YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İLETİŞİM BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 3, 1014 - 1026, 29.11.2021

Selver Güler , Ezgi Dirgar , Betül Kaplan , Sezer Avcı , Zerrin Çiğdem

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.849931

Cited By: 1

Öz

Hemşirelerin bakım verdiği bireylere ulaşmasını sağlayan en temel araç iletişim bilgi ve becerisidir. Bu beceri, yoğun bakım ünitesi gibi kritik ortamlarda daha önemli olmaktadır. Bu araştırma yoğun bakım hemşirelerinin iletişim becerilerini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Çalışma, Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan dört hastanenin yoğun bakım ünitelerinden görev yapan 260 hemşire ile Ocak-Mart 2018 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında, Hemşire Tanıtıcı Bilgi Formu ve İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği (İBDÖ) kullanılmıştır. Katılımcıların %68.1’inin lisans ve üzeri eğitime sahip olduğu ve %56.2’sinin son bir yıl içinde iletişim becerilerine yönelik eğitim aldığı belirlenmiştir. Lisans ve üzeri düzeyde eğitime sahip hemşirelerin lise mezunu hemşirelere göre iletişim becerileri daha iyi bulunmuştur. Son bir yıl içerisinde iletişime yönelik eğitim alan hemşirelerin iletişim becerilerinin, almayanlara göre daha yüksek seviyede olduğu saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda; hemşirelerin iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi ve sürekliliğinin sağlanması, iletişim becerilerinin belirli aralıklarla değerlendirilmesi, yoğun bakım ünitelerinde yaşanan iletişim güçlüklerinin belirlenmesi ve buna yönelik önlemlerin alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, İletişim, İletişim Becerileri Değerlendirilmesi, Yoğun Bakım Hemşireliği

Evaluation of Communication Skills of Intensive Care Nurses

Öz

The most basic tool enabling nurses to reach the individuals they care for is the skill and knowledge of communication. This skill becomes more important in critical settings such as intensive care units. The present study was conducted in a descriptive design to evaluate the communication skills of intensive care nurses. The study was conducted between January-March 2018 with 260 nurses who worked at the intensive care units of four hospitals in the Southeastern Anatolia Region. The Nurse Descriptive Characteristics Form and The Communication Skills Evaluation Scale were used to collect the study data. It was found that 68.1% of the participants had undergraduate or higher educational status, and 56.2% received training on communication skills in the last year. The communication skills of the nurses who had undergraduate and higher educational status were better than those with high school degrees. It was also found that the communication skills of the nurses who received communication training in the last year were higher than those who did not. In line with the results obtained in the present study, it is recommended to organize and sustain in-service training programs to improve communication skills of nurses, to evaluate communication skills at regular intervals, to identify communication difficulties in intensive care units, and to take measures regarding this aspect.

Anahtar Kelimeler

Assessment of Communication Skills, Communication, Intensive Care Nursing, : Nursing

