COVID-19 SALGINI SÜRECİNDE HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN UYKU DÜZENLERİ, PSİKOLOJİK DURUMLARI VE EGZERSİZ YAPMA DURUMLARININ İNCELENMESİ
Yıl 2021,
, 1044 - 1065, 29.11.2021
Cevriye Yüksel Kaçan
,
Aysel Özdemir
,
Eda Ünal
Öz
Çalışmanın amacı, COVID-19 salgını sürecinde hemşirelik öğrencilerinin uyku düzeni, psikolojik durum ve egzersiz yapma durumlarının incelenmesidir. Retrospektif ve Tanımlayıcı türde planlanan araştırmanın evrenini bir üniversitenin sağlık bilimleri fakültesinde Halk Sağlığı Hemşireliği dersi alan 3. sınıf hemşirelik öğrencilerinin bakım planı veri toplama formları oluşturmuştur (N=155). Eksiksiz doldurulmuş 126 formun incelenmesiyle çalışma tamamlanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, frekans analizi ve Ki-kare testi kullanılmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması 21.52±1.47 yıl ve %84.1’i kadındır. Öğrenciler COVID-19 sürecinde en fazla rutin uyuma-uyanma saatlerinin değiştiğini (%91.3) ve aile üyeleri/arkadaşların hastalanmasından ve kaybından korktuklarını (%96.0) ifade etmiştir. Öğrencilerin sadece %31’inin haftada en az 3 gün yarım saat spor veya düzenli fiziksel egzersiz yaptığı belirlenmiştir. Uyku düzeninin olumsuz etkilenmesi, rutin uyuma ve uyanma saatinin değişmesi, kaliteli uyku uyuyamama, stresli hissetme ve karşılaşılan olaylara abartılı tepkiler verme sorunlarının kadın öğrencilerde daha fazla bulunması istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). COVID-19 sürecinde öğrencilerin stresli hissettiği, uyku düzenlerinin kötü etkilendiği ve evde karantina sürecinde düzenli egzersiz yapmadıkları belirlenmiştir.
Kaynakça
- Akyol, G., Başkan, A. H. (2020). Yeni tip koronavirüs (Covıd-19) döneminde spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin karantina zamanlarında yaptıkları etkinlikler ve sedanter bireylere önerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 190–203.
- Altena, E., Baglioni, C., Espie, C. A., Ellis, J., Gavriloff, D., Holzinger, B., … Riemann, D. (2020). Dealing with sleep problems during home confinement due to the COVID-19 outbreak: Practical recommendations from a task force of the European CBT-I Academy. Journal of Sleep Research, 29(4), 1–7.
- Altıok, H. Ö., Üstün, B. (2013). The stress sources of nursing students. educational sciences: Theory & Practice, 13(2), 747–766.
- Ankara Universitesi. (2020). COVID-19: Sık görülen stres tepkileri nelerdir? 10 Haziran 2020 tarihinde https://www.ankara.edu.tr/covid-19/covid-19-sik-gorulen-stres-tepkileri-nelerdir/ adresinden erişildi.
- Ayaz Alkaya, S., Birimoğlu Okuyan, C. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin egzersiz davranışları ve uyku kaliteleri. dokuz eylül üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(4), 236–241.
- Bao, Y., Sun, Y., Meng, S., Sji, J., Lu, L. (2020). 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society. Lancet, 22(395), 37–38.
- Bursa Uludağ Üniversitesi Bilgi İşlem Daire Başkanlığı. (2021). 10 Haziran 2020 tarihinde https://www.uludag.edu.tr/bilgiislem adresinden erişildi.
- Caner, G., Ünal, M., Apaydın, Z., Dağ, A., Okur, Ş., Kara, E., Bildik, C. (2020). Covid-19 hastalığı ve ev egzersizlerinin önemi. Journal of Medical Sciences, 1(3), 25–33.
- Chen, P., Mao, L., Nassis, G. P., P., H., Ainsworth, B. E., Li, F. (2020). Coronavirus disease (COVID-19): The need to maintain regular physical activity while taking precautions. Journal of Sport and Health Science, 9(2), 103–104.
