6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinde Akademik Motivasyon ve Siber Zorbalığın İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 1, 45 - 78, 12.06.2019

A. Nasır Türk Fatma Sema Gürkan

Öz

Bu çalışma akademik motivasyon ve siber zorbalığın cinsiyet, sınıf düzeyi, ebeveynlerin birlikte yaşama durumu, internetin en çok kullanıldığı ortam, karne not ortalaması, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılığın varlığının ve ilişkisinin incelendiği ilişkisel tarama modelinde bir araştırmadır. Çalışmanın örneklemini Mersin’de bulunan Yenişehir Gazi Paşa Ortaokulu, Toroslar Bahriye Ortaokulu, Mezitli 75. Yıl Ortaokulu ve Akdeniz 24 Kasım Ortaokulu’nda 6 ve 7’inci sınıfta öğrenim gören 435 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan öğrencilerin akademik motivasyonunu belirlemek üzere Akademik Motivasyon Ölçeği ve siber zorbalık düzeyini belirlemek için ise Siber Zorbalık Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca katılımcılara ait diğer demografik bilgileri toplamak amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, 7. sınıf öğrencilerinin bilmeye yönelik motivasyon düzeyinin 6. sınıf öğrencilerinin bilmeye yönelik motivasyon düzeyinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde, 7. sınıf öğrencilerin 6. sınıf öğrencilerine göre daha fazla siber zorba davranışlar sergilediği belirlenmiştir. Ebeveynleri birlikte yaşayan öğrencilerin akademik motivasyon düzeylerinin ebeveynleri birlikte yaşamayan öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. İnterneti daha çok internet kafede ve okul ortamında kullanan öğrencilerin motivasyon düzeyinin, interneti daha çok ev ortamında kullanan öğrencilerin motivasyon düzeyinden daha fazla olduğu görülmüştür. İnterneti daha çok internet kafede kullanan öğrencilerin siber zorbalık düzeyinin, interneti daha çok ev ortamında kullanan öğrencilerin siber zorbalık düzeyinden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Karne not ortalaması arttıkça akademik motivasyon düzeyinin arttığı saptanmıştır. Benzer şekilde, karne not ortalaması yüksek olan öğrencilerin siber zorbalık düzeyinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Anne eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerin akademik motivasyonlarının arttığı ve siber zorba davranışlar sergileme düzeyinin düştüğü gözlenmiştir. Baba eğitim düzeyinin ise siber zorbalık üzerinde anlamlı etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, siber zorbalık

