An Investigation of the Main Characters in Buket Uzuner's Novel titled Kumral Ada Mavi Tuna in Terms of Gender Stereotypes

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 253 - 282, 28.12.2021

Fatma Demir , Zerrin Eren

https://doi.org/10.51533/insanbilimleri.1021434

Öz

The aim of this study is to examine how the gender is presented to the reader, whether the events and main characters in the novel support dominant gender stereotypes, in society, whether there is gender inequality in Buket Uzuner’s work titled Kumral Ada Mavi Tuna. The main characters in this study have been discussed in the context of gender roles and stereotypes; the novel has been scrunitized to find out whether there are expressions contributing to the reduction of gender inequality in the novel. It has been concluded that Uzuner’s Kumral Ada Mavi Tuna is a work that can contribute to the reduction of inequality between women and men in society and to raise awareness on this issue.

Anahtar Kelimeler

Gender Roles, Femininity and Masculinity, Buket Uzuner, Kumral Ada Mavi Tuna

Buket Uzuner’in Kumral Ada Mavi Tuna Adlı Romanında Yer Alan Ana Karakterlerin Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları Açısından İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı Buket Uzuner’in Kumral Ada Mavi Tuna adlı eserinde toplumsal cinsiyetin bireye ne
şekilde sunulduğu, romanda yer alan olay ve ana karakterlerin toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını destekler nitelikte olup olmadığı, kadın erkek-eşitsizliğine romanda yer verilip verilmediğini incelemektir. Romanın ana karakterleri, toplumsal cinsiyet kalıp yargı ve rolleri bağlamında ele alınmış, romanda kadın-erkek eşitsizliğinin giderilmesine katkı sağlayan ifadelere yer verilip verilmediği tartışılmıştır. Uzuner’in Kumral Ada Mavi Tuna eserinin, toplumda var olan kadın erkek eşitsizliğinin giderilebilmesine, bu konuda farkındalık kazanılmasına katkı sağlayabilecek bir eser olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Kadınsılık ve Erkeksilik, Buket Uzuner, Kumral Ada Mavi Tuna

Kaynakça

• AKDOĞAN, Ramazan ve Gürhan Can, “Utangaçlıkta Cinsiyet Rolü Bir Risk Faktörü mü?”, İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 2019, ss. 1-13.
• ALTINDAL, Yonca, “Kadınları Tepeden Tırnağa Boyayan Kadınlar: Güzellik Salonlarında Çalışan Kadınların İş, Yaşam ve Aile Döngüleri Yaşam ve Aile Döngüleri”, Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1/1, 2017, ss. 61-73.
• ATAY, Tayfun, Çin İşi, Japon İşi, İstanbul 2017.
• AYDIN, Betül ve Ayşe Nur Kavuncu, “Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeylerdeki Lise Öğrencilerinde Cinsiyet Rollerinin Araştırılması” , Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1/2, 1991, ss. 23-39.
• BARUTÇU, Atilla, Türkiye’de Erkeklik İnşasının Bedensel ve Toplumsal Aşamaları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) , Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı, Ankara 2013.
• BASOW, Susan, Gender Stereotypes and Roles, Brooks/Cole Publishing Company, California 1992.
• COLEMAN, James William ve Harold R. Kerbo, Social Problems: A Brief Introduction, Second Edition, Prentice Hall, New Jersey 2003.
• CONNELL, William.Raewny, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, Cem Soydemir (çev.) , Ayrıntı Yayınevi, İstanbul 2019.
• COŞKUN, Anahit ve Resmiye Özdilek, “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sağlığa Yansıması ve Kadın Sağlığı Hemşiresinin Rolü”, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9/3, 2012, ss. 30-39.
• ÇAKIR, Özlem, “Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması”, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 2008, ss. 25-47.
• ÇEVLİK, Hale, Güzel Olarak Nitelendirilen Kadın İmgesinin Yorumlanması, (Yayımlanmamış Yüksek Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalı, Isparta, 2012.
• DEMİRBİLEK, Sevda, “Cinsiyet Ayrımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi”, Finans, Politik, Ekonomik Yorumlar, 44/511, 2007, ss. 12-27.
• DÖKMEN, Zehra Yaşın, “Bem Cinsiyet Rolü Envanteri Kadınsılık ve Erkeksilik Ölçekleri Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri”, Kriz, 44/511, 1999, ss. 27-40.
• DÖKMEN, Zehra Yaşın,Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Araştırmalar, Remzi Kitabevi, İstanbul 2004.
• EREN, Zerrin, Baba Karnım Acıktı Anne Bisikletim Bozuldu, Favori Yayınları, Ankara 2015.
• EVRİM, Selmin, Şahsiyet Alanında Psikososyolojik Bir Kavram Olarak Rol Sorununa Giriş, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1972.
• KAVUNCU, Ayşe Nur, Bem Cinsiyet Rolü Envanteri’ni Türk Toplumuna Uyarlama Çalışmaları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara 1987.
• KILIÇ, Ayşe Nur, vd., “Okul Çağı Çocuklarının Toplumsal Cinsiyet Algıları: Gündelik Yaşam Örnekleriyle Cinsiyetçiliğin Benimsenme Durumuna ve Esneyebilme Olasılığına Dair Bir Araştırma”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 17/2, 2014, ss. 122-151.
• MARSHALL, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınhay-Derya Kömürcü (çev.) , Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 1999.
• ÖZDEMİR, Hacı, “Toplumsal Cinsiyet Perspektifinde Erkeklik ve Kadınlık Algısı Bir Alan Araştırması”, Akademik Sosyal Araştırmalar, 10, ss. 90-107.
• SAKALLIOĞLU, Nuray ve Beril Türkoğlu, “Erkek Olmak ya da Olmamak: Sosyal Psikolojik Açıdan Erkeksilik/Erkeklik Çalışmaları”, Türk Psikoloji Yazıları, 22/44, 2019, ss. 52-76.
• SANCAR, Serpil, Erkeklik :İmkansız İktidar, Metis Yayınları, İstanbul 2011.
• SULTANA, Abeda, “Ataerkillik ve Kadının İkincilliği; Kuramsal Bir Analiz”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 11/1, Nisan 2019, ss. 417-427.
• TALİMCİLER, Ahmet, “Futbol Taraftarlığındaki Erkeklik İmgesi: (Bucaspor-Göztepe ve Karşıyaka taraftarları Üzerine Bir İnceleme)”, Journal Of Social Scienses and Humanities, 1/1, 2017, ss. 27-57.
• TAN, Mine, Ekonomik Yaşamı ve Eğitimi, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara 1979.
• TDK Sözlük, Ülke Yayınları, İstanbul 1982.
• TONGRİMSON, Britta N. ve Christopher Minson, “Sex and Gender: what is the difference?”, Journal of Applied Physiology, 99, 2005, ss. 785-787.
• UZUNER, Buket, Kumral Ada Mavi Tuna, Everest Yayınları, İstanbul 2015.
• VATANDAŞ, Celaleddin, “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”, Sosyoloji Konferansları, 35, 2011, ss. 29-56.
• WATT, Helen, “Gender and Occupational Choice”, Handbook of Gender Research in Psychology (Chapter 16), J.C.Chrisler and D.R. McCreary (eds.), Springer Science Business Media, https://www.researchgate.net/ publication/270342201_Watt_HMG_2010_Gender_and_occupational_choice_In_J_C_Chrisler_D_R_ McCreary_Eds_Handbook_of_gender_research_in_Psychology_Ch_16_pp_379-400_New_York_Springer, (27/.10.2020).