- Çaykuş, E. T., Mutlu Çaykuş, T. (2020). Covıd-19 pandemi sürecinde çocukların psikolojik dayanıklılığını güçlendirme yolları: ailelere, öğretmenlere ve ruh sağlığı uzmanlarına öneriler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 95–113.
- Çeti, B., Ünlüönen, B. (2019). Salgın hastalıklar sebebiyle oluşan krizlerin turizm sektörü üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 22(2), 109–128.
- Dhama, K., Sharun, K., Tiwari, R., Sircar, S., Bhat, S., Malik, Y. S., … Rodriguez-Morales, A. (2020). Coronavirus Disease 2019 – Covid-19. Preprins-Not Peer-Reviewed. 9 Haziran 2020 tarihinde .https://doi.org/10.20944/preprints202003.0001.v2 adresinden erişildi.
- Edwards, D., Burnard, P., Bennett, K., Hebden, U. (2010). A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses. Nurse Education Today, 30(1), 78–84.
- Fletcher, G. F., Landolfo, C., Niebauer, J., C., O., R., A., Lavie, C. J. (2018). Promoting physical activity and exercise: JACC health promotion series. Journal of the American College of Cardiology, 72(14), 1622–1639.
- Fong, M. W., H., G., J.Y., W., J., X., Shiu, E. Y. C., Ryu, S., Cowling, B. J. (2020). Nonpharmaceutical measures forpandemic influenza in nonhealthcare settings social distancing measures. Emerging Infectious Diseases, 26(5), 976-984.
- Gao, W., Ping, S., Liu, X. (2020). Gender differences in depression, anxiety, and stress among college students: a longitudinal study from China. Journal of Affective Disorders, 263 (2020), 292-300.
- Gönç, T. (2016). Hemşireliğin geleceği mesleğin cinsiyetsizleşmesini vadediyor mu? Erkek ve kadın hemşirelik öğrencilerinin meslek ve toplumsal cinsiyeti ilişkilendirme eğilimlerinin sosyolojik analizi. Feminist Eleştiri , 8(1), 144–167.
- Hens, N., Ayele, G. M., Goeyvaerts, N., Aerts, M., Mossong, J., Edmunds, J. W., Beutels, P. (2009). Estimating the impact of school closure on social mixing behaviour and the transmission of close contact infections in eight European countries. BMC Infectious Diseases, 9(187), 1–12.
- Huang, Y., Zhao, N. (2020). Generalized anxiety disorder, depressive symptoms and sleep quality during Covid-19 outbreak in China: a web-based cross-sectional survey. Psychiatry Research, 288(112954), 1–6.
- Jimenez-Pavon, D., Carbonell-Baeza, A., Lavie, C. J. (2020). Physical exercise as therapy to fight against the mental and physical consequences of COVID-19 quarantine: Special focus in older people. Elsevier Public Health Emergency Collection, 63(3), 386–388.
- Kandemir, M., Atak, H. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde ruh sağlığı rehberi (stres ve stresle ilişkili belirtilerle başa çıkma). 30 Haziran 2020 tarihinde thttps://druam.kku.edu.tr/https://www.instagram.com/druamkku/ adresinden erişildi.
- Kara, E., Demirkan, K., Ünal, S. (2020). Covid-19 hakkında eczacıların ve eczacılık öğrencilerinin bilgi ve tutumları. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(3), 763–778.
- Karakaş, S. A., Gönültaş, N., Okanli, A. (2017). Vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku kalitesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi , 4(1), 17–26.
- Koç, M., Haskan Avcı, Ö., Bayar, Ö. (2017). Kadın toplumsal cinsiyet rolü stresi ölçeği’nin (KTCRSÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 284–297.
- Kürtüncü, M., Kurt, A. (2020). COVID-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 66–77.
- Lo, R. (2002). A longitudinal study of perceived level of stress, coping and self-esteem of undergraduate nursing students: an Australian case study. Journal of Advanced Nursing, 39(2), 119–126.
