COVID-19 SALGININDA BİR PANDEMİ HASTANESİNDE YÖNETİCİ OLMAK: KLİNİK LİDERLİK ÖZELLİKLERİ İLE COVID-19 FOBİSİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 3, 998 - 1013, 29.11.2021

Filiz COŞKUN Özlem POLAT Birşen KAHRAMAN Duygu TÜRKOĞLU

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.849316

Öz

Bu çalışma COVID-19 salgınında Türkiye’de bir pandemi hastanesindeki yönetici hekim ve hemşirelerin klinik liderlik özellikleri ile COVID-19 fobileri arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı türdeki bu çalışma 100 yönetici hekim ve hemşirenin katılımıyla yürütülmüştür. Çalışmanın verileri Klinik Liderlik Ölçeği ve COVID-19 Fobisi Ölçeği (C19P-S) kullanılarak toplanmıştır. Analiz sonuçları, katılımcıların klinik liderlik düzeylerinin yüksek, COVID-19 fobilerinin ise düşük düzeyde olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte katılımcıların klinik liderlik ve COVID-19 fobisinin bazı tanımlayıcı özelliklere göre anlamlı biçimde farklılaştığı ancak COVID-19 tanısı alma, ekip arkadaşlarından birinin tanı alması ve tanısı konmuş hastayla temas etme durumlarına göre anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca sonuçlar, klinik liderlik ile COVID-19 fobisi arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığını göstermiştir. Salgın sürecinde sağlık çalışanlarında görülebilecek psikolojik etkilere rağmen yönetici pozisyonunda görev yapan sağlık çalışanlarının liderlik özelliklerini her koşulda sergiliyor olmaları süreci yönetmek açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Klinik Lİderlik, Koronavirüs Fobisi, Pandemi, Yönetici, Covid-19

Being a Manager at a Pandemic Hospital in the COVID-19 Pandemic: The Relationship between Clinical Leadership Features and COVID-19 Phobia

Öz

This study has been conducted to evaluate the relationship between clinical leadership skills and COVID-19 phobias of hospital manager clinicians and nurses working at a pandemic hospital in the COVID-19 pandemic. This descriptive study has been conducted with the participation of 100 executive physicians and nurses. The data of the study have been collected by using the Clinical Leadership Scale and COVID-19 Phobia Scale (C19P-S). The results of the analysis have shown the clinical leadership levels of the participants to be high and their COVID-19 phobias to be low. However, it has been concluded that the participants' clinical leadership and COVID-19 phobia differed significantly according to some descriptive characteristics, but there was no significant difference according to the status of being diagnosed with COVID-19, diagnoses of one of the teammates, and having contact with the diagnosed patient. In addition, the results have shown that there was no significant relationship between clinical leadership and COVID-19 phobia. Despite the psychological effects that can be seen in healthcare professionals during the epidemic process, it is very important for healthcare professionals to demonstrate their leadership qualities under all circumstances in terms of managing the process.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, Clinical Leadership, Coronavirus Phobia, Manager

