Genç Kadınların Astronomi ve Uzay Teknolojilerindeki Farkındalığını Arttırmak

Yıl 2022, , 43 - 52, 05.07.2022

Nesibe Özel

https://doi.org/10.55543/insan.1036002

Öz

Astronomi ve uzay teknolojileri alanındaki çalışmaların önemi birçok alanda (örn., tıp, biyoloji, kimya, fizik, vd.) sayısızdır. Uzay endüstrisindeki tüm gelişmeler yaşam tarzı, ekoloji, sağlık vb. gibi diğer bir çok sektörün gelişiminin anahtarıdır. Uzay teknolojisinde önceliğe sahip olan ülkeler, yaşamda ve eğitimde refahtır, hayallerine ve hedeflerine ulaşma fırsatında önceliğe sahiptirler. Dördüncü Sanayi Devrimi (4IR) ile birlikte, Astronomi ve Uzay Teknolojileri ve STEM alanlarındaki işlerin sayısı giderek artmakta ve bu işlerde (örn., uzay teknolojileri, yapay zeka (AI), machine learning, block chain, biyoteknolji, nanoteknoloji, malzeme bilimi) belirtildiği üzere ülkelerin ekonomisini etkilemede önem kazanmaktadır.
Çoğu ülkede kadınlar, yükseköğretimden mezun olanların çoğunluğunu temsil ederken, STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarından mezun olan Üniversiteli genç kadınların sayısı erkeklerden daha azdır. Yapılan ulusal ve uluslararası araştırmalarda, kızların ve erkeklerin genel performanslarının benzer olmasına rağmen, genç kadınların kariyerlerini Beşeri Bilimlerden (örn., Edebiyet, Tarih, Felsefe, vd.) yana tercih ettiklerini, erkeklerin ise STEM alanlarındaki kariyerleri seçtiklerini göstermiştir. Toplumsal beklentilere uygunluk, toplumsal cinsiyet kalıp yargıları, toplumsal cinsiyet rolleri ve rol model eksikliği gibi faktörler, genç kadınların kariyer seçimlerini STEM alanlarından uzaklaştırmaya devam etmektedir. Dolayısıyla, genç kadınların Bilim ve Teknolojiden uzaklaşmalarındaki temel sorunun yetenek eksikliğinden değil, doğru kariyer seçme yolundaki yetenekte olduğu sonucunu çıkarmaktayız.
Bu çerçevede, kadınların sosyal ve ekonomik konumlarını iyileştirmek için sorumluluğu bulunan tüm taraflarca çalışmalar yapılması ve olumsuz göstergelerin işaret ettiği alanlarda iyileştirilmelerin yapılması gerekliliği bir gerçektir. OECD Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'ndan (PISA) elde edilen verilere dayanan sonuçlar, bu boşluğun kapsamının belirlenmesinde akademik gücün rolüne ışık tutmuştur. Üniversitelerin rolü, gelişmeleri (problem çözme yöntemleri geliştirmek, merak, araştırma ve yaratıcılık özelliklerini yükseltmek) topluma uygulama açısından önemlidir. Bu alanda gerekli politikaların oluşturulması ve oluşturulan politikaların sağlıklı bir şekilde izlenebilmesi amacıyla, Astronomi ve STEM alanlarındaki cinsiyet farkını kapatmaya yardımcı olmak için hepimiz harekete geçmeli ve genç kızlara ilham vermeliyiz.

Anahtar Kelimeler

Astronomi, Uzay Teknolojileri, STEM, Genç Kadınlar, Farkındalık, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Akgündüz D., Aydeniz M., Cakmakci G., Cavas B. (2015).“Türkiye’de STEM Eğitimi Raporu- Günün Modası mı Yoksa Gereksinim mi?”. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi
• Rocard, M., Csermely, P., Jorde, D., Lenzen, D., Henriksson, H. W., Hemmo, V. (2007). Science education now: A new pedagogy for the future of Europe. European Commission Directorate General for Research Information and Communication Unit. http://ec.europa.eu/research/science-society/ document_library/pdf_06/report-rocard-on-science-education_en.pdf 
• Taş, B., Bozkurt E. (2020), “Türkiye’de STEM Alanındaki Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlikleri Araştırma ve İzlem Raporu”. İstanbul: Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği