Evaluation of the Level of Knowledge and Attitudes of Health Services Vocational School Students about Herbal Products

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 1757 - 1768, 16.10.2023

Ş. Rumeysa Osmanlıoğlu Dağ

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1325187

Öz

In this descriptive study it was aimed to determine the knowledge levels and attitudes of the students studying at Inonu University Health Services Vocational School about herbal products. An online questionnaire was administered to the participants, which included questions about their sociodemographic characteristics and knowledge, attitudes, and behaviors about herbal product use. The data were evaluated with the SPSS 27.0.1 package program by using number, percentage calculations and chi-square test. 201 of the participants were women (76.1%). It was observed that 179 (67.8%) of the students did not receive any course/training on medicinal plants/herbal products. A significant positive correlation was found between the people who took the course/training and the number of plants they could identify (p˂10-6). Participants stated that the most common sources of information about herbal products were the Internet (79.2%), school (28.4%), and elder relatives or acquaintances (27.7%). 213 of the participants (80.7%) were using herbal products for any purpose, and the majority (78.88%) of the users were women. In addition, a significant relationship was found between taking lessons/training on herbal products and using them (p˂10-6). It was observed that the herbal products used were mostly obtained from herbalists (60.56%). The most common usage purposes were determined to be cold (61.03%) and immune strengthening (55.40%). As a result, it has been observed that the use of herbal products is common among university students, and their knowledge level and use of herbal products increase if they are educated about medicinal plants/herbal products.

Anahtar Kelimeler

Education, Health services, Herbal product, Medicinal plants, University students