- Owusu-Fordjour, C., Koomson, C., Hanson, D. (2020). The impact of Covid-19 on learning- the perspective of the Ghanaian student. European Journal of Education Studies, 7(3), 88–101.
- Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33, 1–3.
- Rajkumar, R. P. (2020). COVID-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 1–5.
- Sleep Foundation. (2020). HomeSleep guidelines during the covid-19 pandemic. 18 Haziran 2020 tarihinde https://www.sleepfoundation.org/sleep-guidelines-covid-19-isolation adresinden erişildi.
- Şentürk, S., Doğan, N. (2018). Determination of the stress experienced by nursing students’ during nursing education. International Journal of Caring Sciences, 11(2), 896–904.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Covid-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi-bilimsel danışma kurulu çalışması. 18 Haziran 2020 tarihinde https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/toplumda-salgin-yonetimi/salgin-yonetimi-ve-calisma-rehberi/COVID-19_SALGIN_YONETIMI_VE_CALISMA_REHBERI.pdf adresinden erişildi.
- Uzdil, Z., Kaya, S., Çakıroğlu, F. P. (2021). Evaluation of Nutritional Habits of University Students: A Cross-Sectional Study During the Covid-19 Pandemic. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 10–18.
- Üstün, Y., Çınar Yücel, Ş. (2011). Hemşirelerin uyku kalitesinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 174–181.
- Üstün Ç, Özçiftçi S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması. Anadolu Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Special Issue on Covid 19), 142–53.
- Wang, D., Xing, X.-H., Wu, X.-B. (2013). Healthy lifestyles of university students in China and ınfluential factors. The Scientific World Journal, 9, 1–10.
- WHO. (2020). WHO timeline - Covid-19. 28 Haziran 2020 tarihinde https://www.who.int/news-room/detail/27-04-2020-who-timeline---covid-19 adresinden erişildi.
- Yetim, A. A. (2005). Sosyoloji ve spor. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Yılmaz, M., Yaman, Z., Erdoğan, S. (2017). Öğrenci hemşirelerde stres yaratan durumlar ve baş etme yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 88–99.
- YÖK (2020). Coronavirus (COVID-19) Bilgilendirme Notu 1. 20 Haziran 2020 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/coronavirus_bilgilendirme_1.aspx adresinden erişildi.
- Zerrin, P. (2020). Uyku ve Bağışıklık Sistemi. Zeugma Sağlık Araştırmaları Dergisi., 2(1), 46–50.
Examination of Sleep Pattern, Psychological Status and Exercise Making Status of Nursing Students during COVID-19 Outbreak
Yıl 2021,
, 1044 - 1065, 29.11.2021
Cevriye Yüksel Kaçan
,
Aysel Özdemir
,
Eda Ünal
Öz
The purpose of the research is to examine the sleep pattern, psychological status and exercise making status of nursing students during the COVID-19 outbreak. The universe of the study, which has been planned as a retrospective and descriptive type, has been consisted of the care plan data collection forms of the 3rd year nursing students who took the Public Health Nursing course in a health sciences faculty of a university (N=155). The study has been completed by examining 126 forms that were filled completely. In the analysis of the data; descriptive statistics, frequency analysis and Chi Square test have been used. The average age of the students is 21.52±1.47 years and 84.1% of them are women. Students have stated that during the COVID-19 process, the routine sleeping-waking hours changed the most (91.3%) and they feared of getting sick and losing family members/friends (96.0%). It has been determined that only 31% of the students did sports or regular physical exercise for half an hour at least 3 days a week. It is statistically significant that female students have more problems with; negative effects on sleep patterns, changes in routine sleeping and waking times, not getting quality sleep, feeling stressed and overreacting to events (p<0.05). It has been determined that during the COVID-19 process students feel stressed, their sleep patterns are badly affected and they do not exercise regularly during the quarantine process at home.
Kaynakça
- Akyol, G., Başkan, A. H. (2020). Yeni tip koronavirüs (Covıd-19) döneminde spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin karantina zamanlarında yaptıkları etkinlikler ve sedanter bireylere önerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 190–203.