Kaynakça

• Agatston, P. W., Kowalski, R. ve Limber S. (2007). Students' perspectives on cyber bullying. Journal of Adolescent Health, 41 (6), 59-60.
• Akbaba, S. ve Eroğlu, Y. (2013). İlköğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Mağduriyetin Yordayıcıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1), 105-121.
• Akbaşlı, S., Kubilay, S. ve Durnalı, M. (2017). Önlisans öğrencilerinin gelecek beklentileri ile akademik motivasyonlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14 (4), 4678 -4693.
• Arıcak, O.T. (2009). Psychiatric Symptomatology As A Predictor Of Cyberbullying Among University Students. Eurasian Journal of Educational Research, 34 (1), 167-184.
• Arıcak, O.T. (2011). Siber zorbalık: gençlerimizi bekleyen yeni tehlike. Kariyer Penceresi, 2 (6), 10-12.
• Arıcak, O. T., Kınay, H. ve Tanrıkulu, T. (2012). Siber Zorbalık Ölçeği’nin İlk Psikometrik Bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 101-114.
• Arıcak, O. T., Siyahhan, S., Uzunhasanoğlu, A., Sarıbeyoğlu, S., Çıplak, S., Yılmaz, N. (2008). Cyberbullying among Turkish students. Cyberpsychology and Behavior, 11(3), 253-261.
• Ayas, T. ve Horzum, B. M. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Sanal Zorba ve Mağdur Olma Düzeylerinin Okul Türü ve Cinsiyet Açısından İncelenmesi, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 10 (20), 139-159.
• Beran, T. ve Li, Q. (2005). Cyber Harassment: A Study of New Method For An Old Behavior. Journal of Educational Computing Research, 32 (3), 265-277.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Canbay, F. (2016). Türkiye'de bir üniversitedeki İngiliz dili eğitimi öğrencilerinin akademik motivasyon ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Mersin.
• Çetin, B., Peker, A. ve Eroğlu, Y. (2010). Kız öğrencilerde siber zorba ve kurban olmanın yordayıcıları olarak internet bağımlılığı ve yaşam doyumu. Keser, N., Baytekin, B. (Eds). 1.Uluslararası Kadın ve Sağlık Kongresi Kongre Kitabı (ss.181-186). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kadın Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Deci, E. L. (1975). Intrinsic motivation. New York: Plenum.
• Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11, 227-268.
• Eymur, G. ve Geban, Ö. (2011). Kimya Öğretmeni Adaylarının Motivasyon ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 246-256.
• Fortier, M. S., Vallerand, R. J. ve Guay, F. (1995). Academic motivation and school performance: toward a structural model. Contemporary Educational Psychology, 20, 257-274.
• Gökler, R. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Akran Zorbalığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Guay, F., Ratelle, C. F., Roy, A. ve Litalien, D. (2010). Academic self-concept, autonomous academic motivation, and academic achievement: Mediating and additive effects. Learning and Individual Differences, 20, 644–653.
• Guay, F. ve Vallerand, R. J. (1997). Social context, student’s motivation and academic achievement: Toward a process model. Social Psychology of Education, 1, 211-213.
• Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2008). Cyberbullying: An Exploratory Analysis Of Factors Related To Offending And Victimization. Deviant Behavior, 29 (2), 129-156.
• Kavuk, M., Keser, H. (2016). İlköğretim Okullarında Siber Zorbalık, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, ISSN: 1300-5340. DOI: 10.16986/ HUJE. 2015014222.
• Keith, S. ve Martin, M. (2005). Cyber bullying: Creating a culture of respect in a cyber world. Reclaiming Children and Youth, 13 (4), 224-228.
• Kowalski, R. M., Limber, S. P. (2007). Electronic Bullying Among Middle School Students. Journal Of Adolescent Health, 41 (6), 22-30.
• Kusurkar, R. A., Croiset, G., Galindo-Garré, F. ve Cate, O. T. (2013). Motivational profiles of medical students: Association with study effort, academic performance and exhaustion. BMC Medical Education, 13, 87.
• Li, Q. (2007). New bottle but old wine: A research of cyberbullying in schools. Computers in Human Behavior, 23, 1777-1791.
• Olweus, D. (1993). Bullying at school: what we know and what we can do. Cambridge, MA: Blackwell. ED 384-437.
• Özdemir, M. ve Akar, F. (2011). Lise öğrencilerinin siber-zorbalığa ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (4), 605-626.
• Özer, H. ve Motorcan, A. (2013). An Analysis of Teacher Candidates’ Academic Motivation Levels with Respect to Several Variables. British Journal of Arts and Social Sciences, 15(1), 42-53.
• Patchin, J.W. ve Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the school yard: A preliminary look at cyberbullying, Youth Violence and Juvenile Justice, 4 (2), 148-169.
• Raskauskas, J. ve Stoltz, A.D. (2007). Involvement in traditional and electronic bullying among adolescents. Developmental Psychology, 43, 564-575.
• Sarak, Ö. (2012). Lise öğrencilerinde siber zorbalık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Schneider, S. K., O’Donnel, L., Stueve, A. ve Coulter, R. W. (2012). Cyberbullying, school bullying, and psychological distress: a regional census of high school students. American Journal Of Public Health, 102 (1), 171-177.
• Serin, H. (2017). Ergenlerde Siber Zorbalık/Siber Mağduriyet Yaşantıları ve Bu Davranışlara İlişkin Öğretmen ve Eğitim Yöneticilerinin Görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Seyis, S. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin motivasyonları ve duygusal zekaları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Taşkın, Y. O. (2015). Öğretmen adaylarının değer yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Topçu, Ç., Erdur-Baker, O. ve Çapa-Aydın, Y. (2008). Examination of cyberbullying experiences among Turkish students from different school types. Cyberpsychol Behaviour, 11 (6), 643-648.
• Uyulgan, M. A., ve Akkuzu, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Akademik İçsel Motivasyonlarına Bir Bakış. Dokuz Eylül Üniversitesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice, 14 (1), 7-32.
• Williams, K. R. ve Guerra, N. G. (2007). Prevalence and predictors of Internet bullying. Journal of Adolescent Health, 41, 14-21.
• Vallerand, R. J. ve Bissonnette, R. (1992). Intrinsic, extrinsic, and amotivational styles as predictors of behavior: A prospective study. Journal of Personality, 60 (3), 599-620.
• Yaman, E. ve Sönmez, Z. (2015). Ergenlerin Siber Zorbalık Eğilimleri. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 2015, 2 (1), 18-31.
• Ybarra, M.L., Diener-West, M., ve Leaf, P.J. 2007. Examining the overlap in Internet harassment and school bullying: Implications for school intervention. Journal of Adolescent Health, 41, 42-50.
• Ybarra, M.L., Espelage, D.L. ve Mitchell, K.J. 2007. The co-occurence of internet harassment and unwanted sexual solicitation victimization and perpetration: Associations with psychosocial indicators. Journal of Adolescent Health, 41(6), 31-41.
• Ybarra, M.L. ve Mitchell, K.J. (2004). Online aggressor/targets, aggressor, and targets: a comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316.
• Yurt, E. ve Bozer, E. N. (2015). Akademik Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14 (3), 669-685.