2011). Dispositional antecedents and consequences of workplace ostracism: An empirical examination. Frontiers of Business Research in China, 5(1), 23-44.
• Zhao, H., Peng, Z. & Sheard, G. (2013). Workplace ostracism and hospitality employees’ counterproductive work behaviors: The joint moderating effects of proactive personality and political skill. International Journal of Hospitality Management, 33, 219-227.
• Zümbül, S. (2019). Öğretmen adaylarının psikolojik iyi oluş düzeylerinde bilinçli farkındalık ve affetmenin yordayıcı rolleri. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 20-36.