- Altena, E., Baglioni, C., Espie, C. A., Ellis, J., Gavriloff, D., Holzinger, B., … Riemann, D. (2020). Dealing with sleep problems during home confinement due to the COVID-19 outbreak: Practical recommendations from a task force of the European CBT-I Academy. Journal of Sleep Research, 29(4), 1–7.
- Altıok, H. Ö., Üstün, B. (2013). The stress sources of nursing students. educational sciences: Theory & Practice, 13(2), 747–766.
- Ankara Universitesi. (2020). COVID-19: Sık görülen stres tepkileri nelerdir? 10 Haziran 2020 tarihinde https://www.ankara.edu.tr/covid-19/covid-19-sik-gorulen-stres-tepkileri-nelerdir/ adresinden erişildi.
- Ayaz Alkaya, S., Birimoğlu Okuyan, C. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin egzersiz davranışları ve uyku kaliteleri. dokuz eylül üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(4), 236–241.
- Bao, Y., Sun, Y., Meng, S., Sji, J., Lu, L. (2020). 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society. Lancet, 22(395), 37–38.
- Bursa Uludağ Üniversitesi Bilgi İşlem Daire Başkanlığı. (2021). 10 Haziran 2020 tarihinde https://www.uludag.edu.tr/bilgiislem adresinden erişildi.
- Caner, G., Ünal, M., Apaydın, Z., Dağ, A., Okur, Ş., Kara, E., Bildik, C. (2020). Covid-19 hastalığı ve ev egzersizlerinin önemi. Journal of Medical Sciences, 1(3), 25–33.
- Chen, P., Mao, L., Nassis, G. P., P., H., Ainsworth, B. E., Li, F. (2020). Coronavirus disease (COVID-19): The need to maintain regular physical activity while taking precautions. Journal of Sport and Health Science, 9(2), 103–104.
- Çaykuş, E. T., Mutlu Çaykuş, T. (2020). Covıd-19 pandemi sürecinde çocukların psikolojik dayanıklılığını güçlendirme yolları: ailelere, öğretmenlere ve ruh sağlığı uzmanlarına öneriler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 95–113.
- Çeti, B., Ünlüönen, B. (2019). Salgın hastalıklar sebebiyle oluşan krizlerin turizm sektörü üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 22(2), 109–128.
- Dhama, K., Sharun, K., Tiwari, R., Sircar, S., Bhat, S., Malik, Y. S., … Rodriguez-Morales, A. (2020). Coronavirus Disease 2019 – Covid-19. Preprins-Not Peer-Reviewed. 9 Haziran 2020 tarihinde .https://doi.org/10.20944/preprints202003.0001.v2 adresinden erişildi.
- Edwards, D., Burnard, P., Bennett, K., Hebden, U. (2010). A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses. Nurse Education Today, 30(1), 78–84.
- Fletcher, G. F., Landolfo, C., Niebauer, J., C., O., R., A., Lavie, C. J. (2018). Promoting physical activity and exercise: JACC health promotion series. Journal of the American College of Cardiology, 72(14), 1622–1639.
- Fong, M. W., H., G., J.Y., W., J., X., Shiu, E. Y. C., Ryu, S., Cowling, B. J. (2020). Nonpharmaceutical measures forpandemic influenza in nonhealthcare settings social distancing measures. Emerging Infectious Diseases, 26(5), 976-984.
- Gao, W., Ping, S., Liu, X. (2020). Gender differences in depression, anxiety, and stress among college students: a longitudinal study from China. Journal of Affective Disorders, 263 (2020), 292-300.
- Gönç, T. (2016). Hemşireliğin geleceği mesleğin cinsiyetsizleşmesini vadediyor mu? Erkek ve kadın hemşirelik öğrencilerinin meslek ve toplumsal cinsiyeti ilişkilendirme eğilimlerinin sosyolojik analizi. Feminist Eleştiri , 8(1), 144–167.
- Hens, N., Ayele, G. M., Goeyvaerts, N., Aerts, M., Mossong, J., Edmunds, J. W., Beutels, P. (2009). Estimating the impact of school closure on social mixing behaviour and the transmission of close contact infections in eight European countries. BMC Infectious Diseases, 9(187), 1–12.