Kaynakça

• Arpacı, I., Karataş, K., Baloğlu, M. (2020). The development and initial tests for the psychometric properties of the COVID-19 Phobia Scale (C19P-S). Personality and Individual Differences 164, 110108.
• Arpacıoğlu, S., Baltalı, Z., Ünübol, B. J. (2021). COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 88-100.
• Bandyopadhyay, S., Baticulon, R. E., Kadhum, M., Alser, M., Ojuka, D. K., Badereddin, Y., … Khundkar, R. (2020). Infection and mortality of healthcare workers worldwide from COVID-19: A scoping review. BMJ Global Health, 5(12), e003097.
• Beckman, A. L., Gondi, S., and Forman, H. P. (2020). How To Stand Behind Frontline Health Care Workers Fighting Coronavirus Health Affairs. 06.05.2021 tarihinde https://www.healthaffairs.org/do/10.1377/hblog20200316.393860/full/ adresinden erişildi.
• Budak, F. (2016). Klinik liderlik ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenilirlik çalışması: Niğde ili kamu hastaneleri birliği örneği. (Doktora Tezi). Ulusal Tez Merkezi. (Tez no: 443551).
• Chen, Q., Liang, M., Li, Y., Guo, J., Fei, D., Wang, L., … Zhang, Z. (2020). Mental health care for medical staff in China during the COVID-19 outbreak. The Lancet Psychiatry, 7(4), e15–e16.
• Chew, N. W. S., Lee, G. K. H., Tan, B. Y. Q., Jing, M., Goh, Y., Ngiam, N. J. H., … Sharma, V. K. (2020). A multinational, multicentre study on the psychological outcomes and associated physical symptoms amongst healthcare workers during COVID-19 outbreak. Brain, Behavior, and Immunity, 88, 559–565.
• Çevik Özdemir, H. N., Çakır, R. ve Küçükali, R. (2019). Sağlık yöneticilerinin liderlik özellikleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(9), 2893-2907.
• Duygulu, S., Başaran, A. S., Kuruca, Ö. E., Erdat, Y.(2020). COVID-19 salgını: Yönetici hemşirelerin rol ve sorumlulukları. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 7(Özel Sayı), 34-46.
• Ehrlich, H., McKenney, M., Elkbuli, A. (2020). Strategic planning and recommendations for healthcare workers during the COVID-19 pandemic. American Journal of Emergency Medicine, 38(7), 1446-1447.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. (3th Edition). London: Sage Publications Ltd.
• Halawi, M. J., Wang, D. D., Hunt, T. R. (2020). What’s important: Weathering the COVID-19 crisis. Journal of Bone and Joint Surgery, 6(102), 759-760.
• Hoşgör, H, Ülker, Z, Sağcan, H. (2020). Acil sağlık hizmetleri çalışanlarında covid-19 anksiyetesi ve mesleki performans ilişkisinin tanımlayıcı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 865-886.
• International Council of Nurses. (2020). International Council of Nurses calls on public to support nurses. Retrieved August 12.
• Jansson, M., Liao, X., Rello, J.. (2020). Strengthening ICU health security for a coronavirus epidemic. Intensive and Critical Care Nursing, 57, 102812.
• Karagöz, Y. (2014). SPSS 21.1 Uygulamalı Biyoistatistik. Ankara: Nobel Akademik Yayımcılık.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği (13. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Labrague, L. J., de Los Santos, J. (2021). Fear of COVID-19, psychological distress, work satisfaction and turnover intention among frontline nurses. Journal of Nursing Management, 29(3), 395–403.
• Lai, J., Ma, S., Wang, Y., Cai, Z., Hu, J., Wei, N., … Hu, S. (2020). Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA Network Open, 3(3), e203976-e203976.
• Lindinger‐Sternart, S., Kaur, V., Widyaningsih, Y., Patel, A. K.. (2021). COVID‐19 phobia across the world: Impact of resilience on COVID‐19 phobia in different nations. Counselling and Psychotherapy Research, 21(2), 290–302.
• Liu, Q., Luo, D., Haase, J. E., Guo, Q., Wang, X. Q., Liu, S., … Yang, B. X.. (2020). The experiences of health-care providers during the COVID-19 crisis in China: a qualitative study. The Lancet Global Health, 8(6), e790–e798.
• Okasha, A. (2013). Clinical Leadership. D. Bhugra, P. Ruiz, S. Gupta (Eds.). Leadership in Psychiatry (s. 63-73). John Wiley & Sons, Ltd.
• Özer, Ö., Budak, F., Şentürk, S., Gün, Ç. (2018). Hekim ve hemşirelerin klinik liderlik algılarının sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(2), 99-105.
• Özkan, Ş. (2021). Klinik liderlik ve sağlık kurumlarına yansımaları. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 4(1), 40-50.
• Polat, Ö., Coşkun, F. (2020). COVID-19 salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Medical Journal of Western Black Sea, 4(2), 51-58.
• Sağlık Bakanlığı (2021). Türkiye COVID-19 Hasta Tablosu, 03 Mayıs 2021 tarihinde https://COVID19.saglik.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Schwartz, J., King, C. C., Yen, M. Y. (2020). Protecting healthcare workers during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak: Lessons from Taiwan's Severe Acute Respiratory Syndrome Response. Clinical infectious diseases: an official publication of the Infectious Diseases Society of America, 71(15), 858–860.
• Shingler-Nace, A. (2020). COVID-19: When leadership calls. Nurse Leader, 18(3), 202-203.
• Sohrabi, C., Alsafi, Z., O'Neill, N., Khan, M., Kerwan, A., Al-Jabir, A., Iosifidis, C., Agha, R. (2020). World Health Organization declares global emergency: A review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). International Journal of Surgery,, 76, 71–76.
• Spoorthy, M. S., Pratapa, S. K., Mahant, S.. (2020). Mental health problems faced by healthcare workers due to the COVID-19 pandemic–A review. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102119.
• Sun, N., Wei, L., Shi, S., Jiao, D., Song, R., Ma, L., … Wang, H.. (2020). A qualitative study on the psychological experience of caregivers of COVID-19 patients. American Journal of Infection Control, 48(6), 592–598.
• Tan, Z., Phoon, P. H. Y., Zeng, L. A., Fu, J., Lim, X. T., Tan, T. E., … Goh, M. N. (2020). Response and operating room preparation for the COVID-19 outbreak: A perspective from the national heart centre in Singapore. Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia, 34(9), 2331-2337.
• TDK 09.05.2021 tarihinde https://www.tdk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Tombak, F. (2020). Hastanelerde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik liderlik özelliklerine ilişkin görüşleri: Ankara ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi. (Tez no: 603557).
• Tomlin, J., Dalgleish-Warburton, B. ve Lamph, G.. (2020). Psychosocial Support for Healthcare Workers During the COVID-19 Pandemic. Frontiers in Psychology, 11, 1960.
• World Health Organization. (2020a). Novel Coronavirus (2019-nCoV): Situation report, 12. World Health Organization. 2020. 01.12.2020 tarihinde https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/330777/nCoVsitrep01Feb2020-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişildi.
• World Health Organization. (2020b). Coronavirus disease 2019 (COVID-19): Situation report, 51. World Health Organization. 2020. 01.12.2020 tarihinde https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200311-sitrep-51-COVID 19.pdf?sfvrsn=1ba62e57_10 adresinden erişildi.
• World Health Organization. (2021a). WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. 03.05.2021 tarihinde https://COVID19.who.int/ adresinden erişildi.
• World Health Organization. (2021b). Situation by Country, Territory or Area. 03.05.2021 tarihinde https://covid19.who.int/ adresinden erişildi.
• World Health Organization (2020c). WHO Coronavirus disease (COVID-19) Outbreak Situation, 2020. 01.12.2020 tarihinde https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 adresinden erişildi.