Kaynakça

• Ak, M., Çınar, O., Sütçigil, L., Congoloğlu, E., Haciömeroğlu, B., Canbaz, H., Özmenler, K. N. (2011). Communication skills training for emergency nurses. International Journal of Medical Sciences, 8(5), 397.
• Akçam, A., Kanbay, Y., Işık, E. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi, AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 74-92.
• Akgün Çıtak, E., Avcı, S., Basmacı, Ö., Durukan, İ. (2011) Bir üniversite hastanesinde hemşirelerin “zor hasta” olarak tanımladıkları hastalarla iletişim davranışlarının incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1(13), 35-44.
• Albayrak, F. (2019). Sivas Numune Hastanesi’nde çalışan hemşirelerin iletişim becerilerinin motivasyon ve tükenmişlik düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Arda, H., Ertem, M., Baran, G., Durgun, Y. (2007). Dicle Üniversitesi araştırma hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin hasta iletişimi konusundaki görüşleri. İstanbul Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 15(59), 68-74.
• Arifoğlu, B., Sala Razı, G. (2011). Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(1), 7-11.
• Akyurt, N. (2009). Sağlıkta iletişim ve Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4, 15-33.
• Aşçı, Ö., Hazar, G., Yılmaz, M. (2015). Communication skills of students at a health high school and related variables. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 160-165.
• Avcı, İ. A., Altay, B., Hacer, G. Ö. K., Yılmaz, A., Güzel, N. (2012). Temel sağlık hizmetlerinde çalışan ebelerin iletişim becerileri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(3), 161-166.
• Avşar, G., Kaşıkçı, M. (2010). Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zeka düzeyi. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilim Dergisi, 13, 1-6.
• Başar, G., Semiha, A., Durna, Z. (2015). Hemşirelerde ve hemşirelik öğrencilerinde problem çözme ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 125-147.
• Curtis, J. R., Back, A. L., Ford, D. W., Downey, L., Shannon, S. E., Doorenbos, A. Z.,… Engelbergh, R. (2013). Effect of communication skills training for residents and nurse practitioners on quality of communication with patients with serious illness: A Randomized Trial.Jama, 370(21), 2271-2281.
• Cüceloğlu, D., (1998), Yeniden İnsan İnsana, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çoraklı, Y. (2019). Hemşirelerin iletişim becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1-2), 55-90.
• Duran, S. (2019). Sağlık Çalışanlarının iletişim becerilerinin ve göçmenlerle yaşadıkları iletişim zorluklarının belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat.
• Elkin, N., Karadağlı, F., Barut, Y. (2016). Sağlık Bilimleri Yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri düzeyleri ve ilişkili değişkenlerin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 70-80.
• Erci, B., Çokbekler, N., Işık, K. (2017). Aile sağlığı merkezinde çalışmakta olan ebe ve hemşirelerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Bozok Tip Dergisi, 7(1), 49-53.
• Erözkan, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini etkileyen faktörler. Eğitim Bilimleri Dergisi, 26(26), 59-72.
• Ersanlı, K., Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(10), 7-12.
• Essary, A. C., Symington, L. (2005). How to make the‘difficult’ patient encounter less difficult. Jaapa, 18(5), 49–54.
• Harlak, H., Gemalmaz, A., Gurel, F. S.,, Dereboy, C., Ertekin, K. (2008). Communication skills training: Effects on attitudes toward communication skills and empathic tendency. Educ Health, 21(2), 62.
• Kahraman, B.B., Bostanoğlu, H. (2012). İç hastalıkları yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta iletişiminde yaşadıkları güçlüklerin saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 236-243.
• Kara, B., Sarıtaş, S.(2014). Yoğun bakım hemşirelerinin bilinci kapalı hastayla iletişim-etkileşim konusundaki yaklaşımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Bitirme Projesi). TC İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Malatya.
• Karakaş, S. A., Küçükoğlu, S. (2011). Bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zeka düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 8-13.
• Kaya, T. (2018). Acil ve yoğun bakim hemşirelerinde iletişim becerileri ve mesleki tükenmişlik ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 143-149.
• Kumcağız, H., Yılmaz, M., Balcı Çelik, S., Avcı Aydın, İ. (2011). Hemşirelerin ı̇letişim becerileri: Samsun ili örneği. Dicle Tıp Dergisi, 38(1), 49-56.
• Moore, P. M., Rivera, S., Bravo, G. A., Olivares, C., Lawrie, T. A. (2018). Communication skills training for healthcare professionals working with people who have cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews, (3).
• Ökten, M. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, E. A. (2015). Acil hemşirelerinin iletişim ve empatik beceri düzeylerini etkileyen faktörler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Sarı, T., Özkan, B . (2019). Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin iletişim becerileri ile hasta bakımı konusunda zorluk yaşadıkları durumlara ilişkin yaklaşımların belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 23(2), 64-72.
• Şahin, Z. A., Özdemir, F. K. (2015). Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi. Jaren, 1(1), 1-7.
• Terakye G. (1995). Başarılı iletişim ve hasta yararına iletişimi geliştirenler. Hemşirelikte iletişim ve hasta- hemşire ilişkileri. 2. Baskı. Ankara: Aydoğdu Ofset.
• Terzi, B., Kaya, N. (2011). Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı. Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Dergisi, 2(1), 21-25.
• Tutuk, A., Al, D., Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. CÜ Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 36-41.
• Uyer, G. (2000). Hemşire-hasta iletişimi ve iletişimin hasta yönünden önemi. Turkiye Klinikleri Journal Medical Ethics, 8(2), 90-4.
• Wang, Y. Y., Wan, Q. Q., Lin, F., Zhou, W. J., Shang, S. M. (2018). Interventions to improve communication between nurses and physicians in the intensive care unit: An integrative literature review. International journal of nursing sciences, 5(1), 81-88.