- Huang, Y., Zhao, N. (2020). Generalized anxiety disorder, depressive symptoms and sleep quality during Covid-19 outbreak in China: a web-based cross-sectional survey. Psychiatry Research, 288(112954), 1–6.
- Jimenez-Pavon, D., Carbonell-Baeza, A., Lavie, C. J. (2020). Physical exercise as therapy to fight against the mental and physical consequences of COVID-19 quarantine: Special focus in older people. Elsevier Public Health Emergency Collection, 63(3), 386–388.
- Kandemir, M., Atak, H. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde ruh sağlığı rehberi (stres ve stresle ilişkili belirtilerle başa çıkma). 30 Haziran 2020 tarihinde thttps://druam.kku.edu.tr/https://www.instagram.com/druamkku/ adresinden erişildi.
- Kara, E., Demirkan, K., Ünal, S. (2020). Covid-19 hakkında eczacıların ve eczacılık öğrencilerinin bilgi ve tutumları. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(3), 763–778.
- Karakaş, S. A., Gönültaş, N., Okanli, A. (2017). Vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku kalitesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi , 4(1), 17–26.
- Koç, M., Haskan Avcı, Ö., Bayar, Ö. (2017). Kadın toplumsal cinsiyet rolü stresi ölçeği’nin (KTCRSÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 284–297.
- Kürtüncü, M., Kurt, A. (2020). COVID-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 66–77.
- Lo, R. (2002). A longitudinal study of perceived level of stress, coping and self-esteem of undergraduate nursing students: an Australian case study. Journal of Advanced Nursing, 39(2), 119–126.
- Owusu-Fordjour, C., Koomson, C., Hanson, D. (2020). The impact of Covid-19 on learning- the perspective of the Ghanaian student. European Journal of Education Studies, 7(3), 88–101.
- Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33, 1–3.
- Rajkumar, R. P. (2020). COVID-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 1–5.
- Sleep Foundation. (2020). HomeSleep guidelines during the covid-19 pandemic. 18 Haziran 2020 tarihinde https://www.sleepfoundation.org/sleep-guidelines-covid-19-isolation adresinden erişildi.
- Şentürk, S., Doğan, N. (2018). Determination of the stress experienced by nursing students’ during nursing education. International Journal of Caring Sciences, 11(2), 896–904.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Covid-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi-bilimsel danışma kurulu çalışması. 18 Haziran 2020 tarihinde https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/toplumda-salgin-yonetimi/salgin-yonetimi-ve-calisma-rehberi/COVID-19_SALGIN_YONETIMI_VE_CALISMA_REHBERI.pdf adresinden erişildi.
- Uzdil, Z., Kaya, S., Çakıroğlu, F. P. (2021). Evaluation of Nutritional Habits of University Students: A Cross-Sectional Study During the Covid-19 Pandemic. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 10–18.
- Üstün, Y., Çınar Yücel, Ş. (2011). Hemşirelerin uyku kalitesinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 174–181.
- Üstün Ç, Özçiftçi S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması. Anadolu Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Special Issue on Covid 19), 142–53.
- Wang, D., Xing, X.-H., Wu, X.-B. (2013). Healthy lifestyles of university students in China and ınfluential factors. The Scientific World Journal, 9, 1–10.
- WHO. (2020). WHO timeline - Covid-19. 28 Haziran 2020 tarihinde https://www.who.int/news-room/detail/27-04-2020-who-timeline---covid-19 adresinden erişildi.
- Yetim, A. A. (2005). Sosyoloji ve spor. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Yılmaz, M., Yaman, Z., Erdoğan, S. (2017). Öğrenci hemşirelerde stres yaratan durumlar ve baş etme yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 88–99.
- YÖK (2020). Coronavirus (COVID-19) Bilgilendirme Notu 1. 20 Haziran 2020 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/coronavirus_bilgilendirme_1.aspx adresinden erişildi.
- Zerrin, P. (2020). Uyku ve Bağışıklık Sistemi. Zeugma Sağlık Araştırmaları Dergisi., 2(1), 46–50.