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN BİTKİSEL ÜRÜNLER İLE İLGİLİ BİLGİ DÜZEY VE TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Tanımlayıcı tipteki bu çalışmada, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda eğitim görmekte olan öğrencilerin bitkisel ürünler hakkındaki bilgi düzeylerini ve tutumlarını belirlemek amaçlandı. Katılımcılara, sosyodemografik özelliklerini ve bitkisel ürün kullanımı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını sorgulayan soruların yer aldığı online bir anket uygulandı. Veriler SPSS 27.0.1 paket programında sayı, yüzde hesaplamaları ve ki-kare testi kullanılarak değerlendirildi. Katılımcıların 201’i kadındı (%76.1). Öğrencilerin 179’unun (%67.8) tıbbi bitkiler/bitkisel ürünler ile ilgili bir eğitim almadığı görüldü. Ders/eğitim alan kişiler ile tanımlayabildikleri bitki sayısı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptandı (p˂10-6). Katılımcılar bitkisel ürünler ile ilgili bilgiye ulaştıkları kaynakları en sık internet (%79.2), okul (%28.4) ve yaşça büyük akraba veya tanıdık (%27.7) olarak belirtti. Katılımcıların 213’ü (%80.7) herhangi bir amaca yönelik bitkisel ürün kullanmaktaydı ve kullananların çoğunluğu (%78.88) kadındı. Ayrıca bitkisel ürünler hakkında ders/eğitim alınması ile bitkisel ürün kullanımı arasında anlamlı bir ilişki saptandı (p˂10-6). Kullanılan bitkisel ürünlerin en çok aktardan (%60.56) temin edildiği gözlendi. Kullanım amaçları ise en sık soğuk algınlığı (%61.03) ve bağışıklık güçlendirme (%55.40) olarak tespit edildi. Sonuç olarak üniversite öğrencilerinde bitkisel ürün kullanımının yaygın olduğu ve tıbbi bitkiler/bitkisel ürünler hakkında eğitim verilmesi durumunda bilgi düzeylerinin ve bitkisel ürün kullanımlarının arttığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bitkisel ürün, Eğitim, Sağlık hizmetleri, Tıbbi bitkiler, Üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Acıbuca, V. ve Budak, D. B. (2018). Dünya’da ve Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkilerin yeri ve önemi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 33(1), 37-44.
• Akarsu, G. D. ve Akarsu, R. H. (2021). Sağlik bilimleri fakültesi öğrencilerinin bitkisel destek alma durumlarının belirlenmesi. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 22-27.
• Akca, E., Karaalp, C. ve Kaner, G. (2019). Kadınlarda zayıflama amacıyla bitkisel ürün kullanım sıklığının ve bitkisel ürün kullanımını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 77(2), 167-178.
• Ambrose, E. T. ve Samuels, S. (2004). Perception and use of herbals among students and their practitioners in a university setting. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 16(4), 166-173.
• Biçen, C., Elver, Ö., Erdem, E., Coşkun, K., Karataş, A., Dilek, M. ve Akpolat, T. (2012). Hipertansiyon hastalarında bitkisel ürün kullanımı. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 29(2), 109-112.
• Biçen, C., Erdem, E., Coşkun, K. ve Karataş, A. (2012). Kronik böbrek hastalarında bitkisel ürün kullanımı. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 21(2), 136-140.
• Bulut, S., Karakaş, N. ve Orhan, D. D. (2021). Pediatri Hastalarında Bitki ve Bitkisel İçerikli Ürün Kullanım Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 31(2), 172-180.
• Dişli, M., ve Yeşilada, E. (2019). Türkiye ‘de bitkisel tıbbi ürünler (Türkiye’de bitkisel ürünlerin standardizasyonu, üretimi ve tağşiş). Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 3, 13-21.
• Emiroğlu, H. H., Fatih, K., Bolat, G., Dönmez, H., Karademir, R., Öznur, O., Polat, M. A., Seçal, A., Şahin, B. ve Şahin, M. (2016). Üniversite öğrencileri arasında bitkisel ilaç kullanımına yönelik tutumlar. Genel Tıp Dergisi, 26(EK-1), 7-10.
• Erdem, S. ve Eren, P. A. (2009). Tedavi amacıyla kullanılan bitkiler ve bitkisel ürünlerin yan etkileri. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(3), 133-141.
• Faydaoğlu, E. ve Sürücüoğlu, M. S. (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 11(1), 52-67.
• Freymann, H., Rennie, T., Bates, I., Nebel, S. ve Heinrich, M. (2006). Knowledge and use of complementary and alternative medicine among British undergraduate pharmacy students. Pharmacy World and Science, 28, 13-18. Illamola, S. M., Amaeze, O. U., Krepkova, L. V., Birnbaum, A. K., Karanam, A., Job, K. M., ...Enioutina, E. Y. (2020). Use of herbal medicine by pregnant women: What physicians need to know. Frontiers in pharmacology, 10, 1483.
• Kaner, G., Karaalp, C. ve Seremet-Kürklü, N. (2016). Üniversite öğrencileri ve ailelerinde bitkisel ürün kullanım sıklığının ve bitkisel ürün kullanımını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 74(1), 37-54.
• Kayıran, S. D. ve Kırıcı, S. (2019). Adana (Türkiye) aktarlarında tedavi amacıyla satılan bitkisel droglar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2), 183-192.
• Nworu, C. S., Udeogaranya, P. O., Okafor, C. K., Adikwu, A. O. ve Akah, P. A. (2015). Perception, usage and knowledge of herbal medicines by students and academic staff of University of Nigeria: A survey. European Journal of Integrative Medicine, 7(3), 218-227.
• Ongan, D. (2018). Kayseri’de yaşayan yetişkin bireylerde bitkisel ürün kullanım alışkanlığı. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(2), 125-131.
• Orhan, D. D. ve Sayın, E. (2016). Türkiye’de sinameki olarak satılan bitkiler üzerinde yapılan kalite kontrol analizleri. Clin Exp Health Sci, 6(3), 116-120.
• Önel, Ç. (2019). Trakya Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile Trakya Üniversitesi Şehit Ressam Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulunda öğrenim gören öğrencilerin bitkisel destek ürünleriyle ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Sawalha, A. F., Sweileh, W. M., Sa’ed, H. Z. ve Jabi, S. W. (2008). Self-therapy practices among university students in Palestine: focus on herbal remedies. Complementary therapies in medicine, 16(6), 343-349.
• Sekhri, K., Bhanwra, S. ve Nandha, R. (2013). Herbal products: a survey of students’ perception and knowledge about their medicinal use. International Journal of Basic & Clinical Pharmacology, 2(1), 71-76.
• Sucaklı, M. H., Ölmez, S., Keten, H. S., Yenicesu, C., Sarı, N. ve Çelik, M. (2014). Üniversite öğrencilerinin bitkisel ürünleri kullanım özelliklerinin değerlendirilmesi. Medicine Science, 3(3), 1352-1360.
• Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (2023). Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliği (GBTÜ), Resmi Gazete, 32093 (3 Şubat 2023), Md. 4. 26.06.2023 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230203-5.htm adresinden erişildi.
• Uzun, M. B., Aykaç, G. ve Özçelikay, G. (2014). Bitkisel ürünlerin yanlış kullanımı ve zararları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 4(3), 1-5.
• Zaidi, S. F., Khan, M. A., Saeed, S. A., Al Zahrani, K., Al Ahmadi, A., Al Yamy, T., ...Ahmed, K. (2021). Knowledge, Attitude and Practice Regarding Herbal Medicine Among Medical Students in Saudi Arabia. RADS Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 9(1), 25-39.